Herschrijf

Anja en ik nemen dagelijks dezelfde tram. Ze is mooi met haar glanzend zwarte lokken en helblauwe ogen. Ze kleedt zich altijd in vrolijke kleuren. Vroeger praatten wij ronduit samen. De laatste tijd is ze erg stil en in zichzelf gekeerd. Ontwijkt ze mij of is het puur toeval dat ze niet meer naast mij komt zitten op de tram? De bonte kleren heeft ze ingeruild voor grijze en zwarte tinten. Ze is ook erg bleek, slaapt ze wel voldoende? Toen ik haar erover aansprak, wimpelde ze mij af. Ze zei dat ze een moeilijke periode doormaakte en graag ongemoeid werd gelaten.

Ze staat alsmaar moedelozer voor zich uit te staren op het perron. Ik schrok toen ze afgelopen week op de sporen sprong en een steen opraapte. Gelukkig ging ze meteen terug aan de kant. Ik wilde haar hierover aanspreken maar besloot te respecteren wat ze gevraagd had. Sindsdien stopt ze dagelijks een steen in haar jaszak.

In de klas vraagt iedereen zich af wat er met haar aan de hand is, ook de leraren vragen haar geregeld om bij de les te blijven. Gisteren viel ze flauw tijdens de turnles. De leraar droeg haar naar de ziekenboeg. Onze klastitularis zei dat Anja voor een tijdje afwezig zou blijven. Tijdens de pauze vraag ik hem: “Wat scheelt er aan Anja?”
“Niets erg, ze is voor nader onderzoek opgenomen in het ziekenhuis.”
“Zou ik haar mogen bezoeken?”
“Dat mag je zeker, Lena. Anja zal jouw gezelschap op prijs stellen. Als je gaat, wens haar dan het beste van onze ganse klas.”

In de hal van het ziekenhuis staat een grote bloembak met witte kiezelstenen. Ik weet niet wat mij bezielt en stop een steen in mijn zak. In haar kamer is het halfduister. Anja zit op een stoel naast het bed, staart naar het scherm en kijkt niet eens op als ik binnenkom. Ik kuch en zeg haar naam. Ze kijkt nu weg van het scherm: “Oh, sorry, ik dacht dat je iemand van het personeel was. Lena, wat leuk je te zien.”
“Vind je het niet erg dat ik zomaar kom binnenvallen? Je hebt de groeten van de hele klas en ik heb dit meegenomen voor je.” Ik geef haar de steen.
Anja’s ogen schitteren. Het is net of alle zorgen van haar afvallen en ze weer opbloeit.
“Dank je hartelijk, dit is het mooiste cadeau dat ik ooit van iemand kreeg. Hoe weet je dat ik zo van stenen hou?”
“Ik zag hoe je keien opraapte aan de tramsporen.”
“Dat klopt. Door die stenen denk ik aan Jerry. Hij was mijn beste vriend. Hij studeerde aan de technische school en liep stage bij een bouwbedrijf. Een maand geleden  werd hij op weg naar school op zijn fiets door een vrachtwagen gegrepen. Hij was op slag dood. Wij hadden nog maar net samen zijn zeventien jaar gevierd.”
“Wat erg en spijtig voor je. Heeft iemand je geholpen en getroost na het ongeluk?”
“Neen, wij hielden onze vriendschap voor iedereen verborgen. Zijn ouders hebben het niet breed. Dat merkt men aan zijn graf. Het is een simpele grafzerk maar wel met een mooie foto van hem. Voor de zerk ligt er enkel aarde. Na schooltijd ga ik langs het kerkhof en leg iedere dag een kei op het graf. Dat is mijn manier om hem nooit te vergeten.”
Ik slik en bedwing mijn opwellende tranen. Ze glimlacht.
“Zal ik deze steen straks naar Jerry brengen?”
“Zou je dat willen doen, Lena? Heerlijk, ik moet hier nog een weekje blijven. Jerry en ik hadden het zo goed samen. We hadden net alle moed verzameld om onze ouders, familie en vrienden te laten weten hoe graag we elkaar zagen. Jij zou de eerste geweest zijn aan wie ik het ging vertellen. Ik zal je uitleggen hoe je zijn graf kan vinden.”
Bij het afscheid omhelst ze mij teder.

De tram brengt mij naar het kerkhof. Ik vind het graf en tel de stenen. Mijn steen is de zeventiende in rij, de leeftijd van Jerry. Bij het terugkeren raap ik enkele stenen tussen de tramsporen. Die breng ik morgen naar het graf samen met een ruiker bloemen.

