Lid sinds

6 maanden 1 week

Rol

  • Gewone gebruiker

#569 Kies je vijand

30 juli 2025 - 18:30

 

Helden had ie ons genoemd. Godsakkerjuu, wat weet dat joch nou werkelijk van hoe het daaronder is. Sjra schopt woest tegen een steen. Die ketst tegen de hoge ingangspoort van de ON III. Hij is laat vandaag. De bus voor koempels die verder weg wonen, staat er al. Hij herkent de schurende hoest van Hein. Die kerel kotst zijn longen nog eens uit zijn lijf. Mooi heldendom.

'Sjra.'

'Hein.'

Ze knikken naar elkaar, doen er verder het zwijgen toe en lopen de kleedruimte in. De witte tegels blinken en een walm van groene zeep komt hen tegemoet. Hein buigt voorover, leunt met zijn handen op zijn knieen. Met een gierend geluid perst hij het slijm uit zijn longen. Hij spuugt een zwart groene fluim in zijn zakdoek.

'Die groene zeep man, slaat me op de keel', grijnst hij als hij uitgerocheld is. Sjra reageert niet. Hij trekt de haak met zijn schone kleren omhoog en sjort daarna het loodzware pak aan. 'Enne man, wat is jou over de lever gelopen?' 'Peerke. Oproep gekregen voor de Arbeidsinsatz. Hij wil niet. Wil de mijn in.' Nu is het Hein die zwijgt. Wat een duivels dilemma: je kind hier de hel insturen of voor die zwijnen in Duitsland laten werken.

Terwijl de kooi de diepte in valt, denkt Sjra aan Merie. Ze had hem vanmorgen bij zijn mouw gegrepen toen ze hem de plunjezak gaf. 'De jongen komt wel tot inkeer Sjra. Neem hem anders een keer mee, dan bedenkt hij zich wel', had ze hem zachtjes toegefluisterd. Hij weet het niet. Hieronder kan hij misschien meer doen tegen die arschlocher. Maar sommigen zullen het als verraad zien.

Beneden in de hal komt Willem op hem en Hein af. Met een zakzoek zwart van het gruis wrijft hij het zweet van zijn voorhoofd. Het haalt niet veel uit. Willem kijkt om zich heen en buigt zijn hoofd richting de twee mannen. 'Jozef is opgepakt gister. Ze hebben ontdekt dat hij in de administratie gesjoemeld heeft. De operatie van vandaag...' de rest van zijn woorden slikt hij in. 'Straks', gebaart Willem en wijst naar de rest van de koempels die steeds meer op gehoorsafstand komen. Er zitten een paar nieuwe in hun ploeg. Je kan niet aan hun kop zien met wie ze heulen.

De mannen kruipen de pijler in. Na ongeveer honderd meter klinkt het oorverdovend lawaai van de afbouwhamers en de ratelende transportband. De aarde trilt, de houten stutten in de pijler kraken. Terug, terug, roept Hein. Te laat, denkt Sjra. Hij ziet hoe achter zich het licht wegvalt. Het wordt oorverdovend stil.

Buiten loeit de sirene. Vrouwen en kinderen haasten zich naar buiten. Ook Merie en Peerke. Met grote ogen en haar handen voor haar mond, kijkt Merie naar de stof- en rookwolken die uit de schacht komen. Ze grijpt Peerke vast, slaat haar armen om hem heen. De woorden die ze vanochtend tegen Sjra zei, drijven naar boven. 'Mijn jongen, mijn jongen', prevelt ze. 'Mijn Sjraake, mijn Peerke.'

 

Lid sinds

13 jaar 2 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
30 juli 2025 - 19:38

Dag Ancenita,

Top, hoe je mijn uitdaging hebt verwerkt. De ON III is er, evenals de oorlog. 
De beschrijvingen die zien op de dagelijkse routine van de mijnwerkers zijn treffend.
Ook die van de angst van de ouders, dat hun zonen voor hetzelfde harde bestaan zouden kiezen.
'Sjra' is een naam die bij niet-Limburgers vraagtekens zal oproepen. Maar hij bestond. 
En historisch ook in orde. Ondergronds in de mijn werken, bood een grote kans om vrijgesteld te zijn van de Arbeidseinsatz. 
Met plezier gelezen!
(Wel een paar aandachtspuntjes. Details. 
Terug, terug, roept Hein. 'Terug, terug!' roept Hein.
 'Mijn jongen, mijn jongen' prevelt ze.  'Mijn jongen, mijn jongen,' prevelt ze.
 'Die groene zeep man, slaat me op de keel', grijnst hij  [..] 'Die groene zeep man, slaat op de keel,' grijnst hij [...] (ELDA-regel. Eerst Leestekens Dan Aanhalingstekens.)
'Sjra'. 'Hein'. 'Sjra.' 'Hein." (Idem. ELDA). En beter wellicht:
'Sjra.'
'Hein.'
(Nieuwe spreker, nieuwe regel).
Details.)

