Waarom dier als hp in kinderboeken?

:) grappig, ik wilde één van de dagen net hetzelfde vragen hier! Onze dochter van 6 vindt boeken met dieren in de hoofdrol niet zo leuk. Ze is gek op Karel, Kaatje, Anna en Jules, allemaal "gewone" kindjes. Daarom dat ik dus nu ook bezig ben met een eigen reeks met een gewoon kindje in de hoofdrol. Maar ik twijfel er dus ook aan of het zal aanslaan, omdat het zo weinig te vinden is. Dus ik volg even mee!

Prima Els. Ik ben vanuit het kind gaan schrijven omdat het realistische verhalen zijn, wel met humor.

Hier is de insteek dat mijn personage telkens in een andere setting naar zijn eigen fantasiewereld gaat. Een verhaal dat ik hier ooit bij proeflezen heb gepost was dat mijn HP voor zijn verkleedkoffer zat en zich verkleedde als piraat. Dan ging hij op zijn bed zitten, dat plots veranderde in een piratenboot. Dan beleeft hij een avontuur en komt door een herinnering terug in zijn gewone wereld. En zo heb ik nog 2 gelijkaardige verhalen. Ik lees zelf ook niet graag van die verhalen waren dieren e.d. de hoofdrol in spelen. Fantasy zegt me echt niks, en waarschijnlijk heb ik dat doorgegeven aan onze dochter :)

Hai, goede vraag. Ik heb in mijn eerste prentenboek een dier gebruikt omdat ik het zo'n mooie metafoor vond. Een rupsje dat bang is om uit te groeien tot een vlinder. Ik heb dit uitgewerkt tot een prentenboek dat jonge kinderen ondersteunt bij het omgaan met groei en verandering. Het geeft meer zelfvertrouwen, omdat het rupsje van zijn insectenvrienden allemaal tips krijgt om om te gaan met zijn faalangst. (Rumme Rups) Mijn tweede kinderboek moet nog uitkomen, maar daar heb ik juist mensen gebruikt omdat ik dat beter vond passen bij wat ik wilde laten zien. Dus ik denk ook dat dat de afweging is voor jezelf als schrijver. En ik denk dat er kinderen zijn die het 'veiliger' vinden om zich in een dier te kunnen herkennen ipv mensen. Zo kunnen ze even lekker in de fantasie opgaan. Andere kinderen hebben moeite met die vertaalslag.

Dank je wel Mirjam. Het idee van het rupsje wat bang is om een vlinder te worden is goed bedacht. Mooi om te gebruiken voor kinderen die bang zijn voor verandering. Ik ga nu proberen een verhaal vanuit een dier te schrijven eens kijken hoe mij dit bevalt. Misschien heb je inderdaad kinderen die liever boeken lezen vanuit het kind en kinderen die liever boeken lezen vanuit een dier of fantasie figuur. Dat is bij volwassenen ook zo, dus niet zo vreemd. Net wat Els ook zegt, zo moeder zo dochter.

Met dieren kan je vaak meer kanten op. Een peuter of kleuter die alleen de wijde wereld intrekt en van alles beleefd is niet realistisch. Dat weet een kind van die leeftijd ook. Een dier dat op avontuur trekt gaan ze niet in twijfel trekken en meegaan in de avonturen van het dier. Ook om bepaalde processen, zoals verandering uit te leggen is het gemakkelijker en minder beangstigend om een dier als hp te gebruiken. Als het gebeurtenissen zijn die heel herkenbaar zijn voor de leefwereld van een kind bv een bezoek aan oma en opa, boodschappen doen, ... Dan kan het zeker ook met een kind. Als je de verhaaltjes van Anna, Karel, ... leest zijn het heel herkenbare en realistische gevoelens en situaties die aan bod komen.

