Het manco uit je eigen manuscript halen

Communiceren met de redacteur.

proeflezers inschakelen.

Daar is geen vast recept voor. De ene keer regel voor regel doorpluizen. Of wegleggen en na drie maanden weer oppakken (soms zie het dan meteen). Nog eens een andere proeflezer vragen. Goed luisteren naar dat gevoel dat het niet klopt (wat geeft het aan, waar zit het...) etc. En als je de luxe hebt van een redacteur - luister naar Schli. Ik heb veel gehad aan het boek Self-Editing for Fiction Writers van Browne&King

Ja, proeflezer inschakelen helpt zeker :) Maar vooral: het laten bezinken. Af en toe houd ik een brainstormsessie (niet te lang) om er dan weer een nachtje over te slapen. Meestal dient de oplossing zich dan na een tijdje 'vanzelf' aan. Alles helder op een rijtje zetten kan ook helpen, zeker als het meer een plotprobleem dan een stijlprobleem is.

Ik vind het wel moeilijk. Zo'n verhaal begin ik met een vooropgezet plan: ik ga schrijven over drie meiden, het moet luchtig en grappig zijn en lekker vlot lezen. Bijvoorbeeld. Maar ja, dan blijkt dat luchtig toch al heel snel oppervlakkig wordt. En dat voel ik wel, aan mijn tenen en mijn vingers en het commentaar van mijn proeflezer (professionele idg), maar nu moet ik er nog wat mee doen. En dan heb ik toch het idee dat ik een hele grote, akelige blinde vlek heb en zelf een beetje een kleine kleuter ben: : "Maar ik wil dat het luchtig i-hi-is! Blijf af!"

Maar misschien leent jouw stem (jouw schrijfstijl) zich er niet voor om luchtig te schrijven.

Hmm, da's een goeie Jommeke.

Misschien helpt het om op een rij te zetten wat precies het verschil tussen luchtig en oppervlakkig is. Een voorzet: oppervlakkig is te weinig inhoud, te weinig diepgang, te terloops, te vluchtig. Het ontbreekt, met andere woorden, aan betekenis, aan een kerngedachte. Misschien kom je zo, al puzzelend, verder?

Heb je voorbeelden van andere schrijvers die doen wat jij zou willen? Ik ga altijd schaamteloos afkijken bij anderen als het niet wil lukken.

Inderdaad een heel goed punt van Jommeke.

Gisteren moest ik een synopsis maken voor Pica, en zo vond ik een plot-hole dat ik meteen kon opvullen.

Ik ga er vanuit dat je door vooraf een synopsis te schrijven (na eerst een vrij gedetailleerde plot te hebben vastgesteld) je gaten in de plot kunt voorkomen bij het schrijven. Zo'n samenvatting, of een plotschema, is veel overzichtelijker dan een heel verhaal.

Dank Annemiek. Ik begin een patroon te zien. Toen ik diepgang wilde gebruiken, werd het ook meteen een zwaar verhaal, en toen ik het luchtig wilde maken, haalde ik de zware verhaalelementen weg. Maar dat had ik dus niet moeten doen. Ik moet de diepgang houden, en de elementen houden, maar het hoeft niet zo zwaar op de hand vertelt te worden. Het is een jeugdboek, btw. En wat eigenlijk het antwoord op de topicvraag is, hoe haal je de manco eruit: met hulp van anderen, dus! En dan hoeven ze nog niet eens je verhaal te lezen. @schlimazlnik Ik vind het nu prettig om met een mix te werken. Ik werk de plot globaal uit in mijn hoofd, ik begin te schrijven om te kijken of het sprankelt (je kunt soms nog zo mooi iets verzinnen, maar of het dan ook een verhaal wordt is vraag twee). En als ik dan een Go heb (heel projectmatig, dit), werkt het dus om de synopsis uit te werken. Ik heb daar wel lang op moeten oefenen, moet ik zeggen. Lastige ding, zo' synopsis.

Misschien moet je het ms eens van achteren naar voren lezen? Doe ik ook wel eens, dan komen er andere vragen (blinde vlekken) in je op dan wanneer je het normaal leest.

Eh? Hoe doe je dat dan Wirrewapper? Hoofdstuk voor hoofdstuk? Of echt zin voor zin achteruit.

Eh? Hoe doe je dat dan Wirrewapper? Hoofdstuk voor hoofdstuk? Of echt zin voor zin achteruit.

Meer alinea voor alinea, maar soms zelfs een zin binnen een alinea. Net hoe het uitkomt, het gaat om de hoeveelheidjes informatie die je steeds geeft, en dan de aanleiding daarvòòr, in de vorige zin/alinea. Heb ik niet van mezelf hoor, heb ik geleerd op de hogeschool voor journalistiek, en het al vaak toegepast (alleen op korte teksten, heb het nog nooit geprobeerd bij een heel ms!). Het is een prima hulpmiddel om je tekst grondig te bekijken.

Ga ik beslist eens proberen. Helemaal nieuw voor me. Ik ben dol op helemaal nieuw.

Ik denk ook dat luchtig en diepgang elkaar niet uitsluiten - het zijn namelijk niet elkaars tegenovergestelden. Luchtig is eerder een van de manieren waarop je iets zwaars/iets met diepgang kunt vertellen. Dat zware is de kern, luchtigheid is de manier waarop je het aan de lezer presenteert. Een mooi voorbeeld daarvan vind ik de film La vita e bella, waarin iets intens tragisch (gezin met vijfjarig jongentje komt terecht in concentratiekamp) heel luchtig gehouden wordt in de verhalen van de vader (vertelt het jongentje dat het allemaal een spel is waarin je punten kunt verdienen), met als resultaat dat het voor de kijker nog veel meer impact krijgt. Meer dan wanneer iemand anderhalf uur zou kreunen en huilen over hoe zwaar het allemaal is; op een gegeven moment krijg je als lezer/kijker geen lucht meer en sluit je je ervoor af. Een ander voorbeeld is een anekdote over een soldaat in de Eerste Wereldoorlog bij wie de benen zijn weggeschoten. Terwijl hij en de ambulancebroeders wachten op een moment om daar weg te komen is hij volledig in paniek en blijft maar schreeuwen 'Waar is mijn been?', tot iedereen er gek van wordt en een medesoldaat op een gegeven moment terugschreeuwt: 'Stel je niet aan, je been ligt gewoon daar'. Waarop iedereen, inclusief gewonde soldaat, ondanks alles in lachen uitbarst. En als lezer lach je mee en dat geeft weer even lucht, maar daardoor besef je tegelijkertijd ook hoe verschrikkelijk zoiets is. Het hoeft natuurlijk niet meteen slapstick te worden, maar vaak speelt humor in luchtigheid een grote rol, net als iets absurdistisch en je karakters op een onverwachte manier op een situatie laten reageren.

@Wirrewapper, dank je voor de tip, die ga ik ook proberen :)