Het begint me te irriteren

Nee. Het kan namelijk een functie hebben. Bijvoorbeeld: 1) voor de variatie van zinnen. ''begon'' afwisselen met de gewone verleden tijd zorgt voor meer variatie. 2) voor het ritme van de zinnen. Soms leest een zin lichtvoetiger als je ''begon'' ertussen zet. 3) omdat het soms gewoon noodzakelijk is Maar zoals alles heeft het met balans te maken. Teveel ''begon'' is vervelend. Zo nu en dan gebruiken is echter niet armoediger, maar verrijkt de tekst. Ik ben het met je eens dat het in sommige gevallen geen taalkundige functie heeft. In jouw twee voorbeelden vind ik het gebruik van begon wél vervelend, omdat hij hier niet past. Het gaat bij beide voorbeelden namelijk om onmiddellijke acties. Het is anders bij bijvoorbeeld deze zin: ''Hij begon zich te vervelen'' > hier is sprake van iets wat zich aan het opstarten is. De zin zou zelfs een andere inhoud krijgen als je ''begon'' weghaalt. Dan krijg je: ''Hij verveelde zich''. Maar het is goed dat je er op wijst. Daar waar hij niet gebruikt hoeft te worden, moet hij niet gebruikt worden. Zal mijn ms er eens op napluizen.

Ik begon :-) me al te ergeren aan de topictitel! Overdaad schaadt en je moet het woord bewust gebruiken, zoals Bavarois ook aangeeft in die drie punten. Heel raak. Twee voorbeelden uit mijn tekst (eerste versie). Gelukkig zei hij niet iets als: ‘Waarom zeiden jullie dat niet eerder’ en begon hij ook niet aan een derde graads kruisverhoor. (waarbij ik begon gebruik om het beeld te schetsen van iemand die eens lekker achterover gaat leunen en zijn tijd neemt voor het verhoor) Voorzichtig begon hij het mobieltje uit te pakken, maar de frons op zijn voorhoofd verdween geen ogenblik. (Ik wil nog het een en ander zeggen over dat mobieltje, terwijl het uitgepakt wordt. Als ik alleen zeg: hij pakte het mobieltje uit, maar de frons etc. is het uitpakken te snel klaar).

Ik begon :-) me al te ergeren aan de topictitel!

Goed hè. Met een titel ergenis opwekken. Trekt wel de aandacht en da's nooit mis. }) Ik sluit me bij Bavrios en jou aan. Als 'beginnen' juist (en om de goed reden) gebruikt wordt is er niets aan de hand. Integendeel. Jouw eerste voorbeeld is prima. Daar is het het enige werkwoord. Je kunt de zin anders formuleren, maar daar is geen enkele reden voor. Over je tweede voorbeeld heb ik mijn twijfels. Ik zou in ieder geval mijn best doen het anders te formuleren. Uitpakken vergt enige tijd, voldoende tijd tijdens die handeling om meer te zeggen. Beginnen met uitpakken is het eerste plakkertje losmaken, of het eerste lipje van de doos openvouwen. Als je het zo schrijft doet ieder plakkertje er blijkbaar toe. Is het van belang voor je tekst dat wat je wilt zeggen over het mobieltje tussen het losmaken van het derde en vierde plakkertje geschreven wordt? Maar goed. Da's mijn mening. Jij als schrijver beslist natuurlijk over jouw teksten.

Eerst moet me van het hart dat je topictitel een contaminatie - foute samentrekking - is van zich ergeren en irriteren. Iets irriteerrt - of iemand ergert zich ergens aan. Iemand irriteert zich niet. 't Kan wel gemeengoed geworden zijn, maar daarmee is het nog niet correct. Over beginnen: ja, mij valt het soms ook op. Ik noem het gemakstaal <- niet of nauwelijks over nagedacht hoe je kunt formuleren wat je precies zeggen wilt. Het zou wel leuk zijn, maar waarschijnlijk te veel gevraagd, om op SO een hoekje te hebben voor taalfoutjes / -irritaties /-gewoontes. Voor taalbewustwording, en misschien om te oefenen. Hoe zeg je iets op een andere manier dan Hij begon zich te vervelen, en net zo pakkend?

