De beste leestips voor schrijvers

‘Bright lights, Big city’ van Jay McLnerney, vintage books, USA 1984. Het verhaal begint zo: “It’s six A.M. Do you know where you are?” Deze roman is geschreven in de tweede persoon. De hoofdpersoon blijft naamloos. Dit perspectief is zo dwingend dat je als lezer de ‘je’ uit het verhaal wordt, alsof je rechtstreeks wordt aangesproken. Daarom zouden schrijvers het moeten lezen. Het gaat bergafwaarts met de HP. Hij werkt op de redactie van een tijdschrift en moet feiten uit artikelen op waarheidsgehalte controleren. Hij maakt er een rommeltje van en wordt ontslagen. Zijn vrouw is ook al vertrokken – een fotomodel dat uitsluitend voor het uiterlijk kiest. HP verzandt in het nachtleven van New York en houdt zich op de been met ‘Bolivian March Powder.’ Aan het eind ruilt hij zijn Ray –Bann zonnebril voor een broodje. Het lukt hem niet een hap te nemen. Hij beseft dat het zo niet langer kan: “The smell of warm dough envelops you. The first bite sticks in your throat and you almost gag. You will have to go slowly. You will have to learn everything all over again.” (Ook vertaald in het NL, behalve de titel!)

'Камера обскура' van Vladimir Nabokov; Sovremennye Zapiski,1932. Nederlandse vertaling Peter Bergsma: 'Een lach in het donker'. De Bezige Bij;1995. Nabokov begint deze roman als volgt: 'Er was eens een man, Albinius genaamd, die in Duitsland woonde, in Berlijn. Hij was rijk, respectabel, gelukkig; op een dag liet hij zijn vrouw in de steek voor een jonge maîtresse; hij had lief; werd niet liefgehad; en zijn leven eindigde rampzalig.' Als lezer weet je dus op voorhand waar het over gaat. Nabokov laat de overspelige echtgenoot, bedrogen echtgenote, maîtresse en haar (geheime) minnaar lekker botsen. Waarom dit als schrijver te lezen: Geen spanningsboog, geen plot. Nabokov lijkt de spot te drijven met de roman. Toch leest het als een trein. Alleen details. Heel leerzaam. Trivia: door Nabokov vertaald - van Russisch naar Engels - en gepubliceerd als 'Laughter in the dark'; Bobbs-Merrill Company, New York,1938. Aanrader, echt.

titel, auteur, jaar van verschijnen

De Zen van het Zien. Frederick Franck. 1973

Waarom moeten andere schrijvers dit lezen?

Moeten? Dat is ietwat te.

Wat kun je er als schrijver uit leren?

Niets.

Geef een voorbeeld stukje uit het boek (max. 50 woorden).

Ik schrijf dit boek met de hand, omdat het eigenlijk een liefdesbrief is en liefdesbrieven moeten niet gezet worden door typografen of computers! Het neemt misschien wat meer tijd om te lezen, maar zo`n haast is er niet bij, want wat ik met je wil delen, heeft mij jaren genomen om te beleven, om te verwerken.

Eventueel leuke weetjes, trivia.

Ik heb dit boek op een boekenmarkt in Bredevoort gevonden. De omslag is een magnifiek plaatje, en nog vele mooie tekeningen in het boek zelf. Even bladeren - afdingen - gekocht. Later op Internet heb ik dit boek voor het dubbele, maar ook voor de helft in prijs gevonden. Na het lezen van dit boek heb ik mijn nieuw begonnen ms direct aangepast en schilder ik mijn eigen illustraties. In dit boek staan ook gedichten. Dat probeer ik dus ook maar. Ik schrijf. Het gaat inderdaad veel langzamer. Het zou iets kunnen worden. Misschien wel niets. Het maakt niet uit.

Alvast bedankt, en blijf schrijven!

Graag gedaan. Ik blijf niet schrijven. Een keer [of meerdere keren] stop ik!

'I giorni dell' abbandono' van Elena Ferrante; Edizioni e/o, 2002. Nederlandse vertaling Marieke van Laake: 'Dagen van verlating' uitgeverij Wereldbibliotheek bv, 2003. 'Een Griekse tragedie in de gedaante van een alledaagse gebeurtenis', staat op de achterflap van het boek. De roman gaat over Olga die door haar man wordt ingeruild voor een jongere vrouw. Wat is hier leerzaam aan? Het conflict speelt zich af in 1 personage. Olga is de protagonist en de antagonist ineen. Ferrante laat het allemaal voorbijkomen: het ongeloof, de wanhoop, de ontkenning enz., maar uiteindelijk ook de catharsis. Dat alles in de eerste persoon en steeds met alledaagse gebeurtenissen. Dat blijkt al uit de eerste zin: 'Op een middag in april, vlak na het eten, kondigde mijn man aan dat hij bij me weg wilde.' Dan zit ik al in het verhaal. De tweede zin: 'Hij vertelde me dat terwijl we de tafel afruimden.' Hallo – die terloopsheid. Eerst nog samen eten en dan... Trivia: Ferrante treedt zelden in de openbaarheid, interviews met de pers gaan schriftelijk. Quote: 'Books, once they are written, have no need of their authors'. Geweldig!

'Le bal' van Irène Némirovsky; Éditions Grasset & Fasquelle, Parijs, 1930. Nederlandse vertaling Manik Sarkar: 'Het bal' uitgeverij De Geus bv, 2007. De moeder van Antoinette geeft een bal om haar rijkdom te tonen en indruk te maken op haar bewonderaars. Ze wil zich zo jong mogelijk voordoen. Haar dochter Antoinette -14 jaar - moet daarom buiten beeld blijven. Moeder lijkt de regie te hebben, ze kleineert Antoinette voortdurend. Maar dochterlief is gewiekster dan haar moeder. Némirovsky schetst het conflict tussen moeder en dochter meedogenloos. Antoinette krijgt de opdracht de uitnodigingen te bezorgen – ze belanden alle in de Seine. De balzaal blijft leeg. Waarom dit te lezen? Némirovsky laat in 75 pagina's de teloorgang van de moeder zien – zonder enig oordeel, mijns inziens een perfecte novelle. Het einde: 'O, ik heb alleen jou, mijn kindje...' Ze nam haar in haar armen. Omdat ze het zwijgende gezichtje tegen haar parels drukte, zag ze het niet glimlachen. Ze zei: 'Je bent een goede dochter, Antoinette.' (de wraak is compleet.) Extra: Némirovsky wint postuum de Prix Renaudot 2004 voor 'Suit francaise' (vertaald als: 'Storm in juni') Irène Némirovsky werd vergast in Auschwitz. Ze leeft in mijn boekenkast.