# 411 # He too

Hoi Schmetterling, 

Mijn eerste tip heeft te maken met de vuistregel ‘show, don’t tell’. Vaak als je iets laat zien, in plaats van het vertellen komt het geloofwaardiger en beeldend over. Bijvoorbeeld als het personage zenuwachtig is, maar ook als iets normaal niet gebeurt (zoals in de tweede passage). Laat (in plaats van het te vertellen) zien wat je personage doet of voelt als hij zenuwachtig is.  

Als er iets normaal niet gebeurt, maar nu wel, kun je dit in deze situatie het best laten blijken door middel van een dialoog. Laat de personages met elkaar spreken en laat de lezer er zo achter komen wat er aan de hand is. Als het zo ‘droog’ is opgeschreven, is het minder interessant om te lezen.

Het is dus belangrijk om een scène te maken van je verhaal, en geen vertelling.

Ik zou ook eerder de namen van de personages introduceren. Dit kan makkelijk, want je schrijft in een hij/zij perspectief. 

Veel is er als we het einde bereiken nog niet duidelijk. Heeft hij het echt gedaan? We horen dat een collega dit vertelt, maar waarom zou ze het zo makkelijk aan Kristina vertellen? En wat gaat Kristina er nou aan doen? 

Mijn grootste tip is er om een eenheid van te maken. Schrijf in scènes en zorg dat de hele tekst vanuit de rode draad, de essentie is opgebouwd. Laat ook alle onnodige informatie weg. 

Succes!

Groetjes,

Anna Strijbos

@ Anna: Dank je Anna voor de tips. Ik heb een opgeschoonde versie gemaakt: een aantal onbelangrijke zaken weggelaten en er wat meer dialoog ingebracht. Waarom 'show don't tell' een vuistregel is voor velen begrijp ik niet. Er zijn prachtige boeken geschreven waar fantastische vertellingen en  beschrijvingen in staan. Is het door ons jachtig bestaan dat lezers zogenaamd meer getriggerd (moeten) worden door actiescènes? Jouw opmerking over het al of niet schuldig zijn van de 'he' blijkt dacht ik overduidelijk dat er al een nieuwsreportage aan besteed wordt. Dat Kristina niets weet is eerder ongeloofwaardig, ook voor zichzelf, vandaar haar felle reactie. 

Hoi Schmetterling, 

Ik zeg niet dat het altijd beter is om deze regel (show don't tell) te gebruiken. De roman waar ik aan werk bevat redelijk veel 'tell', maar ik ben erg kritisch op relevantie, of het boeiend is, en of het vertellen niet te lang is. Ik denk niet dat we per definitie niet zonder actie in een verhaal kunnen (kijk maar naar de ellenlange beschrijvingen van de Russische meesters), maar veel is daar relevant en wordt impliciet benoemd. De lezer moet hier ook zelf aan het werk. 

Je nieuwe versie vind ik (vooral door de dialoog) echt verbeterd.

Groetjes,

Anna

Je stelt me gerust, Anna. Even dacht ik: niet weer dat gezwam over 'show don't tell', dat hier al honderden keren als argument gebruikt werd door coaches en onderling tussen de forumleden of gastlezers. Goed dat de extra dialoog voor jou zijn werk heeft gedaan, maar ik heb hier al schrijvers gelezen die teveel dialogen maar niets vinden. Whatever! Ik kan jouw feedbacks echt wel appreciëren. Blijf nog maar een tijdje. 

Hoi Schmetterling, je eerste alinea moest ik twee keer lezen, voordat ik doorhad hoe het zat; K komt haar partner J afhalen bij het theater, die bij een andere ingang in de auto springt. (Johan Cruijff zou zeggen dat je het pas snapt als je het doorhebt.)
Iets in je verhaal schuurt bij mij; K heeft zelf ervaren hoe J met haar als actrice omging, vond dat eerst wel vreemd maar genoot toch van de beloning met hun tweetjes. Toch is ze verbaasd en verontwaardigd als zijn aard zich ook bij andere actrices openbaart.
Niettemin vind ik dat je een mooi verhaal neerzet binnen een actueel thema.
Is 'Met verstomming' Vlaams of een samentrekking van 'Met verbazing' en 'Stomverbaasd'?
Tenslotte nog een kleinigheidje: het vraagteken in het laatste appje zou ik weglaten. 
 