Voor taalbewustwording, en misschien om te oefenen. Hoe zeg je iets op een andere manier dan Hij begon zich te vervelen, en net zo pakkend?

Ik heb het geprobeerd ;] Na een tijdje verveelde hij zich toch wel een beetje. Hoelang moest hij hier nog zitten en hoeveel erger zou die verveling worden. Zoiets? vind ik begon toch wel makkelijker ;] Tevens zie ik hetzelfde probleem als jou, Johan. Er zijn alleen ook genoeg boeken / verhalen waar je echt het woordje moet gebruiken... Al wordt het te vaak gebruikt, (het is zo lekker makkelijk)

Eerst moet me van het hart dat je topictitel een contaminatie - foute samentrekking - is van zich ergeren en irriteren.

Wel wat off topic, maar goed.... Had ik maar een andere titel moeten kiezen. Volgens mij is de titel wel goed. Fout was ie geweest als er had gestaan: Ik begin me te irriteren. Waar ik op doel is het verschil: - Ik irriteer me - fout: want irriteren onterecht wederkerig gebruikt - Het irriteert me - goed: want me gewoon lijdend voorwerp.

Het is niet mijn bedoeling off-topic te gaan, en we hoeven er ook niet (diep) op in te gaan, Johan. Het viel me op en gezien we op een schrijfsite zijn, dacht ik het te kunnen zeggen (*). Met lijdend voorwerp heeft het niet te maken; het gaat hier om een wederkerend werkwoord, een werkwoord dat zich bij zich draagt. Irriteren draagt zich niet bij zich, hoewel het dat wel gekregen heeft, in het dagelijkse taalgebruik. :ontopic: (*) Correct zou zijn: Het begint te irriteren / het begint me te ergeren

Over je tweede voorbeeld heb ik mijn twijfels. Ik zou in ieder geval mijn best doen het anders te formuleren. Uitpakken vergt enige tijd, voldoende tijd tijdens die handeling om meer te zeggen. ...Is het van belang voor je tekst dat wat je wilt zeggen over het mobieltje tussen het losmaken van het derde en vierde plakkertje geschreven wordt? Maar goed. Da's mijn mening. Jij als schrijver beslist natuurlijk over jouw teksten.

Een zin is geen eiland, zo blijkt maar weer. En als ik je nu vertel dat het mobieltje verpakt is in een smerige sok en een plastic zakje en daarna in de grond is begraven, en dat het voor ieders nachtrust beter is als dit zo blijft? Heel erg van belang, dat een zin geen eiland is. Als ik inderdaad een mobieltje als verjaarskado beschrijf en mijn hp pakt het pakje uit terwijl hij moet bedenken welke taart hij wil eten, dan is het een stuk minder gepast. Zo kan jouw zin: 'hij begon de trap af te dalen' een uitstekende zin is als er sprake is van tegenzin en een kelder vol monsters. Maar het slaat nergens op als je hp onderweg is van het ene naar het andere cafe en je even wilt beschrijven dat het tweede cafe onderaan de dijk ligt.

Het is niet mijn bedoeling off-topic te gaan, en we hoeven er ook niet (diep) op in te gaan, Johan. Het viel me op en gezien we op een schrijfsite zijn, dacht ik het te kunnen zeggen (*). Met lijdend voorwerp heeft het niet te maken; het gaat hier om een wederkerend werkwoord, een werkwoord dat zich bij zich draagt. Irriteren draagt zich niet bij zich, hoewel het dat wel gekregen heeft, in het dagelijkse taalgebruik. :ontopic: (*) Correct zou zijn: Het begint te irriteren / het begint me te ergeren

Hmmmm. Kijk hier eens: http://taaladvies.net/taal/advies/vraag/431/ Als 'Het irriteert me' correct is, dan lijkt me dat 'Het begint me de irriteren' dat ook is.

Johan, wat is je punt. Ik citeer hieronder exact wat er staat in de door jou gegeven link:

Het verschil tussen de twee werkwoorden is dat ergeren ook wederkerend kan worden gebruikt, zoals in Ik erger me aan zijn slordigheid. Irriteren kent die mogelijkheid niet, maar wordt - onder invloed van zich ergeren - toch vaak zo gebruikt. Een zin als Ik irriteer me aan zijn slordigheid wordt echter nog algemeen als fout beschouwd.

