Vertragende woorden

Vertragende woorden vind ik raar: wat vertragen ze dan? En al zouden ze het lezen vertragen: waarom zou je ze dan vermijden? Omdat je toegeeft aan de tendens om nergens meer aandacht aan te besteden, omdat het zoveel concentratie kost? Bovendien is een woord als "nochtans" of "ondanks" niet zomaar door een ander woord te vervangen als je het in de precieze betekenis wilt gebruiken.

Het is niet zomaar te vermijden, maar dat ze het ritme bijna altijd vertragen staat vast. Dit komt door de dubbele lettergreep en de klemtoon. Het leest gewoon niet lekker. Zelfde geldt vaak als je het woord ´´er´´ ergens tussen zet. Ik gebruik ze wel, maar vermijd ze zoveel als mogelijk. Eén van de onderdelen van schrijven is iets zo begrijpelijk mogelijk aanbieden aan de lezer, binnen de marges van de creativiteit. Als het schrappen van een woord als ´´desalniettemin´´ daartoe bij kan dragen, zonder de originaliteit en inhoud van de tekst aan te tasten, dan is er geen enkele reden het niet te doen. Ik ben het dus niet volkomen met de stelling eens, maar ik kan me er in vinden. Het advies dat je een zin niet mooier moet maken dan hij is slaat daarentegen helemaal nergens op. Een zin mag net zoveel verfraaid worden als dat men wil. Ik persoonlijk verfraai een zin tot aan het punt dat hij inhoudelijk te begrijpen is. Zou ik hem nog meer verfraaien, dan koppelt de vorm zich los van de inhoud en kom je in een poètische of extreem barokke categorie. Dit is niet mijn stijl, maar ik zou niet weten waarom dit absoluut ´´verboden´´ zou moeten zijn. Er is altijd een enorme misverstand over het verfraaien van zinnen. Fraaie zinnen zijn niet per definitie minder makkelijk te begrijpen door lezers. Dit gebeurt pas als de vorm van de inhoud wordt losgekoppeld.

Bedoeld zal worden, neem ik aan, dat ze het begrijpen van de tekst vertragen. Hoe meer je dit soort woorden gebruikt, hoe lastiger het is om door de tekst heen te komen. Dat heeft bij een deel van de woorden niet alleen met de moeilijkheidsgraad van de woorden te maken (niettemin, nochtans, desondanks), maar ook met het feit dat je tekst er afstandelijk van wordt. 'Terwijl' is soms prima te vermijden. Gewoon schrappen. Het is overbodig of doet er niet toe. 'Echter' kan soms vervangen worden door 'maar'. Je kunt ook kijken of het weggelaten kan worden, of door 'en' vervangen. Is soms verfrissend. Eigenlijk geldt voor alle woorden die jij noemt, Bavarios, dat ze soms weggelaten kunnen worden. Dat wil niet zeggen dat je dat als schrijver altijd moet doen, vind ik. 'Nochtans' kun je beter vervangen door 'toch' of 'evenwel', vind ik.

Ja, dat ook. Ze komen de begrijpelijkheid van de tekst vaak niet ten goede. Maar de begrijpelijkheid van zinnen is aan veel meer zaken gebonden. Bijvoorbeeld aan de context, het gebruik van sleutelwoorden, het gebruik van woorden die beelden bij een lezer kunnen oproepen, de soepele overgang van dialogen en het plot. Als ik zie dat veel lectuurschrijvers hier een potje van maken dan is dit niets vegreleken bij het zo nu en dan gebruiken van woorden als nochtans of daarentegen door literatuurschrijvers.

Ik ben dagelijks bezig met het "vertalen" van teksten naar teksten die dergelijke "vertragende" woorden niet bevatten. Dat is de slag die je moet maken als je een tekst die op C1/2 niveau is geschreven moet vertalen naar B1/B2 niveau. De reden ervan is dat veel mensen C1/2 niet begrijpen, en het gaat voornamelijk om handleidingen die ik moet vertalen. Voor handleidingen vind ik dat terecht: je wilt toch dat zoveel mogelijk gebruikers van je product die kunnen lezen. Maar is het werkelijk noodzakelijk om literatuur zo te versimpelen? En maar gillen dat het Nederlands zo'n armoedige taal is.

