Schrijven zonder dak boven je hoofd

Schrijven in een verwarmde kamer is al moeilijk genoeg. Maar hoe kun je je gedachten, gevoelens en fantasieën aan het papier toevertrouwen als je op een koude bank zit? Of onder een van regen druppend viaduct? Toch is het opmerkelijk hoeveel daklozen er uiteindelijk nog zijn gaan schrijven, zo bericht de Engelse krant The Guardian. Neem bijvoorbeeld 'superzwerver' WH Davies wiens The Autobiography of a Super-Tramp onlangs werd heruitgegeven. Davies gaf zijn geld destijds - meer dan een eeuw geleden - liever uit aan drukkers die zijn gedichten konden afdrukken, dan aan een dak boven zijn hoofd. Een zwerver met een literaire ziel. Bestaat daklozenliteratuur, vraagt Ben Myers zich in het artikel af. Waarin onderscheiden de teksten van zwervers, daklozen en rondzwervenden zich van de schrijvers met een dak boven het hoofd, en een warme keuken vlakbij? Met klassiekers als 'Honger' van Knut Hamsun, 'Down and Out in Paris and London' van George Orwell, 'The Road' van Jack London, 'The Grass Arena' van John Healy (uit 1981), en het werk van Charles Bukowski hebben we inmiddels een aardig overzicht over dit type literatuur. Wat al deze boeken met elkaar verbindt, zo concludeert Myers, is de bibliotheek. "In de bibliotheek vindt Super-Tramp's verteller de warmte, rust en ruimte om zichzelf uit zijn miserabele situatie te bevrijden. En ook in Factotum van Bukowski is de bibliotheek van tijd tot tijd een vluchthaven. Zo is het voor veel dakloze schrijvers." Ook in Nederland schrijven daklozen gedichten en verhalen. Vaak alleen, soms in groepsverband. In vrijwel elke grote stad wordt wel iets georganiseerd voor zwervers met talent of passie voor woorden. Bijvoorbeeld bij het Amsterdamse Kantlijn (zie dit artikel in de Mug: www.mugweb.nl/index.php?pageID=107&showMag=113377…). In Rotterdam is zelfs een alfabetiseringsproject gestart onder daklozen (zie www.trouw.nl/krantenarchief/2008/04/09/2114737/Da…). Bedenk dus de volgende keer als u langs de supermarkt loopt: een goede pen is misschien nog wel meer waard voor de krantjesverkoper dan een euro. En een moleskine-notitieboekje voor Pasen of Kerst, dank u beleefd.