Het is hetzelfde als wat ik beweer in # 7:

het gaat hier om een wederkerend werkwoord, een werkwoord dat zich bij zich draagt. Irriteren draagt zich niet bij zich, hoewel het dat wel gekregen heeft, in het dagelijkse taalgebruik. (*) Correct zou zijn: Het begint te irriteren / het begint me te ergeren

Als 'Het irriteert me' correct is, dan lijkt me dat 'Het begint me de irriteren' dat ook is.

Het wordt niet als correct beschouwd.

Huh? :ontopic:

Thérèse, volgens Taaladvies is 'ik irriteer me' fout, maar 'het irriteert me' (zoals Johan gebruikt) goed.

We hebben er achter de schermen al een onderzoekje over. Misschien deze kwestie overhevelen naar Korte vragen over taal en spelling? Laten we het hier houden bij beginnen / begon.

Het begon te regenen is toch iets anders dan het regent. (Ik erger me ook aan hij irriteert zich)

Ik vind het toch wel grappig: als het begint te regenen, regent het toch ook al. Een beetje scheef is ook scheef, zoals de grafici zeggen (zeiden). Het is een manier van zeggen / schrijven. Het begon te regenen en hij begon te rennen <-> De eerste regendruppels vielen uit de lucht (nee, ze vielen niet naar beneden) en hij zette het op een rennen.

Het ligt toch ook aan de zin? Ze wandelden in het park en plotseling begon het te regenen. Ze wandelden in het park en plotseling regende het. (?) Dan lijkt het net of de regen uit een struik tevoorschijn kwam.

Dat met dat "beginnen", daar erger ik me al jaren aan, minimaal sinds 2002. En niet alleen in het Nederlands, maar ook in het Engels en Duits merk ik het verschijnsel op. Wanneer je "beginnen" gebruikt, wek je de verwachting dat er een einde aan komt en dat dat einde ook op de een of andere manier beschreven wordt. Of dat een stabiele situatie vrij plotseling wordt onderbroken. Ik begon mijn schoenen aan te trekken, maar ik werd onderbroken door... Zo begonnen zij hun reis naar Lodz... Lodz was een prachtige plaats, merkten ze toen ze door de stadspoort gingen. De auto begon een raar geluid te maken toen we halverwege waren. Em dat werd steeds erger. Maar dus niet: Ik begon mijn jas aan te trekken. Buiten regende het. Ik begon mijn wandeling naar mijn werk, waar ik begon met het beantwoorden van de post. Mijn maag begon te rammelen. Ik liep naar de kantine, waar ik begon aan een worstebroodje. Jan begon tegen me te praten, maar dat begon me al snel te irriteren. Dus begon ik een gesprek met Marie, die met een cursus Frans was begonnen. Naar een paar zinnen begon ze tegen me te praten in het Frans. Maar toen begon de middag en ik liep naar boven waar ik begon met het uitzoeken van de dossiers. Het begon me te interesseren hoe het dossier van Willemse in elkaar zat, dus begon ik dat in de computer in te voeren. Langzaam begon zich een patroon af te tekenen... Overdreven? Een tikje. Maar het is wel de manier waarop sommigen beginnen te schrijven. Ik neem aan dat "beginnen" samenhangt met het wat deftige/pseudo-literaire "te + werkwoord". Maar ja, al waar "te" voor staat … ;-) Ik ben het met Johan eens dat "beginnen" voor veel schrijvers een stopwoordje is.

Ik heb zojuist een aantal zwaar overbodige begins en begons uit mijn manuscript gesloopt. Dank voor het inzicht! :)

Bij mijn eigen ms had ik een aantal maanden geleden woorden gevonden die ik érg vaak gebruikte: - waarschijnlijk - misschien - wellicht - maar (ik hou van dit woord) - terwijl - leek - bleek - als (bij vergelijkingen) - alsof - plots -plotseling Dit zijn dingen die erin sluipen als je aan je eerste ms bezig bent. Je moet er bewust van worden om ze te kunnen zien. En dan is het een kwestie van tot het minimum beperken bij de herschrijf. Bij een aantal lectuurschrijvers zie je dat ze vaak stopwoordjes gebruiken. Een literatuurschrijver mag zich dat echter niet permitteren, want die mag niet de indruk wekken aan taalarmoede te lijden. De variatie van zinnen is enorm belangrijk als je je tot doel stelt zinnen met een zekere literaire kwaliteit te schrijven. Dus moeten deze stopwoordjes dan ook tot een minimum beperkt worden.