'Nochtans' is een woord dat, helaas of niet helaas, niet meer gangbaar is. Als je dat woord gebruikt, valt het op. Vaak valt het ook uit de toon. Maar enkel het feit dat het opvalt, kan al te veel zijn. Vraag je af: wil je dat dat woord de aandacht trekt? Of wil je liever dat het oog van de lezer zich vasthaakt aan een woord dat én inhoudelijker én mooier is? Ik kies voor dat laatste. Je hoort mij trouwens niet gillen dat het Nederlands een armoedige taal is. Er zijn ontzettend veel mooie woorden en prachtige uitdrukkingen, die veel te weinig gebruikt worden. Om een paar woorden te noemen: begeestering, nurks, zich verkneukelen, nopen, sjacheraar, lankmoedig, fluks, iets laten betijen, schier, en ga zo maar door.

Nochtans kan gebruikt worden in de sfeer van het verhaal. Het valt pas op als je in het hele boek nooit dit soort woorden hebt gebruikt. Veel belangrijker dan dit soort woorden is de begrijpelijkheid van de context, opvallende sleutelwoorden die door de lezer worden onthouden, woorden die beelden oproepen, een plot dat, hoe moeilijk ook, te begrijpen valt, een verhaal waarbij de lezer precies weet wie er aan het woord is, wie er aanwezig zijn en wat er aan het gebeuren is. Men moet zich niet gaan blind staren op dit soort woorden. Als het zo blijkt dat ze geschrapt moeten worden, dan zal dit wel in onderling overleg met de uitgever gebeuren.

Het maakt toch niet uit welke woorden je gebruikt in je zinnen? Als jij al schrijver ervan vindt dat de zin lekker loopt en goed klinkt in het geheel van de opzet van je verhaal maak je er toch niet druk om dat bepaalde worden vertragend of versnellend werken? Je hebt ze toch gebruikt omdat je ze nodig hebt gehad om de intensie tot uitdrukking te brengen? bavarios, ken je de term muggenzifterij? Dit lijkt er erg veel op beste man. Bobcat.

Ik moet even lachen om Bobcat. Toch heeft bavarios een punt, hoewel ik het geen vertragende woorden zou noemen. Misschien is de omringende tekst nog trager dan die woorden; dat weet je niet. Voetbal gaat tegenwoordig sneller dan vroeger toen auto's langzamer reden. In die dagen werd er een ander woordenarsenaal gebruikt - wat jij nu vertragend noemt. Nochtans en dergelijke zijn geen woorden van deze tijd, evenmin als aanwenden, alsdan, alsmede, behoudens, dan wel, doch en dienaangaande om niet te spreken van gaarne, in dier voege, ingevolge, krachtens, vernemen, voornemens, vorenstaande en zulks. :) Het klinkt ouderwets en het is ouderwets. Maar daarom kunnen die woorden op de juiste plaats in de juiste situatie juist erg versterkend werken.

'Nochtans' is een woord dat, helaas of niet helaas, niet meer gangbaar is. Als je dat woord gebruikt, valt het op. Vaak valt het ook uit de toon.

Huh? Dat is toch een heel gewoon woord dat dagelijks in de spreektaal gebruikt wordt? Ik begrijp eigenlijk niet wat er slecht zou kunnen zijn aan vertragen, tenzij in het midden van een flitsende actiescene of zo. Of hoe je vertraagt door voegwoorden te gebruiken. Maar ik denk dat bavarios misschien haperen bedoelt? Als je een woord kunt schrappen, dan moet je het schrappen, en iedere schrijver heeft zo zijn stopwoordjes die weggewied moeten worden, maar van een algemene lijst met woorden die je niet mag gebruiken, wordt denk ik niemand beter - als het om literaire teksten voor volwassenen gaat. Met zakelijke teksten of verhalen voor kleine kinderen of mensen die nog maar net Nederlands aan het leren zijn, ... ligt het uiteraard anders.

Het maakt toch niet uit welke woorden je gebruikt in je zinnen? Als jij al schrijver ervan vindt dat de zin lekker loopt en goed klinkt in het geheel van de opzet van je verhaal maak je er toch niet druk om dat bepaalde worden vertragend of versnellend werken? Je hebt ze toch gebruikt omdat je ze nodig hebt gehad om de intensie tot uitdrukking te brengen? bavarios, ken je de term muggenzifterij? Dit lijkt er erg veel op beste man. Bobcat.

