Ik heb enkele vaste proeflezers en collega schrijvers aan wiens mening ik erg veel belang hecht. Na hun commentaar neem ik meteen mijn hiaten onder handen. Bij anderen wacht ik af. Wanneer twee of drie mensen hetzelfde probleem zien, kan je er vrij zeker van zijn dat er wat mis is. Is er slechts een die het opmerkt, dan moet je dat niet naast je neer leggen, maar het wel eerst overdenken. Aan jou om te bepalen hoe jij jouw proeflezers ziet.

Groet,

Het handigste is om eerst alle reacties af te wachten. Het kan zijn dat de een ergens schrijft : inkorten en de ander schrijft juist: prachtige scene.

Ik laat mijn proeflezers altijd vooraf weten wanneer ik het terug wil hebben. Als ze in die periode geen tijd hebben, stuur ik het naar een ander. Je kunt niet eeuwig wachten, maar ik geef ze vaak wel een maand. Tenzij het een klein stuk tekst is, dan een week.

Ik wacht ook eerst alle reacties af. Mijn mening is het meest belangrijk, maar als ik van verschillende kanten dezelfde commentaren krijg, dan ga ik nadenken over een veranderingen.
Kinderen kunnen heel duidelijk aangeven waar er iets niet goed zit, maar je moet ze er wel om vragen. Soms twijfel ik over een hoofdstuk en daar vraag ik dan om.
Ik had een hoofdstuk geschreven over een avontuur wat twee jongens beleefden en achteraf bleek dat één van de twee het had gedroomd. Ik twijfelde of dat wel leuk was en geen teleurstelling dat het maar een droom was. De reacties van de proeflezers overtuigden mij dat het erin moest blijven. Ze waren er erg enthousiast over.

Ja, daarna verwerk ik het per pagina of hoofdstuk. Eerst lees ik alle reacties door of ik ze wil overnemen.

Ik doe ongeveer een week of 10 dagen voor een manus van zo'n 6000 woorden (mijn makkelijklezenlesboekjes) en zo'n maand voor een manus van 25.000 woorden. Maar ja dat is heel persoonlijk. Hoeveel tijd hebben je proeflezers. Als je ze meer tijd geeft gaan ze het toch in de laatste week vaak pas doen.
En welke vragen stel je ze. Alleen inhoudelijk commentaar (gaat snel) of ook redactioneel. Dat scheelt nogal.

Ik heb nu alle reacties terug en heb het hele verhaal met een grote regelafstand geprint.

Op mijn gemakje ga ik alle op en aanmerkingen tussen de regels schrijven.
Met deze geprinte versie met alle aantekeningen erin op schoot wil ik gaan herschrijven.

Nu nog even niet maar pas als ik het weer minder druk heb en er alle tijd voor kan nemen.

Ik hoop dat het dan zal lukken het tot een echt goed verhaal om te vormen. :roll:

Als ik niet aan een deadline gebonden ben, wacht ik eerst alle reacties af.
Ben ik wel aan een deadline gebonden, dan heb ik soms geen keuze.
Je weet immers niet met zekerheid of alle proeflezers de einddatum in de gaten houden, terwijl jij nagelbijtend zit te wachten. In zo'n geval maak ik dus meteen gebruik van het commentaar van de eerste proeflezer die iets terugstuurt.
Tips die voor mijn gevoel afbreuk doen aan het verhaal laat ik voor wat ze zijn, tenzij een volgende proeflezer over hetzelfde punt struikelt. Dan is dit toch een duidelijk signaal dat er iets niet goed zit.

Zodra ik een manuscript van een proeflezer terugkrijg, ga ik ermee aan de slag. Mijn zwager en mijn man letten op schrijffouten, mijn beste vriendin let op alles en de kinderen letten op de inhoud.

Rosali

@ Rosali: heb jij geen 'objectieve' lezers? Natuurlijk kan eigen familie redelijk kritisch zijn, maar je eigen kind of man of zwager zou jou nooit 'afkraken' waar je eigenlijk afgekraakt hoort te worden. Aan het kritiek van je vader/moeder/zus etc, heb je natuurlijk wel wat, maar ik zou bepaalde dingen nooit tegen mijn schoonzusje of moeder zeggen - en zéker niet tegen mijn beste vriendin - . Dat doe je gewoon niet, om de goede vrede te bewaren.
Het wordt je trouwens ook overal afgeraden hoor, om je proeflezerskring te beperken tot familie!

Je manuscript door iemand die zélf schrijft laten lezen, werkt trouwens ook heel goed. Schrijvers kijken op 'micro-niveau' naar een manuscript. Spanningsbogen/show don't tell/passief-actief/woordkeuze/zinslengte/dialogen/karakterisering/climax-anticlimax/thema's/tangensconstructies etc.