Hetgeen of wat?

Ik zou zeggen: wat, zeker in combinatie met een constructie als 'niet enkel omwille van'. Ik vind 'hetgeen' net zo'n woord als 'welke' dat ik altijd direct vervang door 'die' of 'dat'.

Hetgeen is wat ouderwets.

Aanschouwde is ook oubollig. Als je plechtstatig wilt schrijven zou ik de eerste optie kiezen. Wil je wat losser schrijven, dan zou ik de hele zin wat anders maken. Iets van: 'Het zag er vredig uit, gemoedelijk en vriendelijk, totaal niet bedreigend.'

Dag iedereen, Ik volg al een tijdje het forum, maar heb nu pas een vraagje. Waar gaat jullie voorkeur naar uit: hetgeen of wat. Of hangt het grotendeels af van de context? Een voorbeeld: Hetgeen ik aanschouwde zag er vredig, gemoedelijk en vriendelijk uit, totaal niet bedreigend. oftewel: Wat ik aanschouwde zag er vredig, gemoedelijk en vriendelijk uit, totaal niet bedreigend. Een ander voorbeeld Ik schonk haar volledige aandacht en niet enkel omwille van hetgeen ze me zou kunnen vertellen. of eerder: Ik schonk haar mijn volledige aandacht en niet enkel om wat ze me zou kunnen vertellen. Misschien vinden jullie het antwoord voor de hand liggend en mijn vraag bijgevolg een beetje onnozel, maar ik had ook eens goesting ("zin" voor de Nederlanders) om van me te laten horen. Bij deze... Marjan

Hallo Marjan, Ik vind je vraag helemaal niet onnozel of voor de hand liggend, ik vraag me zulke dingen ook wel eens af. Het is wel mogelijk dat mijn antwoord minder nuttig voor je is omdat er toch een verschil bestaat tussen Vlaams Nederlands en het Nederlands dat in mijn omgeving, de Randstad, gebruikelijk is. Naar mijn mening is het woord 'hetgeen' wat formeel en kan afhankelijk van de context soms wat ouderwets overkomen. Zo voel ik het ook bij 'aanschouwen', maar eigenlijk ademen allebei je zinnen die sfeer wel wat uit. Schenken of geven, enkel of alleen, aanschouwen of zien, omwille of om. Het is natuurlijk foutloos Nederlands en ik bedoel het zeker niet als kritiek maar het valt me op. Misschien is het je persoonlijke stijl, of heeft het toch iets te maken met wat taalverschil. Wellicht ben jij zelf de beste persoon om je vraag te beantwoorden; als je je zin daadwerkelijk zou uitspreken, bijvoorbeeld in een gesprek, zou je dan heel natuurlijk het woord 'hetgeen' gebruiken of toch 'wat'? Hartelijke groet, Cauwa

Hetgeen klinkt plechtstatig en hoort in een plechtstatige zin, anders is er een stijlbreuk. Tenzij die plechtstatige zinnen een goede achterliggende gedachte hebben, is het aan te bevelen voor een normaal publiek een minder hoogdravend taalgebruik te hanteren.

Wow, dat had ik dus zelf helemaal niet door. ik nam zopas eens de moeite om het één en het ander van mezelf te herlezen...en inderdaad; die ouderwetse stijl blijft maar terugkomen. En, Cauwa, ik testte het ook eens uit door gewoon te spreken en dan blijkt hetzelfde. Ik gebruik tot mijn schade en schande actief en dagelijks de woorden ofschoon, nochtans, sedert en alvorens, alsook hetgeen en omwille. Dit is dus een aandachtspunt! Dank voor jullie eerlijke reacties. Marjan

Ik gebruik tot mijn schade en schande actief en dagelijks de woorden ofschoon, nochtans, sedert en alvorens, alsook hetgeen en omwille. Dit is dus een aandachtspunt!

Alleen als je schrijft, of ook als je spreekt? Het is geen schande, als je het correct gebruikt. Maar je moet dus naar je doelgroep kijken, en de sfeer van je verhaal. Het zou uitstekend in een steampunk verhaal passen.

Er zit toch een verschil tussen het gevoel rondom Hetgeen en het gevoel omtrent het woordje Wat. Hetgeen omvat meer dan een simpel wat. Wat kan van alles zijn, ik weet niet wat, ik doe maar wat, ik wist niet wat ik zag. Hetgeen verwijst veel bewuster naar een zaak. In je eerste voorbeeld vind ik hetgeen niet goed passen, in het tweede voorbeeld wel. Speelt nog mee dat je in het tweede voorbeeld een hele stoet korte woordjes krijgt als je hetgeen vervangt door wat, iets dat ik zelf niet zo mooi vind. Wat ik aanschouwde zag er vredig, gemoedelijk en vriendelijk uit, totaal niet bedreigend. Ik schonk haar volledige aandacht en niet enkel omwille van hetgeen ze me zou kunnen vertellen.