Volgende week de Brunssummerheide? 

Lid sinds

6 maanden 1 week

Rol

  • Gewone gebruiker
30 juli 2025 - 20:10

Haha grapjas. De brunsummerheide. Maar ala, ik doe weer mee.

Dank voor de ELDA regels. Ben daar wel slordig in geweest deze keer. Voelde wat tijdsdruk.

Sjra komt als ik het goed heb van Gérard. Maar zeker weten doe ik het niet.

Dank ook voor je compliment.

Lid sinds

5 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
30 juli 2025 - 20:16

De beelden zijn mooi en aangenaam, maar raken voor mij verstrikt in een web van verschillende personages.

Sjra, Hein, Willem, Jozef, Merie, Peerke

Ik weet vooral dat de longen van Hejn kapot zijn, en hij lijkt me iemand die al langer in de mijnen werkt, maar hoe het zit met de rest is niet heel duidelijk te plaatsen.

Het plot en wat er op het einde gebeurt 'Terug, terug, roept Hein.' is vervolgens een beetje verwarrend.

Lid sinds

6 maanden 1 week

Rol

  • Gewone gebruiker
30 juli 2025 - 20:38

Hallo Tinus

Sjra is de vader van Peerke en de man van Merie.

Hein en Willem, de koempels waarmee hij sabotage pleegt in de mijn.

Jonge mannen werden in de oorlog opgeroepen voor de Arbeidseinsatz maar kregen vrijstelling als ze in de mijn gingen werken. Want de mijnen leverden de brandstof voor de oorlogsindustrie in Duitsland.

Peerke heeft zo'n oproep gekregen. Zowel  hij als zijn ouders worstelen met de vraag wat de betere keus is.

De mannen zitten vast in de pijler als er een mijnongeluk. De pijlers waren uiters nauw. Snel terug is eigenlijk geen optie als die gang instort.

 

Gi

Lid sinds

8 jaar 10 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
30 juli 2025 - 23:55

Goed verhaal, Ancenita. Mijn vader werkte ook in de koolmijn maar net over de grens in Belgisch Limburg. Hij werkte bovengronds in het ketelhuis, maar daalde als een volleerde gids met familie en vrienden af in de ondergrondse schachten. Zelf was ik net iets te jong om mee te mogen. In 'ons' Limburg noemden ze de mijnwerkers 'kompels'. Ik lees dat het van jullie 'koempels' afkomstig was, wat dan weer van het Duitse 'Kumpel' komt dat kameraad of vriend betekent. 

Lid sinds

6 maanden 1 week

Rol

  • Gewone gebruiker
31 juli 2025 - 7:10

Dankjewel Gi.

Ook leuk te horen dat je dingen herkent. Ik denk dat we hier in deze streek inderdaad meer Duits georiënteerd waren/zijn. 

Alhoewel het vloeken zoals nondejuu, eerder van het frans afgeleid is. (Nom de Dieu) :-) 

Lid sinds

3 maanden 1 week

Rol

  • Gewone gebruiker
31 juli 2025 - 10:06

Hoi Ancenita,

Je verhaal ademt authenticiteit. De sfeer van de mijnwerkerswereld is voelbaar, de dialogen zijn raak.

Ergens akkoord met Tinus: er worden veel mensen geïntroduceerd voor zo'n kort verhaal.

Maar dat zijn details. Ik las het erg graag. Zeer mooie bijdrage! :)

Lid sinds

5 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
31 juli 2025 - 10:23

Deze alinea gaat misschien wat snel

De mannen kruipen de pijler in. Na ongeveer honderd meter klinkt het oorverdovend lawaai van de afbouwhamers en de ratelende transportband. De aarde trilt, de houten stutten in de pijler kraken. Terug, terug, roept Hein. Te laat, denkt Sjra. Hij ziet hoe achter zich het licht wegvalt. Het wordt oorverdovend stil.