Daar heb je inderdaad een goed punt Victoria. Vanuit een dier kan er veel meer terwijl het toch nog geloofwaardig is, dat heb ik mij nooit zo gerealiseerd. :)

Identificatie, persoonlijkheidsontwikkeling, een knuffel in bed, etcetera etcetara. De bibliotheken puilen uit van pedagogische en educatieve literatuur, maar de boodschap komt (blijkbaar) niet over. Nee, dan de traditionele kindersprookjes.

Met dieren kan je vaak meer kanten op. Een peuter of kleuter die alleen de wijde wereld intrekt en van alles beleefd is niet realistisch.

Hoewel ik het met de strekking van je verhaal wel eens ben, kan me ik niet vinden in het "realistische" gebeuren. Een kind kijkt/ziet echt niet of iets realistisch is. Als ik tegen mijn vierjarige dochter zeg dat er kinderen bestaan met vleugels of dat de achterbuurjongen zeven tenen heeft dan gelooft ze dat. Het gaat meer om de manier waarop het vertelt word en niet zozeer wie of wat het uitvoert. Of het nou een hond, pippie langkous of een pratende steen is, dat doet er naar mijn mening niet toe. Maar zoals gezegd ben ik het met de rest wel eens. Echter denk ik dat die zaken niet zozeer gemakkelijker zijn voor het kind, maar meer voor de schrijver. Het zijn over het algemeen volwassen mensen die boeken schrijven en zij proberen zich in te leven in de gedachtegang van een kind. Een hond die na het toiletbezoek zonder zijn handen (poten) gewassen te hebben gecorrigeerd wordt door zijn vader, een knorrige boomkikker, is een voorbeeld van iets wat vaak word gebruikt om op een grappige manier kinderen wat bij te leren. Geen idee waarom men dit doet eigenlijk. Blijkbaar hebben veel mensen de neiging om kinderen op een kinderlijke manier kennis te laten maken met de wereld. De vraag die ik mezelf dan altijd stel is; word dit gedaan omdat dit het beste is voor het kind of omdat dit de gemakkelijkste/beste manier is voor en in de ogen van de ouders? Kortom: het zijn in mijn ogen de schrijvers die de keuze maken om vaak een dier te gebruiken. Puur omdat dit voor hunzelf de beste/makkelijkste methode lijkt/is.

au Bergine, IK begrijp niet wat je met je reactie bedoeld of wil duidelijk maken. Vind je dat er te veel sprookjes en pedagogische verhalen zijn? Bambino, dank voor je reactie. Ik ben zoals ik al eerder schreef met realistische kinderverhalen begonnen vanuit het kind. Op dat moment totaal niet gedacht om vanuit een dier te schrijven. Ik ben nu bewust vanuit een dier gaan schrijven puur om er achter te komen wat voor mij als schrijver het verschil is. Ik moet je zeggen dat ik beide wel fijn vind om te doen. Zoals ik automatisch vanuit een kind ging schrijven zou het best kunnen, wat jij zegt, dat de meeste schrijvers automatisch vanuit een dier gaan schrijven. Misschien speelt het ook een rol dat er al veel prentenboeken vanuit het dier zijn en men denkt dat het zo hoort. Voorbeeld doet volgen. Ik heb geen cursus gevolgd, maar misschien krijg je het hier ook met de paplepel ingegoten om vanuit een dier te schrijven. Zijn er schrijvers die daar ervaring mee hebben?

Een kind kijkt/ziet echt niet of iets realistisch is. Als ik tegen mijn vierjarige dochter zeg dat er kinderen bestaan met vleugels of dat de achterbuurjongen zeven tenen heeft dan gelooft ze dat.

Heel veel kinderen zullen het recht in je gezicht zeggen dat het niet kan, vooral in een peuter- of kleuterklas. Kinderen nemen veel vlugger iets aan als waar wanneer hun ouders het hun vertellen omdat ze ook al jaren op hun ouders hebben vertrouwd en gezien hebben dat wat ze zeggen zo goed als altijd waar is.