Bij mijn eigen ms had ik een aantal maanden geleden woorden gevonden die ik érg vaak gebruikte: - waarschijnlijk - misschien - wellicht - maar (ik hou van dit woord)

Ik ken het, het lijkt wel alsof ik het woordje maar overal maar tussen plak ;] Het koste me heel veel moeite het eruit te stampen. Ik vond een verhaal terug dat ik een tijd geleden had geschreven. Na is te tellen vond ik op 1 a4 tot wel 17 keer het woord maar tegen. Gelukkig is dat nu aanzienlijk aan het verminderen =D maarmaarmaar..

Bij mijn eigen ms had ik een aantal maanden geleden woorden gevonden die ik érg vaak gebruikte: - waarschijnlijk - misschien - wellicht - maar (ik hou van dit woord)

Ik ken het, het lijkt wel alsof ik het woordje maar overal maar tussen plak ;] Het koste me heel veel moeite het eruit te stampen. Ik vond een verhaal terug dat ik een tijd geleden had geschreven. Na is te tellen vond ik op 1 a4 tot wel 17 keer het woord maar tegen. Gelukkig is dat nu aanzienlijk aan het verminderen =D maarmaarmaar..

Het woordje ''maar'' is erg verleidelijk, omdat je daarmee de boel kan omklappen en spanning of een twist kan creëren. Van dit lijst je vind ook ik ''maar'' het moeilijkste woord om te veranderen, omdat je er vaak gelijk de hele zin mee verandert. Je kunt het afwisselen met ''ofschoon'' of ''doch'', maar ofschoon en doch zijn voor sommige stijlen te oubollig, en het verandert het ritme van de zin. Dus zul je het vaak op een andere manier moeten oplossen. Een manier om het op te kunnen lossen is eerst eventjes een literair boek door te nemen, want je ziet vaak dat literaire schrijvers - wat ik dan noem - een hogere ''taalcomplexiteit'' hebben. Met andere woorden, de woorden die ze gebruiken en de manier waarop de woorden en zinnen met elkaar verbonden zijn, zijn van een complexere orde dan de gewone lectuur. De hele tijd woordjes als ''maar'', ''plots'', ''begon'' etc. gebruiken wijst dan ook vaak op taalarmoede. Het kan echter met wat sleutelwerk redelijk makkelijk opgelost worden, en vormt derhalve niet zó'n groot probleem als in eerste instantie lijkt. Het zijn meestal beginnersfouten, en je moet ze maken om te zien dat het een fout is.

Maar wordt ten onrechte vaal gebruikt als vervanging van het woord slechts of echter. Soms zelfs voor het woord alleen. Wie maar graag gebruikt zou zich eens moeten verdiepen in de synoniemen en de herkomst, en dus ook de precieze betekenis van alle vormen van maar. En af en toe een ofschoon of doch kan geen kwaad. Ik denk dat het gebruik van beginnen ook te maken heeft met de fabel van de onmiddellijkheid. Het idee dat wanneer je iets in het hier en nu schrijft je een boeiender verhaal krijgt. Als je helemaal in het hier en nu staat, dan begint alles, omdat wat daarna komt in de toekomst ligt, en die is in het hier en nu onkenbaar. Een constructie met een toekomende tijd is vrijwel ondenkbaar. De kunt dus niet iets zeggen als "De held ligt verscholen in de bosjes. Het begint te regenen en het zal die dag niet meer ophouden" in een spannend verhaal. Of met andere woorden: "De held ligt verscholen in de bosjes. Hij begint te zingen. Het zal die dag niet meer ophouden."

Maar wordt ten onrechte vaal gebruikt als vervanging van het woord slechts of echter. Soms zelfs voor het woord alleen. Wie maar graag gebruikt zou zich eens moeten verdiepen in de synoniemen en de herkomst, en dus ook de precieze betekenis van alle vormen van maar. En af en toe een ofschoon of doch kan geen kwaad.

