Rappers winnen het van Mulisch

Uit recent onderzoek blijkt dat de teksten van de Nijmeegse rapgroep Zo Moeilijk meer verschillende woorden bevatten dan literaire meesterwerken als De ontdekking van de hemel en Max Havelaar. Het onderzoek werd uitgevoerd door drie taalkundigen van Universiteit Leiden en het Meertens instituut en richtte zich op de woordenschat van Nederlandse hiphoppers (ook wel Nederhoppers genoemd).

De rapformatie Zo Moeilijk scoorde het hoogst op woordenschat. In het onderzoek werden de songteksten van ruim 30 artiesten vergeleken op ‘uniek woordgebruik’ (het gebruik van verschillende woorden). Als literair vergelijkingsmateriaal namen de onderzoekers Mulisch’ De ontdekking van de hemel en het onlangs verschenen Peachez van Ilja Leonard Pfeijffer. Daarnaast werd ook gekozen voor twee klassiekers: Eline Vere van Louis Couperus en Multatuli’s Max Havelaar. Van elke tekst werden vierduizend woorden genomen en op uniek woordgebruik met elkaar vergeleken.
Verrassend genoeg blijkt uit dit onderzoek dat rapgroep Zo Moeilijk hoger scoort dan drie van de vier literaire werken. Naast Zo Moeilijk doen ook Opgezwolle en Brainpower het erg goed, zij scoren bijna even hoog als Mulisch. Brabantse rapper Gers Pardoel en zijn collega’s Diggy Dex en Sef scoren laag op de lijst.

De aanleiding van dit onderzoek kwam vanuit de VS, waar database-onderzoeker Matt Daniels een soortgelijk onderzoek deed naar 85 Engelstalige rappers. Hij deed dit vanuit het uitgangspunt dat Shakespeare altijd geroemd wordt om zijn grote vocabulaire en Daniels wilde daarom uitzoeken hoe het met de woordenschat van beroemde rapartiesten gesteld was. Als literair vergelijkingsmateriaal gebruikte hij verschillende werken van Shakespeare (waaronder Hamlet en Romeo & Juliet) en Moby-Dick van Herman Melville. De artiest AESOP ROCK scoorde hoger dan beide schrijvers, ook de Wu-Tang Clan scoorde hoog op de lijst. Populaire rappers 50 Cent en Drake behoorden tot de laagste scores van de groep.

Dat taalkundigen rapteksten vergelijken met literaire teksten is volgens Tiziano Perez, directeur van het Letterenfonds, niet onlogisch. ‘Als Bob Dylan de Nobelprijs voor de Literatuur mag winnen, zie ik niet in waarom je hiphopteksten niet op hun literaire merites mag beoordelen.’

Hoewel de score iets zegt over de kennis en taalbeheersing van de schrijver, betekent dit niet dat een hoge score per definitie gelijkstaat aan een goede tekst. Volgens de onderzoekers kunnen ook teksten met een lage score creatief geschreven zijn.

bronnen:
www.nu.nl
www.volkskrant.nl
www.pudding.cool