Verboden woorden

Herman Brusselmans heeft een hekel aan het woord MAAR. Ik heb het toen uit mijn ms gegooid, het was een heel werk om het later weer terug te zetten. Toch zit er wel iets in maar wat is het alternatief?

Echt 'verboden' wil ik ze niet noemen, maar als je ze vaak gebruikt, kan er vaak flink in geschrapt worden. Bedoel je misschien ook 'twijfelwoordjes' zoals: maar, even, nog, wel, wat enz.? Ik let wel op mijn 'maar's, hoewel (eigenlijk wilde ik 'maar' schrijven ;) ) ik er voornamelijk op let dat er niet te veel gemaart wordt (soms schrijf ik in 3 alinea's meerdere malen 'maar'; dat mag dus niet van mezelf ;) ).

Ik gebruik "even" veel te vaak. Dat heb ik iets van 150 keer uit mijn manuscript gesloopt voor ik het naar de uitgever mailde. En "een beetje".

Je weet zelf meestal het beste wat je stopwoorden zijn, of anders detecteren je proeflezers ze wel (als het goed is). Dan kan je ze inderdaad zoeken en kijken welke je verandert danwel schrapt. En ja, dat doe ik ook.

ik heb ook redelijk wat van die woordjes. Even gebruik ik ook vaak. O en uitroeptekens, daar heb ik ook een handje van.

Ik gebruik erg vaak 'misschien', dat probeer ik er ook zoveel mogelijk uit te halen.

Ik betrap mezelf vaak op teveel bijwoorden of voegwoorden zoals veel, erg, heel, als, terwijl, maar, en enz. Die probeer ik er meteen na de eerste kladversie al uit te filteren. Ook heb ik een tic wat betreft de uitdrukking 'normaal gesproken' (in de betekenis van 'doorgaans'). Die vis ik er nog veel te vaak uit en probeer ik dan te vervangen door een synoniem (rechtermuisknop in Word of via synoniemen.net, maar dat wist je vast al). Ik zou zelf niet zo snel zo'n lijst aanleggen. Teveel gedoe en meestal zie je het snel genoeg als je nog eens over je tekst heen leest. En inderdaad, wat Trenke ook zegt: Je proeflezers zullen het ook wel aangeven.

Je hebt ook nog zoiets als een stijl. Wat rietje noemt over uitroeptekens, vind ik niet per se een fout. Vergelijk Céline's "...". De vraag is dan tot hoever stijl loopt en wanneer (irritante) stopwoordjes beginnen op te treden. Ik probeer ook woorden als "een beetje" eruit te halen, sowieso veel verkleinvormen, daar houd ik blijkbaar nogal van. :P

Bij mij is het 'toch' en 'maar'

Ik heb een heel lijstje van woorden en aanverwanten waarvan ik weet dat ik ze te pas en (vooral) te onpas gebruik. 'Ook' staat op de eerste plaats, gevolgd door de dubbele punt. Ik vul het lijstje steeds aan op basis van feedback en/of momenten van zelfinzicht, en ik zoek belangrijke teksten erop door - lang leven de zoekfunctie van de tekstverwerker! Het gaat bij vlagen, op dit moment moet ik zoeken op 'gewoon', heb ik nooit eerder opgemerkt bij mezelf. Ik vind dat ik mijn proeflezers niet moet opzadelen met dingen die ik er zelf makkelijk uit kan redigeren. Dus ik vind dat lijstje zeer waardevol. Hoef ik er bij het schrijven verder niet op te letten - komt later wel, bij het redigeren. Louise

Veel van die woordjes zijn ook smeermiddel natuurlijk. Het zorgt ervoor dat zinnen natuurlijk gelopen en niet te gemaakt literair zijn. Je kunt alleen zelf bepalen of ze erin horen. Het is natuurlijk wel zaak dat je er kritisch naar kijkt, anders kun je die afweging nooit maken, maar ik laat ze er soms expres in staan omdat het gewoon beter klinkt.