Het gaat meer om de manier waarop het vertelt word en niet zozeer wie of wat het uitvoert. Of het nou een hond, pippie langkous of een pratende steen is, dat doet er naar mijn mening niet toe. Een hond die na het toiletbezoek zonder zijn handen (poten) gewassen te hebben gecorrigeerd wordt door zijn vader, een knorrige boomkikker, is een voorbeeld van iets wat vaak word gebruikt om op een grappige manier kinderen wat bij te leren. Geen idee waarom men dit doet eigenlijk.

Voor realistische gebeurtenissen maakt het niet zoveel uit of het een kind of een dier is die de handelingen uitvoert, die het hp in het verhaal is. Bij realistische gebeurtenissen die bij de doelgroep passen geef ik persoonlijk zelfs de voorkeur aan een kind. Bij onrealistische gebeurtenissen zoals iemand van vier die op wereldreis trekt, geef ik de voorkeur aan een dier. Kinderen weten dat je niet zonder mama of papa of een andere volwassene de wijde wereld in trekt. Veel kinderen gaan zich afvragen waar de mama of de papa is. Als schrijver kies je voor een hp dat het best bij je soort verhaal past en die voor het grootste deel van je doelgroep van toepassing is. Natuurlijk zijn niet alle kinderen gelijk en zijn er kinderen die alles geloven. Mijn zoon kon ik alles wijs maken, mijn dochter niet. Die vroeg voor alles een bewijs :-)

Zijn er schrijvers die daar ervaring mee hebben?

Ik heb al verschillende cursussen gevolgd en wat ik in mijn eerste reactie heb geschreven wordt ook zo onderwezen. Ook mijn ervaring in de praktijk wijst uit dat deze theorie voor het overgrote deel van de kinderen van toepassing is. Maar zoals ik al eerder aangaf, niet alle kinderen zijn gelijk. De ene heeft veel meer fantasie en gelooft alles, de ander wil bewijzen die aantonen dat wat je vertelt waar is.

Een sprookje of verhaal met dieren is vaak een fabel. De reden van deze vorm kan genoegzaam geraadpleegd worden in een bibliotheek. De kinderwereld is nog klein. Toen ik vier jaar werd kreeg ik een lidmaatschapskaart van de plaatselijke bibliotheek. Ik was dolgelukkig en heb daarmee veel meer dan duizend boeken geleend. In een boek (ik weet niet meer welk) stond een aardig overzicht van verhaalvormen voor kinderen. Heel leerzaam. Soit.

Dank je wel Victoria. Ja, sommige kinderen kun je inderdaad van alles wijs maken en anderen niet. Leuk dat je dat bij je eigen kinderen alle twee ziet. Als ik een realistisch verhaal schrijf wil ik ook graag dat alle details kloppen en dat de kinderen het geloven. Zo schreef ik laatst over een ballon aan een lint wat door een peuter wordt vastgehouden en recht boven hem in de lucht zweefde. Toen ik het over las dacht ik dit kan alleen met een helium ballon. :) Nu ik het dierenverhaal schrijf kan er veel meer zoals jij ook al schreef. Ik begrijp nu waarom er zoveel verhalen vanuit dieren zijn geschreven, maar ben ook blij dat er kinderen zijn die van realistische verhalen houden. Ik vind beide stijlen leuk om te schrijven.

au Bergine Ik heb momenteel het boek 'Leesbeesten en boekenfeesten' subtitel 'Hoe werken met kinder-en jeugdboeken?' in huis. Ik zal ook op zoek naar het boek met schrijfstijlen waar jij het over had. Dank voor je reactie.