Ik gebruik tot mijn schade en schande actief en dagelijks de woorden ofschoon, nochtans, sedert en alvorens, alsook hetgeen en omwille. Dit is dus een aandachtspunt! Dank voor jullie eerlijke reacties. Marjan

Ik vind het ook geen schande, hoor. Maar het is goed om voor jezelf te hebben vastgesteld dat je toch in een standaardstijl zat, want met deze kennis komt de mogelijkheid het anders te doen als de situatie daarom vraagt.

Ik zal een stukje, waaruit de eerste zin komt, op proeflezen plakken. Marjan

Marjan, ik heb daar ook last van, dus je bent niet de enige;-) Ik heb veel oude boeken bestudeerd en een aantal keren teksten voor rechtszaken geschreven en veel teksten van rechtszaken door moeten spitten. Daardoor heb ik soms de neiging om wat gedateerde of formele woorden te gebruiken. Daarom zijn proeflezers belangrijk. Andere voorbeelden zijn b.v.: doch, duiden, aanschouwen. Ook b.v.: echter, uiteraard en wanneer, zijn woorden die wel gebruikt kunnen worden, maar die minder eigentijds zijn en als je dan zo'n zin verandert, zie je ineens het verschil. Soms helpt het om even stil te staan bij zo’n zin en dan te denken: hoe zou ik dat wat ik wil verduidelijken tegen iemand anders zeggen? Waarschijnlijk zou je b.v. ‘hetgeen’ dan niet gebruiken.

Zou het iets regionaals zijn? Ik dacht in eerste instantie dat hetgeen wel spreektaal zou zijn, want geschreven kom ik dat inderdaad niet zo heel vaak tegen, maar ik hoor het wel vaak gebruiken in alledaags taalgebruik. Ik heb wel vaker van Nederlandse proeflezers of redacteurs de opmerking gekregen dat een bepaald woord "ouderwets" zou zijn, terwijl ik het elke dag gebruik en niemand dan raar opkijkt.

Het bijgevolg in je laatste alinea past er ook mooi bij. Je kunt anders schrijven dan je spreekt. Spreektaal neemt ook weer een aparte plek in in het schrijven. Ik vraag me af wat er eigenlijk mis is met deze stijl, als het de jouwe is. Ik denk dat het niet zo goed in een kinderboek past, maar ik vind het wel leuk om verschillende stijlen te lezen.

Het zou inderdaad iets regionaals kunnen zijn. Ik moet ook ineens denken aan woorden zoals: subiet en stiefelen. Het zijn woorden die in Brabant vaak gebruikt worden. Vaak door mensen die in dialect spreken. Ik dacht aanvankelijk dat dit dus dialect was, want ik woon nu in Zeeland en daar hoor ik deze woorden maar zelden. Volgens Van Dale zijn het gewone Nederlandse woorden. Maar…, Van Dale omschrijft: stie·fe·len stiefelde, h gestiefeld = met grote passen lopen. Terwijl in Brabant dat woord b.v. gebruikt wordt om een oudje te duiden dat aan komt sukkelen en dus juist geen grote passen zet.

He, das apart, want in westfriesland gebruik je stiefelen ook. Maar ook niet voor de grote passen. 'O, hij loopt een beetje op de bouw te stiefelen.' (beetje losse klusjes doen) 'O, ze is wat in huis aan het stiefelen.' (idem). ' Kijk die kleine nu eens voorbij stiefelen!' (dapper heen en weer rijden op de driewieler)

Ik begin me nu af te vragen waar in Nederland men "stiefelen" gebruikt voor het lopen met grote passen. In Tilburg zegt men ook: "door de stad stiefelen". (Door de stad slenteren.) "Kijk, daar komt ze aangestiefeld." (Daar komt ze dan. Meer in de zin van: kan het nog langzamer.) "Zwervers stiefelen op het station." (Hangen daar wat rond.)

Hier in Gelderland wordt stiefelen ook gebruikt. Ik vermoed wel dat het een Zuid-Nederlandse oorsprong heeft.

Is de betekenis in Gelderland "met grote passen lopen"?

Nee, niet zozeer met grote passen (die associatie heb ik tenminste niet). Meer als een zwerver of een bejaarde (dus dichter bij slenteren of slepend lopen).