@MichaM Dat klopt wat je schrijft, soms ontkom je er niet aan, omdat een zin anders niet lekker loopt. Je moet er op letten. (Bijna, 'toch' gebruikt) :o

@MichaM - natuurlijk. Het kan nooit helemaal automatisch gaan, zo van zoek-en-vervang alles in één keer in het hele document. Ik schrap heus niet elke 'ook' weg. Maar ik weet dat ik, als ik lekker op dreef ben, zo'n beetje in elke zin 'ook' schrijf, en soms wel twee dubbele punten per zin. En dat is toch echt een kwestie van goed redigeren. Louise

ook, gewoon, eigenlijk, echt, enigzins, maar, toch, erg en en. Dat zijn ze wel zo ongeveer bij mij. Ik moet er echt (zie, daar istie al) op letten. Want als ik ook maar even gewoon m'n gang ga, dan heb ik toch echt zo een enigzins stopwoordrijke en erg vervelende tekst geproduceerd. ;) Soms kun je zo'n woord niet vermijden, maar ik haal ze het liefst zo veel mogelijk weg.

Ik heb net een bestseller gelezen waar zeeeeeeer herhaaldelijk 'best wel' op een pagina voorkomt. Meer dan 200.000 van verkocht. Dat vind ik 'best wel' raar. :confused: Zit ik daar zo mijn best voor te doen :\\ Ik moet het gewoon 'best wel' een beetje authentieker doen of zo.

Zo!!! Nou, jullie zijn geweldig! Ik had op wat respons gehoopt, maar dit is boven verwachting. Ik heb een lijst gemaakt en dit is de top drie: 1. maar (ik heb een keer een training communicatie gehad en die man zei dat we moesten stoppen met 'maar' zeggen; zeg dan gewoon: 'nee, lul!') 2. toch (volgens mij is dit vanaf onze jeugd erin geslopen, als je iets niet mocht, ja maar, ja maar, ik wil het toch! Of als een ander familielid het mocht hebben: ik wil het ook! En zo kom ik bij klapper nummer 3 - tjap tjap) 3. ook (het eerste woord wat ons tweede kindje al snel uitermate goed beheerste: ook... ook... ook!)

Ik gebruik tamelijk snel het woord 'even' maar ook 'toch' en 'een beetje'.

Scannen jullie je tekst wel eens op woorden die je gaandeweg vaak gebruikt, maar die je beter kunt voorkomen, zoals: Toen Plots Plotseling Ik wil een lijst aanmaken van 'verboden woorden' waarmee ik met de zoek-functie van de tekstverwerker lelijke stukjes tekst kan opzoeken.

Ah! Verboden woorden als bovenstaande... Ja, daar ben ik allergisch voor! Goed plan om er een lijst van te maken! Maar is er al niet een, ergens, ik weet het niet zeker maar het staat me toch voor de geest...

Overigens vind ik dat 'losse woordjes en leestekens' in boeken zo ongeveer een even grote plaag aan het worden zijn als 'de witte vloed' in de architectuur (VINEX-wijken bij steden). Denk je nu: 'Ah joh, maak je niet zo druk... Wat kan het schelen... die taalvervuiling.' Nou, heel wat, probeer eens te schrijven als Tommy Wieringa of Erwin Mortier. Geen woord te veel en geen woord te weinig. Dat is pas leuk om je op toe te leggen als schrijver. :)

Vaak, soms, ook.

Opeens, ineens, wil of wou of wilde ik nog weleens ( :confused: ) gebruiken. Dat probeer ik zoveel mogelijk te vermijden, het te laten zien ipv te vertellen, en dat lukt wel aardig want ik kom ze bijna nooit meer tegen. ´Snel´ en ´lopen´ zijn trouwens echte stopwoordjes van me. Hij doet snel dit, loopt snel, etc. Om gek van te worden.

'Zelfs' gebruikte ik in mijn eerste boek veel en in bijna al mijn columns. Dat woord heb ik zoveel mogelijk verwijderd.

Googelen op 'count word frequency' (of vergelijkbare zoektermen) geeft tooltjes of macro's voor tekstverwerkers die (veelal gratis) de woorden tellen in een document of tekst en ze vervolgens in volgorde van frequency weergeven. Een heel handig hulpmiddel.

Klopt, ik heb Note Tab Light gebruikt. Maar dan nog vind ik het gebruik enigzins tegenvallen hoor. Je krijgt een lijst tot en met. Echt overzichtelijk vond ik het niet. Mijn uitgever had op een gegeven moment een lijstje woorden die ik er via 'zoeken' in Word, uitgevist heb: - huilen - duister - zwart Het waren vooral te 'zware' woorden, die vielen teveel op, terwijl ze minder frequent voorkwamen dan bijvoorbeeld 'maar' 'toch' etc. Wat ik wel altijd probeer is om te voorkomen dat een zin met Maar begint. Dat vind ik echt vreselijk lelijk!