''Echter'' en ''maar'' zijn in sommige gevallen inwisselbaar. Bijvoorbeeld: ''maar dit deed hij niet van harte'' > ''hij deed dit echter niet van harte''. In plaats van synoniemen te gebruiken kun je zinnen ook volledig anders formuleren, zonder ''maar'', ''doch'', ''ofschoon'' of wat dan ook te gebruiken. Ik heb hier even geen voorbeeld, maar een kijkje in eender welk literair boek leert je te zien hoe de meesters het aanpakken. Meestal construeren ze de zin iets complexer, of maken ze de zin iets langer, waardoor het gebruik van dit soort verbindingswoorden niet meer nodig is.

Ik heb ook zo'n lange lijst van woorden die ik in de nul-versie overal tussen blijk te stoppen. Bij herschrijven gewoon zoeken op die woorden. De meesten kunnen er dan uit. Voor het geval 'maar' gebruik ik de 'regel' van knorrepot Jeroen Brouwers: meer dan 3x maar op een A4 duidt op stilistische armoe.

Ik ben benieuwd naar andere mogelijkheden voor het woord beginnen (wanneer 'beginnen' wél terecht is). Het synoniemenboek geeft niet echt iets bruikbaars: http://synoniemen.net/index.php?zoekterm=beginnen Thérèses voorbeeld van 'De eerste regendruppels vielen uit de lucht' vind ik mooi gevonden. Nog iets met eerste kan bijv. zijn: 'Hij speelde de eerste paar noten van het lied, toen...' Inzetten: 'Hij zette het deuntje in en één voor één vielen de anderen in.' Net: 'Hij pakte net de koffie, toen...' 'Hij wilde net vertrekken, maar...' Op het punt staan... Iemand nog meer ideeën?

Ik ben benieuwd naar andere mogelijkheden voor het woord beginnen (wanneer 'beginnen' wél terecht is).

Ik heb niet willen zeggen dat 'beginnen' niet gebruikt mag worden. De oplossing ligt daarom ook niet in synoniemen. Hoewel ook synoniemen mogen en kunnen, net zoals dat voor alle woorden/uitdrukkingen geldt. Variatie helpt. Waar het mij om gaat is dat beginnen alleen gebruikt wordt als het begin van de actie/handeling er in het verhaal ook echt toe doet. Het begint te regenen, is een prima zin. Als het gaat om dat begin. Ik zie dan mensen gehaast regenjassen aantrekken, huisvrouwen was binnen halen, ramen dichtgaan, etc. etc. Het regent is ook een prima zin. Maar dan zie ik al grote plassen op de weg, kletsnatte, druipende bomen, etc. De voorbeelden die ik gaf, en de hele lijst van Schli geven aan dat de schrijver niet heeft nagedacht bij wat ie schreef en dat de redacteur heeft zitten suffen.

Over maar: De beginzin: De mare ging rond dat je wiebeltenen kreeg van wollen sokken, maar dat was maar bij een paar. Variaties, waaruit het woord maar verdwenen is: Er werd gezegd dat wollen sokken wiebeltenen veroorzaakten, echter gold dat voor slechts enkele. Ze beweren, je krijgt wiebeltenen in wollen sokken, dat is niet waar, twee wiebeltenen, de rest blijft rustig. Er was eens een wollen sok, die dacht: laat ik voor wiebeltenen zorgen. Helaas voor hem lukte het welgeteld twee keer. Pas op voor wollen sokken. Voor je het weet, bezorgen ze je wiebeltenen. Gelukkig is het een zeldzaamheid. Uit ervaring kan ik u vertellen dat ik sinds ik wollen sokken draag, geen last meer heb van wiebeltenen, met uitzondering van twee, de kleintjes, rechts. Ach, wollen sokken. Kunnen mij die wiebeltenen schelen. Een of alle vijf. Ik houd van wiebelen. En van sokken. En van schaap. Wetenschappelijk onderzoek heeft een causaal verband aan het licht gebracht tussen het dragen van wollen sokken en wiebeltenen. Nader onderzoek wees uit dat het om exact twee gevallen ging. Mijn buurvrouw zei dat ik wollen sokken moest nemen om van mijn wiebeltenen af te komen. Ik ben blij dat ik naar haar geluisterd heb: in plaats van vijf heb ik nu twee wiebeltenen. Ik bedoel: het gaat niet alleen om een woord, maar (vooral) ook om stijl en setting.