Lezen. Lezen is een kunst. Net als schrijven. En als je dat onder de knie zou hebben, dan had je gelezen dat ik zeg dat je je hier niet blind op moet staren. Het is een nogal onduidelijk stuk op de voorpagina, waarbij de term ''vertragende woorden'' niet is uitgelegd. In eerste instantie dacht ik dat hij/zij het ritme bedoelde. Nu is het zo dat ik persoonlijk moeite heb met het woord ''daarentegen'', omdat dit woord in mijn teksten bijna altijd het ritme verkloot, terwijl ik hem soms wel nodig heb.

'Nochtans' is een woord dat, helaas of niet helaas, niet meer gangbaar is. Als je dat woord gebruikt, valt het op. Vaak valt het ook uit de toon.

Huh? Dat is toch een heel gewoon woord dat dagelijks in de spreektaal gebruikt wordt? Ik begrijp eigenlijk niet wat er slecht zou kunnen zijn aan vertragen, tenzij in het midden van een flitsende actiescene of zo. Of hoe je vertraagt door voegwoorden te gebruiken. Maar ik denk dat bavarios misschien haperen bedoelt? Als je een woord kunt schrappen, dan moet je het schrappen, en iedere schrijver heeft zo zijn stopwoordjes die weggewied moeten worden, maar van een algemene lijst met woorden die je niet mag gebruiken, wordt denk ik niemand beter - als het om literaire teksten voor volwassenen gaat. Met zakelijke teksten of verhalen voor kleine kinderen of mensen die nog maar net Nederlands aan het leren zijn, ... ligt het uiteraard anders.

Het woord vertragen is niet door mij gebruikt. Het staat op de voorpagina. Het is nogal onduidelijk. Vertragen in de gangbare zin van het woord, namelijk eventjes de actie terugtrekken, is gewoon goed. Misschien bedoelt de schrijver ervan inderdaad haperen, in de zin van ritme-breuk. Ik zou het eigenlijk niet weten.

Misschien is de omringende tekst nog trager dan die woorden

Het lijkt me dat het hier om gaat. De woorden gaan vaak vooraf aan uitweiding die in veel gevallen overbodig is en dus de tekst vertraagt. Dit is niet mijn mening, maar zoals ik het interpreteer.

Het gaat helemaal nergens over. Het zijn woorden die door sukkels veel gebruikt worden om "literair" te schrijven, terwijl ze nauwelijks de betekenis kennen, en inderdaad, wat Sjee zegt, de rest van de tekst evenzeer laten ronken met oubollige woorden die ze nauwelijks goed weten te gebruiken en buitengewoon nodeloze uiteenzettingen om de tekst wolliger te maken. Gewoon omdat heel veel schrijvers nauwelijks het taalgevoel hebben dat voor een goede tekst nodig is. Dan kun je ze beter met strakke regeltjes alles afleren dat ze verkeerd doen, wat taalgevoel is niet zomaar aan te leren. Maar de regeltjes hebben niet veel met creatief of kunstzinnig schrijven te maken, of met het uiten van taalgevoel.

'Nochtans' is een woord dat, helaas of niet helaas, niet meer gangbaar is. Als je dat woord gebruikt, valt het op. Vaak valt het ook uit de toon.

Huh? Dat is toch een heel gewoon woord dat dagelijks in de spreektaal gebruikt wordt?

Benieuwd waar jij woont dat je mensen dagelijks het woord 'nochtans' hoort gebruiken. Ik hoor het nooit meer en lees het zelden. Dit forumonderwerp even buiten beschouwing latend. ;)

Wordt nochtans in Vlaanderen niet vele malen vaker gebruikt dan in Nederland?

Dat zal het dan wel zijn. Het is mij al wel vaker opgevallen dat de Nederlandse taal in Nederlands veel schraler is (en dan aangevuld wordt met fout uitgesproken Engelse of Franse woorden) dan hier. Me dunkt dat we dat voorbeeld niet hoeven te volgen.

Je hebt helemaal gelijk Hekate. Ik vind Vlaams een fantastische taal en luister er altijd met veel genoegen naar. De woorden die hier aangehaald zijn worden door ons als oubollig omschreven, terwijl ze gewoon goed te gebruiken zijn in de juiste context.

Dat zal het dan wel zijn. Het is mij al wel vaker opgevallen dat de Nederlandse taal in Nederlands veel schraler is (en dan aangevuld wordt met fout uitgesproken Engelse of Franse woorden) dan hier. Me dunkt dat we dat voorbeeld niet hoeven te volgen.

Dat Vlaamse kwartje had natuurlijk eerder bij mij moeten vallen.

