Wekelijkse schrijfopdracht #446 - Op deze wijze vier ik de lente

Leuke opdracht! Wel eentje om uitgebreid voor te gaan zitten, ik hoop dat me dat lukt deze week.

Mespunt, bij het zingen raad ik je aan om te blijven staan. Dat bevordert de ademhaling. :-))

Martijn, dank je voor de Hu.
Het metrum van een lied gebruiken staat al jaren op mijn lijstje. Ik ben jaloers op mensen die dit uit hun mouw schudden. Top opdracht.
En ik zal blijven staan, Schmetterling ;)

Bijzondere lijst. Ik heb heb het geluk gehad jaroslav hutka in Praag te horen zingen. al jaren was ik op zoek naar het mooiste, kleine concert dat ik ooit heb mogen bijwonen. en nu herken ik hem en heb ik na 35 jaar een naam.

Ik maar denken dat The Hu de Mongoolse evenknie van The Who waren, niets is minder waar zo te horen. 

Veel plezier bij het puzzelen/schrijven. Best een klus, want met al mijn ervaring doe ik dit ook niet tussen de soep en aardappels door.

Tip: Als je (gratis) Adblock installeert, heb je geen last van reclames bij YouTube (en andere webpagina's). (Op je computer. Hoe dit op een smartphone moet, weet ik niet.)

Ik heb heb het geluk gehad jaroslav hutka in Praag te horen zingen.

Dat had wellicht ook dichter bij huis gekund; hij heeft jaren (tussen 1978 en 1989) in Nederland gewoond, gevlucht voor het communistische regime.
Ik heb het geluk niet gehad, maar was er graag bij geweest.

ik was een paar jaar na de val van het communisme opnieuw in Praag. en in mijn wandeling langs waar ik toen was, hoorde ik muziek uit een tuin. ik heb achter de schutting staan luisteren. En uiteindelijk met verschillende pragenezen op de schutting. indrukwekkend.

Zoals ik de opdracht lees, gaat het om het oefenen van het ritme van de woorden. Moet het persé een van deze nummers zijn? En zo ja, waarom?

Fief,

De opdracht draait om het schrijven van een lied met behulp van een paspop. Zo'n paspop geeft je houvast bij het schrijven. Sommige liedschrijvers (Annie M.G. Schmidt, Jan Boerstoel) hadden bij het schrijven ook vaak een melodie in hun hoofd.

De liederenlijst heb ik met zorg samengesteld. De liederen hebben een duidelijke structuur. Kleinkunstliederen en folksongs lenen zich doorgaans beter om te dienen als paspop. Veel popartiesten gaan veel vrijer om met zinslengtes en metrum. Liederen van Bob Dylan lenen zich bijvoorbeeld slecht voor deze opdracht.

De reden dat ik voor talen heb gekozen waarvan ik aanneem dat de meeste schrijver alhier deze niet spreken, is om te voorkomen dat je je - bewust of onbewust - laat beïnvloeden door de inhoud van de tekst bij het schrijven.

Dus ja, graag een lied van de lijst. Zit er niets van jouw gading tussen?

Is mijn toelichting zo helder?

De dichtcoach 

Je toelichting is duidelijk. Ik ga er nog eens over nadenken. Het enige nummer dat me aanspreekt is nr. 11, dat is hier destijds nog een hit geweest. 

Klopt, nummer 11 was een hit in de jaren zestig en is denk ik zowat het tweede volkslied van Japan. Er bestaat een Engelse vertaling 'I hold my head up high' dat een succes was in de U.S. Ook de andere songs komen duidelijk uit lang vervlogen tijden. Of ze inspirerend gaan werken is zeer de vraag. We'll see. 

The Blue Diamonds hadden er ook een versie op in het Duits (Sukiyaki)

Ik doe het enkel als de coach belooft het in te zingen en we een megahit nastreven :)

Tony,
Ik mag dan lokaal bekendheid genieten dankzij een 'hittig' liedje op een verkeerssituatie, ik vrees dat het mij niet gaat lukken een lied - hoe goed geschreven ook - de hitparade in te zingen. Ik denk dat je dan beter een beroep kunt doen op Frans Bauer. Maar het nastreven van een megahit is een goed idee. Zet 'm op!

heb je een tip hoe je het metrum van het nummer overneemt? Tik je met een pen, schrijf je streepjes en stipjes? Laat je je leiden door de woordklanken in het nummer of helemaal niet?

Elf,

Ik zal daar vanavond als ik thuis ben uitgebreid op ingaan.