Hm. Ik merk bij mezelf (heb net diverse verhalen gecontroleerd) dat ik 'begin'/'begon' gemiddeld slechts een keer per duizend woorden gebruik (heb in totaal zo'n 20.000 woorden gecheckt). En dan valt daar ook nog het zelfstandig naamwoord e.d. onder. Hoe ik het omzeil, weet ik niet goed. Dit omdat ik in de eerste versie het al vrij weinig gebruik. Ik zou inderdaad wel op de betekenis letten en niet snel veel begin/begonnetjes schrappen. Gezien ik hetzelfde gevoel heb als Johan bij 'Het regent' en 'Het begint te regenen'. De 'maar'-tjes ergeren mij wat meer, maar ik gebruik ze zelf helaas ook veelvuldig. In 8 A4-tjes heb ik bijv. 22 keer 'maar' staan. Moet ik maar (:P) eens op gaan letten... Gelukkig zijn er ook wat makkelijke stopwoordjes om te schrappen, zoals dus: waarschijnlijk, misschien en wellicht. Die kun je bijna(!) altijd schrappen zonder de zin verder te hoeven aanpassen. Sowieso komt zulke twijfelende taal niet zo denderend over. Als je HP een ontzettende twijfelaar is, kan het wel bij hem passen, maar in andere gevallen zou ik ermee oppassen. Bij mij is het er in ieder geval bij een werkplek uitgemept, want bij een twijfelwoordje vraten de klanten je echt bijna op. Dan heb je de wat moeilijkere stopwoordjes als terwijl (die gebruik ik in een ms erg vaak. Zo vaak dat ik bij het overtypen al krankjorum wordt.), leek, alsof (hangt vaak samen met 'leek', dus weet je 'leek' te omzeilen, dan verdwijnen er vaak ook veel 'alsof'jes') en als... Die vragen meestal wel om een andere zin/benadering. Ikzelf vind het verwijderen van dit soort stopwoordjes dan ook altijd vrij vervelend. Dit omdat je op moet passen dat het ritme van de tekst niet ineens mank loopt door een wijziging. Waar de tekst meestal gelijk opfleurt na het verwijderen van de 'makkelijke stopwoordjes', kun je de tekst flink verklieren door het weglaten van de 'moeilijkere stopwoordjes'. En dan heb je nog 'plots' en 'plotseling'. Woorden die het - mijn inziens - sowieso niet goed doen in boeken. In een film kan iets ineens in beeld springen en kun je je rot schrikken, maar in een boek zie je het onbewust al vantevoren aankomen (tenzij het op de eerste regel van de linkerbladzijde staat). Komt dit omdat de auteur zo voorspelbaar schrijft? Nee, tuurlijk niet. Maar een mens ziet nu eenmaal meer dan dat ene regeltje dat hij/zij reeds aan het lezen is. Als halverwege de bladzijde dus 'plots' of 'plotseling' staat, is het 'plots' er eigenlijk al af. Dit zijn mijn inziens dus meer de 'nutteloze stopwoordjes'.

Wat zijn wiebeltenen, dat je er in zoveel variaties over kan schrijven?? Maar (sic) je heb gelijk. Het gaat om stijl en setting. Als daarin past dat je iedere zin met maar begint, kan het. Als het een weloverwogen keuze is en een doel dient. Meestal, is mijn ervaring, is het slordigheid om makkelijke en luie woorden te gebruiken. Dan mag het nog steeds (alle regels mogen of moeten overtreden worden) maar krijg je het terecht om je oren.

Eigenlijk - als je het over beginnen hebt, in een zin als Het begint me te irriteren - is de irritatie nog niet begonnen. De irritatie komt op gang, moet zich nog ontwikkelen, is nog af te wenden (*). Als beginnen echter werkelijk een (natuurlijk) proces inzet, is het onafwendbaar: de bevalling begint, de peren beginnen te vallen, het begint te regenen. (*) Hetzelfde geldt bij worden: Het wordt irritant <- het begint irritant te worden <- nog even, en het begint irritant te worden (driedubbel).