000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000000

Eerste versie

Niet elke dag, maar vandaag vergezel ik Lena, mijn oudste dochter, op haar tramrit naar school.  Als we naar de halte stappen wijst ze naar een meisje dat dezelfde richting uitgaat.
“Dat is Anja, ze zit bij mij in de klas”, zegt Lena.
“Praat je niet met haar als jullie samen de tram nemen?” vraag ik.
“Neen, paps, Anja is heel vreemd, dat zal je dadelijk wel merken.”
Op het zebrapad steekt Anja ons voorbij zonder ons aan te kijken. Ze is wat sjofel gekleed, heeft een bos wilde bruine haren en loopt op groene espadrilles. Niet meteen het schoeisel dat je draagt in de herfst.
Als we ter hoogte van de abri van de tram komen, staat Anja midden op de tramsporen. Ze raapt een kei op en stopt hem in de zak van haar versleten jeans.
“Dat is wat ik bedoel, pa”, zegt Lena. “Op school praat ze met niemand. Ze lijkt wel doofstom. Elke dag neemt ze een steen mee, die ze op de schoolbank deponeert tijdens de lessen. Iedereen weet het, maar niemand durft er haar iets over te vragen. Ze zit achteraan in de klas. De leraren hebben haar steen nog niet opgemerkt en als er een naar achter komt stopt ze de kei snel weg. Blijkbaar heeft ook nog geen enkele leerling iets gemeld. Niemand durft het aan. Ze boezemt angst in en al bij al doet ze er niemand kwaad mee.”
Lena en Anja stappen af. Ik heb nog enkele haltes te gaan. Door het venster zie ik hoe Lena enkele meters achter Anja aanloopt.

“Hoe is het nog met het stenenmeisje?” vraag ik aan Lena bij mijn thuiskomst van het werk.
“Niet al te best”, antwoordt Lena. “Ze was blijkbaar verstrooid vandaag en had niet gemerkt dat de leraar natuurkunde achter haar stond in de klas en de kei opmerkte. Toen hij vroeg of ze misschien stenen verzamelde en wat dat te betekenen had, kreeg ze plots een aanval van epilepsie waarbij zij het bewustzijn verloor. De leraar en een leerling hebben haar naar de ziekenboeg gedragen.  Ik weet niet wat er verder gebeurde. Wij hebben Anja vandaag niet meer gezien.”

Akkoord, ik ben nieuwsgierig van aard, maar vooral omdat Lena erg onder de indruk leek van het gebeurde, bel ik naar de directie van haar school. De directrice meldt me dat Anja ok is maar een tijdje afwezig zal blijven. Ze is opgenomen in de psychiatrische afdeling van het lokale ziekenhuis. Roos, een oude schoolvriendin werkt op die afdeling. Ook buiten de jaarlijkse klasreünies zie ik haar nog regelmatig in het dorp. Ik trek mijn stoute schoenen aan en ga naar het ziekenhuis. Roos heeft dienst en weet dat Anja werd opgenomen. Onder het voorwendsel dat Anja een goede vriendin is van Lena staat ze mij toe haar te bezoeken.

In de ziekenhuishal staat een echte boom in een grote bloembak. Aan de voet van de boom liggen grote witte kiezelstenen. Ik weet niet wat mij bezielt en stop een steen in mijn jaszak.  In de kamer is het halfduister. Anja zit op een stoel naast het bed, staart naar het scherm en kijkt niet eens op als ik binnenkom. Ze maakt een moedeloze indruk. Ik kuch en zeg haar naam. Ze kijkt nu weg van het scherm: “Oh, sorry, ik dacht dat u iemand van het personeel was.”.
“Ik ben de vader van Lena. Zij wenst je veel beterschap.”
“Ja, ik herken u, u stond toch samen met haar aan de tramhalte.? We gaan altijd samen naar school. Dat vind ik wel fijn.”
“Kijk, ik heb dit voor je meegenomen.” Ik geef haar de steen.
Haar ogen schitteren. Het is net of alle zorgen van haar afvallen en ze weer open bloeit.
“Dank u hartelijk, dit is het mooiste cadeau dat ik ooit van iemand kreeg. Hoe weet u dat ik zo van stenen hou?”
“Ik zag hoe je een kei opraapte aan de tramsporen en Lena vertelde mij dat je er elke dag een op je schoolbank legt.”
“Dat klopt. Door de steen denk ik aan Jerry. Hij was mijn beste vriend. Hij studeerde aan de technische school en liep stage bij het bouwbedrijf op het bedrijvencentrum. Twee maanden geleden  werd hij op weg naar school op zijn fiets door een vrachtwagen gegrepen. Hij was op slag dood. Wij hadden nog maar net samen zijn zeventien jaar gevierd.”
“Wat erg en spijtig voor je. Heeft iemand je ooit geholpen en getroost na het ongeluk?”
“Neen, wij hielden onze vriendschap voor iedereen verborgen. Zijn ouders hebben het niet breed. Dat merkt men wel aan zijn graf. Het is een heel simpele grafzerk maar wel met een mooie foto van hem. Voor de zerk ligt er enkel aarde. Na schooltijd ga ik langs het kerkhof en leg iedere dag een kei op het graf. Dat is mijn manier om hem nooit te vergeten.”
Ik slik en bedwing mijn opwellende tranen. Ze glimlacht.
“Zal ik deze steen straks naar Jerry brengen?”
“Zou u dat willen doen? Heerlijk, ik moet hier nog een weekje blijven. Jerry en ik hadden het zo goed samen. We hadden net alle moed verzameld om onze ouders, familie en vrienden te laten weten hoe graag we elkaar zagen. Ik zal je uitleggen hoe u zijn graf kunt vinden.”
Bij het afscheid krijg ik een warme omhelzing. Heeft iedereen zich in haar vergist?

De tram brengt mij naar het kerkhof. Ik heb het graf snel gevonden en tel de stenen. Mijn steen is de vijfenvijftigste in rij. Bij het terugkeren raap ik zeven stenen tussen de tramsporen. Die breng ik morgen naar het graf samen met een ruiker bloemen.