# 310 Amedee

Buitenlandse leerkrachten hadden wij voordien bij ‘De Broeders van Liefde’ nooit gekend. Wel bestond een Franse benaming voor de Congregatie: “Les Frères de la Charité’.

Toen onze kennis van de tweede landstaal in haar kinderschoenen stond en later voor de grap, vertaalden wij dit als  ‘Les frères d’Amour’, liefde dus.  Dat had hij, deze vreemde grote man uit Zeeuws Vlaanderen, liefde voor muziek, kunst, cultuur.

God en dat andere Vlaanderen moeten hem op een of andere manier hebben ‘geroepen’. Bij zijn ‘inwijding’ koos hij de naam Amedee. Was dit een link naar Wolfie Amadeus Mozart?  

‘Cultuurbarbaren, onmondige uitkramers van een onverstaanbaar brabbeltaaltje’,  zo berispte hij zijn zestienjarige leerlingen.  Vroeg men in Nederland de weg aan een tienjarige dan kreeg men een antwoord in een onberispelijke, verstaanbare taal. Niet zo in Vlaanderen, dus! (Dat is inmiddels  wel anders in het taal-verloederde Nederland…).

Wij vonden dat Amedee beter voor de échte missies had gekozen, maar die lagen allicht te ver van huis en van de grote Kunst die hem zo dierbaar was.  Ook hier was  er bekeringswerk aan de winkel. Moeizaam maar zeker zou hij Vlaanderen helpen ontvoogden.

Tijdens een taalles, stoof hij naar achter in het leslokaal waar een voor die tijd revolutionaire platendraaier was geïnstalleerd met fameuze luidsprekers. Oorverdovend (in andere leslokalen hield men, zo bleek later, de adem in) overspoelde ons het vijfde klavierconcert van Ludwig van Beethoven.  Sommige leerlingen doken weg onder hun bank of proestten het uit wanneer Amedee  als ware hij de dirigent zelve in wapperende zwarte pij,  met zwaaiende armen de muziek meezong.

Het werkte, althans bij mij. Ik mocht zowaar het vinyl met Van Cliburn als solist uitlenen en draaide op mijn studeerkamertje de plaat grijs op een draagbare pick-up  anno 1964. Hetzelfde jaar nog gaf ik spreekbeurten. Over beschrijvende klassieke muziek: ‘ De Moldau’: van bergriviertje naar statige stroom.  Over negrospirituals: ‘oh Lord, what a mourning’: Mahalia Jackson die niet over de morgen  zong maar over het lijden van de negerslaven. Wat een stem, wat een revelatie, ook voor Amedee, die glunderend toegaf deze muziekvorm niet te kennen maar wel kon smaken.  Als het vuur van de cultuur maar oplaaide in dit  duistere Vlaanderen!

Voor het eerst werd in het college een Literatuurweek georganiseerd met lezingen door schrijvers met klinkende namen als Ward Ruyslinck, Ivo Michiels, Hubert Lampo.  Amedee zeulde ons mee naar de Antwerpse Opera waar op de uil een deel van de klasgenoten de volledige opera ‘Iphigenia in Tauris’ van Christoph Willibald von Gluck uitzaten terwijl het andere deel enthousiast  het plafond met vergulde blote engeltjes bewonderde.

Is het toeval dat ik decennia later in de Brusselse Muntschouwburg, het Brugse Concertgebouw, de Nieuwe Kerk in Den Haag, de Smetanazaal in Praag , The Coliseum in London bij het luisteren en kijken naar ballet, opera, concert of recital  terugdenk aan de man bij wie het allemaal begon?

Haast elke Vlaamse gemeente heeft ondertussen een cultureel centrum. Dank u, Broeder-met-de-liefde-voor-de-Kunst, het is u gelukt!  Het ‘arme’ Vlaanderen is rijk geworden.