Vertragende woorden zijn vaak in een verhaal erg irritant. Ja hoor, nu komt het! Nu moeten we wel beleefd afwachten wat er gezegd wordt. Heeft het uberhaupt iets met het het verhaal te maken? Nee, meestal niet. Het is een moment van belangstelling, in the picture komen, van de spreker die hij voor zichzelf claimt in het verhaal. Schrappen met die inbreuk! Het voegt totaal niets toe. Bobcat

Ergens las ik, maar waar ook alweer, dat er afwisseling moet zijn tussen versnelling en vertraging in de tekst. Is het dan niet handig om soms te vertragen? En gebruik je dan vertragende woorden?

De definitie van vertragende woorden is niet duidelijk gemaakt door de schrijver van het stuk. Je kunt het interpreteren als woorden die het ritme vertragen zoals niettemin en daarentegen, of woorden die het leesgemak vertragen. Afwisseling tussen versnelling en vertraging van de tekst heeft met leestempo te maken. Bij veel actiemomenten en oplopende spanning dient het tempo vaak opgevoerd te worden. Veelal gebeurt dit door de zinnen te verkorten en voegwoordjes als ''maar'', ''en'', ''terwijl'' weg te halen. Ook bij angstmomenten van de HP is het handig om het tempo op te voeren. Vertraging vindt dan vaak weer plaats bij (diepere) reflecties van de HP, of bij ontspanningsmomenten. De zinnen kunnen dan weer iets langer gemaakt worden, en de voegwoorden kunnen er weer bij gehaald worden. Echter gebeurt het vaak dat binnen de actiemomenten of binnen de rustmomenten zelf een afwisseling van korte en lange zinnen gebruikt wordt. Meestal gebeurt dit sowieso doorheen heel het boek. Maar ik denk niet dat de schrijver met ''vertragende woordjes'' doelt op het bovenstaande.

veel gelezen in de top tien van Amerikaanse bestsellers. De aktie loopt op tot een hoogtepunt, dan ineens, wordt er overgeschakeld tot een lager niveau wat zich dan ook gaat ontwikkelen tot een hoogtepunt. Ineens komt het semi hoogte punt samen met het primare verhaal hoogtepunt. Ja, de Amerikanen zijn er erg goed in. Daarom lijken hun bestsellers ook zoveel op elkaar! Wij Europeanen zijn anders hierin. Bij ons moet alles een logisch verloop hebben en taal correct zijn. Zij gebruiken geen vertragende woorden. Zij schakelen gewoon over naar een andere scene! Bobcat.

Het gaat helemaal nergens over. Het zijn woorden die door sukkels veel gebruikt worden om "literair" te schrijven, terwijl ze nauwelijks de betekenis kennen, en inderdaad, wat Sjee zegt, de rest van de tekst evenzeer laten ronken met oubollige woorden die ze nauwelijks goed weten te gebruiken en buitengewoon nodeloze uiteenzettingen om de tekst wolliger te maken. Gewoon omdat heel veel schrijvers nauwelijks het taalgevoel hebben dat voor een goede tekst nodig is. Dan kun je ze beter met strakke regeltjes alles afleren dat ze verkeerd doen, wat taalgevoel is niet zomaar aan te leren. Maar de regeltjes hebben niet veel met creatief of kunstzinnig schrijven te maken, of met het uiten van taalgevoel.

Uw borstgeroffel is hier weer niet van de lucht. Taalgevoel is niet zomaar aan te leren, inderdaad geldt dat ook voor u. "Dan kun je ze beter met strakke regeltjes alles afleren dat ze verkeerd doen." Typisch een fout van iemand die weinig taalgevoel heeft, het is immers "afleren WAT ze verkeerd doen". Ik heb u op deze site inmiddels leren kennen als een betweter en een ruziepot terwijl u zelf tientallen fouten maakt. Dat laatste zou niet erg zijn, ware het niet dat u anderen tot op het bot afkraakt en, zeer pijnlijk, als proeflezer werkzaam bent. Oef! Ik zie dat u inmiddels geschorst bent op de site vanwege grof gedrag en ruziemakerij; verbaast me niets! Iets nederiger als u terug bent?

Een stevige reactie Déesse-en-France, en ook terecht in mijn ogen. Zowel Schli en bavarois zijn schrijf fanatiek. En als dat botst dan vliegen de vonken er vanaf. Het wordt dan een soort persoonlijke strijd wat uitgevochten wordt hier op Sol. Gelukkig is er dan, 'the boss', Dries! Dit soort strijd hoort hier niet, vind ik. Laten ze het via PB doen. Bobcat.