Van afbouwhamers en transportbanden, wat een sfeerbeeld lijkt, gaat het over naar de aarde die trilt, wat de actie is. Maar omdat ze zo opvolgen denk je kort dat die trillende grond normaal is en bij het sfeerbeeld van de luide hamers en transportband hoort.

Dan kraken de pijlers plots en is er paniek en wordt het voor de lezer duidelijk, maar het is wat stroef. Je kunt die overgang eventueel vloeiender aangeven. Een korte zin vlak voor 'de aarde trilt' die aangeeft dat er iets mis is.

Sjra zit opgesloten (of is hij bedolven). Maar Hein? Is het alleen 'Hij ziet hoe ...' of meer algemeen met Hein erbij 'Ze zien hoe ... ' (eventueel kun je ook het 'ziet' weglaten en alleen de observatie beschrijven 'Achter hun valt het licht weg').

-------

Het stuk met Willem en Jozef over 'de operatie van vandaag' voegt wat toe, maar is ook een stoorfactor in het grotere plot. Je komt er verder niet op terug, en als lezer raak je dan verward. Hoe zit het dan verder met die operatie, of was het ongeluk die (mislukte) operatie?

Lid sinds

6 maanden 1 week

Rol

  • Gewone gebruiker
1 augustus 2025 - 18:08

 

@bvcd

Dank voor je compliment. Fijn dat je het verhaal toch graag gelezen hebt ondanks de vele personages 

@Tinus,

Dank voor je uitgebreide reactie.

Ik ken wel n Sjra. Vind het zelf ook geen mooie naam. Dus ik snap de impopulariteit.

Ik had niet meer woorden tot mijn beschikking, maar vind dat je gelijk hebt met de paniek die te weinig uitgeschreven is. Ook de snelle overgang van het beeld met de afbouwhamers naar het mij ongeluk. Ik laat buiten beschouwing wat de oorzaak was. Het kan een 'gewoon' mijnongeluk zijn, maar ook veroorzaakt zijn door sabotage.

'ik geef ook geen uitsluitsel over het lot van Sjra, Hein en Willem die achter elkaar door de pijler kropen. Vond dat ik dat een open einde kon laten.

De passage over de operatie van vandaag vond ik cruciaal voor het plot. Het maakt duidelijk dat er wel degelijk helden waren die in het verzet zaten en de Duitsers saboteerden.  

 

Lid sinds

1 jaar 1 maand

Rol

  • Gewone gebruiker
  • Pluslid
1 augustus 2025 - 19:48

Ancenita, mooi mijnwerkers verhaal en graag gelezen. Had zelf geen moeite met de vele namen omdat ze op een logische manier geïntroduceerd worden.

Lid sinds

6 jaar 7 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
2 augustus 2025 - 10:49

Goedemorgen Ancenita

Je komt met een verhaal dat op een andere manier goed inpast in de opdracht en het leest ook erg vlot. Misschien toch wat opletten met de introductie van teveel personages (als je hen dan in een reactie wat verder toelicht, is dat een tekentje aan de wand, niet iedereen heeft de kans in dialoog te gaan met de auteur). Dit is echter een detail.

Ik vind het goed geschreven, je kan het zien gebeuren, en de integratie van enkele Duitse woorden in het verhaal maken de tekst treffender.

Graag gelezen.

Johanna

Lid sinds

6 maanden 1 week

Rol

  • Gewone gebruiker
2 augustus 2025 - 15:47

Hallo Johanna 

Het aantal personages is een leerpunt voor de volgende keer. Dank ook voor jou feedback  hierop. En voor het compliment.

 

Lid sinds

5 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
2 augustus 2025 - 16:45

Ik zag vandaag een schilderij van Albert Anker. Een volle lading familie in een klein kamertje:

https://commons.m.wikimedia.org/wiki/File:Albert_…

Dat deed me denken aan dit verhaal, en ook het verhaal recent van emmyvanswaaij Het húske op’e Hoek.

Van die volle families en vele bonte personen. Dat heeft wel iets moois en unieks. Het is alleen wel druk en niet makkelijk.

Lid sinds

5 maanden

Rol

  • Gewone gebruiker
2 augustus 2025 - 16:52

 

'Mijn jongen, mijn jongen', prevelt ze. 'Mijn Sjraake, mijn Peerke.'

Ze prevelt de namen van Sjraake én Peerke. Maar Peerke is toch wel veilig buiten?