Vaak, soms, ook.

ik gebruik vaak soms ook en soms ook vaak ik vind dit een goed topic, ben gelijk aan de slag gegaan en heel veel maren verwijderd. Leuke oefening ook. Ik bedoel maar...

Ik heb ontdekt dat ik vaak het woord 'lekker' gebruik: lekker eten, lekker in bed liggen, lekker kletsen achterin de klas, etc. Zelfs op SOL gebruik ik het regelmatig: lekker schrijven, lekker doorgaan, lekker van genieten. :crybaby:

Hallon > Goede tip! Ik heb net WordCount van Daily Cup of Tech gebruikt, toch nog 7959 unieke woorden in mijn manuscript van 60000 woorden. De volgende vielen me op: niet (715 keer) maar (407 keer) uit (259 keer) nog (255 keer) zou (251 keer)

Wel interessant om dat te weten. Maar ik weet nu al wel dat het me niet lukt. Trouwens zonder die woorden kun je geen ms schrijven.

Toch is helemaal niet verboden! Althans, het hoeft niet verboden te zijn. Ik gebruik het woord zelfs af en toe als synoniem voor maar. Alleen wanneer toch weggelaten kan worden zonder dat de betekenis van de zin verandert, is schrappen een must. Het eerste voorbeeld:

Hoe onhandelbaar de jongen ook is, toch schuilt er niets kwaads in hem. De jongen is bijna onhandelbaar, maar er schuilt niets kwaads in hem.

In bovenstaande zinnen laat ik zien hoe met een kleine ingreep toch en maar voor elkaar kunnen worden ingewisseld. De oplossing met toch zou mijn voorkeur hebben. Het is natuurlijk ook mogelijk te schrijven:

Hoe onhandelbaar de jongen ook is; er schuilt niets kwaads in hem.

Het gebruik van toch zorgt er (voor mij) voor dat de tegenstelling beter uit de verf komt. Nu een voorbeeld waarin maar en toch beter weggelaten kunnen worden.

Het is niet zo koud buiten, maar toch vroeg hij me een jas mee te nemen.

Dit is voor mij een (literaire) doodzonde. Veel mooier en doeltreffender is:

Hoewel het buiten niet zo koud is, vroeg hij me een jas mee te nemen.

Het gaat er vooral om het gebruik van maar en toch zo veel mogelijk te beperken. De weinig geoefende schrijver zal er meestal vanzelf te veel gebruik van maken, omdat het inderdaad eenvoudige 'smeermiddelen' zijn. Als we de zinnen in een tekst beschouwen als een muur, vallen woorden grofweg onder te verdelen in cement en stenen. Het gaat erom het cement, waarmee ik de genoemde 'smeermiddelen' bedoel, zo sterk mogelijk te maken. Daar wordt heel de muur sterker van. Dat valt te bereiken door veel te variëren en er scherp op te letten dat bepaalde woorden slechts spaarzaam worden gebruikt. Wie veel in een tekst wil uitleggen, verbanden wil verklaren en duidelijk wil maken hoe iets weinig effect heeft op het ander, ontkomt er niet aan bepaalde woorden te gebruiken die vaker zullen terugkomen. Dit geldt zeker voor maar en toch. Ze compleet verbieden vind ik daarentegen zelf onzin. Wat beschouw ik dan wél als verboden woorden? - Eigenlijk - Echter - Even - Vervolgens (niet altijd, maar vaak verzin ik iets anders) - stukje - zodoende - niettemin - plotseling - echt Dit is wat me nu (even) te binnen schiet ;) En ik schrijf even bewust tussen aanhalingstekens om te laten zien dat het woord niets toevoegt.

Dargor, leg me toch eens uit waarom, in dezelfde zin, "toch" een doodzonde is en "hoewel" niet. Als er dertig keer hoewel in je manuscript staat, word je daar ook flauw van. Toch is korter, bondiger en minder archaïsch dan hoewel. Elk woord word irritant als je het te vaak herhaalt, het één niet meer dan het ander. Dat wou ik toch echt even kwijt, eigenlijk. Dus. Best wel. ;)