Als ik een lied schrijf, verzin ik zelf een melodie, maar ik krijg ook wel eens opdrachten om een tekst te maken op een bestaande melodie.
Hoe ik te werk ga, hoeft niet de enige methode te zijn, maar ik zal hier kort uitleggen hoe ik te werk ga. Wellicht helpt dit sommige schrijvers op weg.
Hierbij mijn aanpak:

Stap 1
Ik draai het lied vele malen achtereen tot ik de muziek kan dromen.

Stap 2
Ik geef de opbouw van het lied (strofen, verzen, metrum) schematisch weer. Aan de zang, maatvoering en beats hoor je doorgaans wel waar de klemtonen liggen. Pauzes, aangehouden noten,  rijmen, tussenspelen en muzikale herhalingen vormen aanwijzingen voor de verdeling in verzen en strofen. Beklemtoonde lettergrepen geef ik aan met – en onbeklemtoonde met v. Bij het omzetten zijn de gezongen noten leidraad.
Bijvoorbeeld: Het Nederlandse volkslied begint met

Wil-hel-mus van Nas-sau-e

Schematisch:

v – v – v – v

Maar feitelijk zingen we:

Wil-hel-mus va-han Na-has-sau-e

en dat telt twee lettergrepen meer:

v – v – v – v – v

De zin:

Een zak patat met mayonaise

past dus mooier op de melodie dan

Patat met ma(ha)yo(ho)naise

Verder vind ik het handig maatstrepen aan te brengen als er een duidelijk metrum zichtbaar is. Bovenstaand voorbeeld is jambisch, dus:

v – / v – / v – / v – / v

Stap 3
Ik bepaal het rijmschema. Je kunt het origineel volgen, maar dat hoeft niet altijd. Tijdens het schrijven kan ik het nog wel eens aanpassen, omdat een ander rijmschema beter uitkomt.
Meestal noteer ik de rijmschema's voor de kantlijn.

Stap 4
Ik heb nu een vel (al dan niet digitaal) voor mij. Het zou er zo uit kunnen zien:

a) v – / v – / v – / v –
b) v – / v – / v – / v – / v
b) v – / v – / v – / v – / v
a) v – / v – / v – / v –

c) v – / v – / v – / v –
d) v – / v – / v – / v – / v
d) v – / v – / v – / v – / v
c) v – / v – / v – / v –

e) v – / v – / v – / v –
f) v – / v – / v – / v – / v
f) v – / v – / v – / v – / v
e) v – / v – / v – / v –

Nu kan het puzzelen beginnen.
Ik kijk eerst of er verzen zijn die er muzikaal uitspringen. Deze zijn het belangrijkst en verdienen de meeste aandacht. Als er een brug in het lied zit, zal ik mij daar in een vroeg stadium over buigen, want ook die springt eruit. Daarnaast is natuurlijk het slot belangrijk.
Als een kruiswoordpuzzel wordt vervolgens de rest van het lied ingevuld.

Ik kan nog heel wat vertellen, maar dan wordt het een boekwerk. Lees vooral de commentaren die ik onder bijdragen plaats, wellicht kun je daar je voordeel mee doen.

De dichtcoach

hier kan ik heel veel mee. dank je wel

Laat je je leiden door de woordklanken in het nummer of helemaal niet?

Hier vergat ik op in te gaan.

Het maken van klankvertalingen zou een mooie vervolgopdracht kunnen zijn (Will you be the same = Laat me niet alleen, All you need is love = Doe maar niet alsof), maar is hier minder van belang.
Wat wel belangrijk is, is letten op lange en korte klanken. Gebruik je een lied enkel als paspop om je eigen tekst vervolgens op nieuwe muziek te zetten, dan is het van minder belang, maar als je van zins bent deze op de originele melodie te zingen, zorg er dan voor dat je geen korte klanken als è, ì, à, etc. op aangehouden noten plaatst. Als je bv Shaffys 'We zullen dóórgaan' verandert in ''t Was op een dîîîîîînsdag', dan klink je als een vastgelopen computer. ''t Was op een máándag' daarentegen kan heel goed.

De dichtcoach

Respect, Musonius, dat je er nachtwerk van maakt om onze teksten van feedback te voorzien. 

Tja, wat je overdag nalaat ... :-)

Dan zul je wel andere verplichtingen hebben.

Beste dichtcoach Musonius, even langs deze weg melden dat ik, net voor er een nieuwe opdracht aankwam, nog een liedtekst had ingestuurd, die je mogelijk niet opgemerkt hebt. 

Ah, ik ga ernaar kijken.