Als ik mijn dochter van 3 verhaaltjes hoor verzinnen, hebben die ook vaak dieren of dingen die zich gedragen als mensen (maar toch nog een beetje anders) in de hoofdrol, dus voor mij is dat iets dat aansluit bij de fantasiewereld van het kind. Zij vindt Anna en zo ook leuk, maar dan gaat het meer over het leren plaatsen/bespreekbaar maken van dingen uit het dagelijks leven (Anna op school, Anna bij de dokter, ...), terwijl verhalen met dieren fantastischer kunnen zijn (een van mijn dochters favoriete boekjes is Poesje Nel van Dick Bruna, Poesje Nel is verdrietig omdat ze geen indiaan is en gaat dan op aanraden van een bloempje en een haan op de rug van een vis naar "indianenland", voor volwassenen een absurd verhaal maar voor peuters en kleuters volstrekt logisch) of een fantastisch element toevoegen aan een alledaagse situatie (op het potje gaan, bang zijn in het donker, ...) en het zo wat lichter maken. Nijntje is eigenlijk ook een "gewoon kindje" maar door het konijn-gegeven kunnen er toch meer dingen dan in een boekje over echte kindjes en minder waarom-vragen of maar-dat-kan-niet-opmerkingen oproepen. Ik krijg hier ook regelmatig "maar Pipi Langkous doet dat ook" te horen en nooit "maar Nijntje doet dat ook", een echt kind krijgt toch meer een voorbeeldfunctie. Overigens hoeft het niet per se een dier te zijn om meer te kunnen, een heksje of een prinsesje bijvoorbeeld is ook al goed.

Dank je wel voor je bijdrage Hekate. Ja inderdaad met een heksje of prinsesje kun je ook meer kanten op terwijl dit mens figuren zijn ( alhoewel ik een prinses wel tot de mens reken en een heks tot fantasie figuur). Ja van de peuters zelf leer je nog het meest op dit gebied. Jammer dat die van mij al weer veel groter zijn. Mijn oudste corrigeert nu mijn werk wat ook zijn voordelen heeft.

@schrijversgeluk: ik vind het ook fijn om in beide stijlen te schrijven :-) @Hekate: Ik ben het volledig met je eens :-)

Goede discussie. Ik ben ook bezig met een prentenboekverhaaltje waarin dieren de hoofdrol spelen. Waarom heb ik daarvoor gekozen? Ik denk omdat ik op die manier iets wil aankaarten wat te confronterend zou zijn met 'echte' kinderen. Dus het gebruik van dieren om een gebeurtenis beter bespreekbaar te maken. Nou ja, wel goed om eens over na te denken. :)

Via, bedoel je een verhaal zoals 'Derk Das' of het verhaal 'Kikker en vogel' beide hebben te maken met een sterfgeval. Ja, vanuit een dier komt het mijn inzien zachter over terwijl het onderwerp krachtig blijft. Ik vind het ook een interessante discussie en ben blij met zoveel reacties. Er komen zo heel wat inzichten bij.

Ja, precies, schrijvengeluk. En inderdaad goede invalshoeken in dit topic.

Nu ik zo vanuit een dier schrijf zie ik nog een voordeel, een dier hoeft niet een meisje of jongen te zijn, daardoor kunnen zowel jongens als meisjes zich er mee identificeren. Ik schreef op een moment wel hij in plaats van de naam, ja toen was het toch een jongen. Maar dit zou je kunnen voorkomen door alleen een naam te gebruiken die zowel voor een meisjes als jongens kan. Zo zie je maar al schrijvend kom je soms ook tot inzichten/ontdekkingen. Dat vind ik er zo verassend aan.

Ik las net nog twee redenen waarom een dier als HP wordt gebruikt. Deze wil ik graag met jullie delen. Aan een dier kun je niet zien hoe oud hij is. Dus zowel de peuter als kleuter of het schoolkind kan zichzelf erin zien. Als je een peuter gebruikt als illustratie vindt een kleuter het te kinderachtig. Bij een dier heb je dat dus niet. Als je een peuter tekent zie je vaak wat zijn afkomst is. Als je er van uitgaat dat alle kinderen je prentenboek lezen/bekijken dan kun je dit ook opvangen door een dier te gebruiken. Zo sluit je geen kinderen uit.

Ja, mooi! Het is voelbaar dat er redenen zijn omver een der te kiezen (Bobbi!) maar ook heel fijn dat die redenen woorden krijgen.