@ Ton: bedankt voor de reactie. Het vraagteken was een typefoutje, moest een komma zijn. Bij 'met verstomming' ontbreekt het woord 'geslagen' maar het is inderdaad Vlaams. Ik heb jouw 'stomverbaasd' geleend. In de eerste alinea heeft J. gemerkt dat de artiesteningang zwart ziet van de journalisten en vraagt K. hem aan andere ingang op te pikken. Zoals in de meeste #MeToo verhalen hebben de slachtoffers bij aanvang niet door dat ze misbruikt worden, ze dromen allen van een carrière. Zo ook K.

Hoi Schmetterling, goed verhaal en actueel. Zou Kristina niet ergens al iets van een roddel opgepikt kunnen hebben? Wat dan in het nieuws bevestigd wordt? Misschien een idee voor een langere versie. Ik heb deze in ieder geval graag gelezen. Beter met de dialogen.
Hier en daar staan enkele dubbele spaties. 

Thuis loopt hij te ijsberen.
“Wat scheelt er?”  Hij ontwijkt haar.
“Ik ga meteen slapen.”

De manier waarop deze zinnen staan, klopt niet. "Wat scheelt er?" wordt gevraagd door J. "Ik ga ..."  wordt gezegd door K. Zoals het nu staat, kun je lezen dat de vraag door J wordt gesteld door de zin die erachter staat. Duidelijker is als de zinnen als volgt staan:
Thuis loopt hij te ijsberen.
“Wat scheelt er?”  
Hij ontwijkt haar. “Ik ga meteen slapen.”

Die wil weer inhaken wanneer ze hoort wie er aan de lijn is. ---> Wellicht ook een Vlaams woord, maar bij inhaken denk ik meer aan twee mensen die gearmd lopen. Als de een zijn arm door die van de ander doet, noemen wij dat inhaken. Ophangen zou in het Nederlands meer gangbaar zijn. Of afhaken. 

“Wacht,” zegt ze, ‘je weet  ---> het ah-teken voor "je" moet ook een dubbele zijn.

@ Fief:  Dank je voor het compliment. Je hebt gelijk wat de volgorde van de zinnen betreft, maar je hebt in je commentaar J. en K. omgewisseld. Inhaken zal waarschijnlijk komen van het Engelse 'hook in', vanuit de tijd dat je de hoorn aan een haak moest hangen om de verbinding af te breken. Ik heb nog steeds niet begrepen waar die dubbele spaties vandaan komen wanneer ik teksten vanuit Word kopieer. 

Inhaken zal waarschijnlijk komen van het Engelse 'hook in', vanuit de tijd dat je de hoorn aan een haak moest hangen om de verbinding af te breken.

Je bedoelt to hang up the phone. Net zoals wij ophangen zeiden als we een telefoongesprek afbraken. De hoorn erop gooien.To hook in betekent iemand in de arm nemen, gearmd lopen.

@  Fief: ok, ik weet best wat armen inhaken is, zowel in het Engels als het Nederlands. Geen nood de tekst is aangepast. Ik weet het niet zeker meer, maar denk dat er vroeger bij de (Belgische) telefoonmaatschappij een opname bestond waarin men vroeg geduld te oefenen en niet 'in te haken'. Veel officiële teksten in Nederlandstalig België waren vroeger (en nog steeds) slechte vertalingen uit het Frans. Inhaken kwam dus van het Franse 'accrocher' dat inderdaad ophangen betekent, maar een 'crochet' is dan weer een haak. Wat het Engels betreft kan je trouwens dit lezen op internet:
What does "off the hook" mean in "He left the phone off the hook so that he wouldn't be disturbed"?A century ago, this is what telephones looked like, with a hand-held earpiece speaker that hung on a hook.When the hook was released by lifting the earpiece, the telephone system recognized the phone as being in use.