Hebben we een tekort aan geëngageerde literatuur?

Naar mijn mening gaat literatuur niet samen met engagement. Uiteraard kan de schrijver berokken zijn bij maaschappelijke ontwikkelingen, maar liever niet in zijn werk. L'art pour l'art.

Een schrijver moet juist niets.

Soms zijn er discussies over geschiedenis onderwerpen zoals de politionele acties van Nl vlak na WOII in Indonesië. Het boek Oeroeg beschrijft de periode hiervoor en de film speelt zich af tijdens. Ik hou daar wel van. Met het boek heb ik een moeizame verhouding maar de film vond ik goed gemaakt. Het is gemaakt voordat het in de geschiedenisboeken kritisch werd behandeld. In boeken en films kan veel meer. Ik zeg niet dat het moet, maar het kan. Er is nu bijvoorbeeld een discussie gaande over discriminatie in oude tradities. Een mooi boek hierover zou de discussie kunnen inkleuren.

Nienkea, Een geëngageerd schrijver kiest, bekent kleur, geeft kortom een moreel oordeel over een maatschappelijk onderwerp of idd een periode in de geschiedenis. H Haasse maakt geen keuze in Oeroeg - ze laat zien hoe de twee vrienden vijanden worden.

De film doet dat wel en die is met haar medewerking gemaakt. Het is een soort vervolg op haar boek. Het is niet de beste film ooit, maar geeft een heel mooi en gedurfd tijdsbeeld. Sorry, dat ik me niet duidelijker uitdrukte. Voor mij zijn ze een. Het boekje kom ik niet doorheen en ben al duizend keer begonnen maar de film en de uitleg ervan vind ik erg leerzaam.

Dan heb ik voor het eerst een geëngageerd verhaal geschreven. Niet alleen dat, want het moet wel spannend blijven.

Ik ben niet zo sociaal geëngageerd dus van mij hoef je zo'n boek niet te verwachten, maar een verhaal lezen vind ik wel zo af en toe mooi. Tja, ging het over een onderwerp waar je jezelf druk over maakte?

er is nu zelfs een geëngageerde schrijfwedstrijd : http://www.schrijvenonline.org/schrijfwedstrijd/1… ik kan me voorstellen dat er veel schrijvers zijn die mee gaan doen.

Nienkea, Dank voor de link. Het enige - geslaagde - geëngageerde kunstwerk dat ik ken is 'Guernica' van Picasso. Zie: http://nl.wikipedia.org/wiki/Guernica_(schilderij) Ik blijf bij l'art pour l'art. :)

Daar had deze nIenkea heel lang een poster van hangen van de Ikea. Ji en Thomach hebben, als ik het goed begrijp, meer over kunst voor de kunst dan kunst met een boodschap. Kunst hoeft geen boodschap te hebben. Een tijd terug vertelde ik iemand over mijn boek en zij was erg bezig met een nieuwe manier van zakendoen. Micro en menslievend. Ze deed me allemaal tips aan de hand hoe ik dat in mijn boek kon implementeren. Ik zag dat niet zitten. Het is fantasy zonder doel en zeker zonder links naar het hier. Je moet juist wegdromen in een boek en geel lering eruit trekken anders dan: vriendschap overwint alles. Bij geschiedenislessen doe ik het ook (te) weinig: relatie leggen naar heden. Grieken zijn Grieken, maar met de democratie maak ik dan een uitzondering. Sommige docenten zijn daar juist heel goed in en doen het heel natuurlijk. Dan speel ik maar leentjebuur. Jan, jij schrijft graag over recent verleden, heb je dan niet de neiging om een waardeoordeel daarin te leggen?

Ik proef verwarring omtrent het begrip 'engagement' Kunnen we misschien eerst even definiëren wat er verstaan wordt onder 'geëngageerde literatuur', want daar ben ik de draad al kwijt. Het begint al in de openingspost

Ben jij het met hen eens, hebben we een tekort aan geëngageerde literatuur? Schrijf jij wel een verhaal dat deze tijd reflecteert?

Alsof er met suiker en zout gestrooid wordt, nog voor het ei op de pan ligt.

Nienkea, Ik hoop dat ik geen waardeoordeel geef, want dat doet mijns inziens afbreuk aan het verhaal - het is aan de lezer een keuze te maken. Hilde - engagement: betrokkenheid van kunstenaars en intellectuelen bij de politieke en maatschappelijke ontwikkelingen (definitie van Van Dale)

Dus stel geëngageerde literatuur is hier het ei eieren worden gelegd door kippen, wij dus, schrijvers. Abdelkader Benali, een schrijver zegt dat er te weinig 'geëngageerde literatuur' is. een kip met eiertekort :!: Wanneer verschijnt dat boek?

Volgens mij is het heel goed mogelijk om geëngageerd te zijn zonder stelling te nemen en ook "l'art pour l'art" hoeft hiermee niet op gespannen voet te staan. Als de kunstenaar betrokken is bij politieke en maatschappelijke ontwikkelingen zal dat doorschijnen in zijn kunst.

bartsnel, Geëngageerde literatuur, de term is van Sartre, wil de wereld veranderen. Het hoefddoel is dus het overbrengen van een boodschap en dat levert mijns inziens zelden sterke kunst op.

Dit is eigenlijk de 'Vorm of vent'-discussie, die in het interbellum heftig werd gevoerd. Het lijkt mij onmogelijk om niet geëngageerd te zijn als schrijver. Je wereldbeeld en je politieke ideeën sijpelen altijd wel door in wat je schrijft. Ik vind "The Constant Gardner" (De toegewijde tuinier) van John Le Carré een geslaagd voorbeeld van een spannend verhaal met een duidelijk engagement. Je kan het lezen als een thriller, maar ook als een aanklacht tegen de wanpraktijken in de farmaceutische industrie. Het mooie van Le Carré: hij dwingt je niet om te kiezen tussen die benaderingen. Na het lezen van het boek merkte ik wel dat mijn kijk op de farmaceutische industrie was veranderd. Dat vindt Le Carré vast niet erg, dat zijn boek dat effect heeft. Als het engagement niet in de weg staat van een goed verhaal, kan ik het alleen maar toejuichen. Als het verhaal wordt overschaduwd door de mening van de schrijver, denk ik al snel: schrijf een essay, of een krantenartikel. Zo liep ik al heel snel vast in "What is the What", een boek van Dave Eggers over de levensgeschiedenis van een vluchteling uit Afrika. Daar lag de boodschap er zo dik bovenop, dat het verhaal voor mij nog maar bijzaak leek. In tijden van wanorde en oorlog zie je vanzelf meer geëngageerde schrijvers opstaan. Ik verwacht aardig wat politiek getinte verhalen in de komende vijf jaar.

Precies Ostinato, ik denk zelfs dat engagement het verhaal is dat komt bovendrijven nadat het verhaal verteld is, alsof het vertelde verhaal niet meer dan de aanleiding was en de omstandigheid die het engagement aan de oppervlakte kon brengen. Ik denk zelfs dat je dat als schrijver niet altijd vooraf bedenkt.

In mijn verhaal komt het onderwijs langs. Ik moest wel want mijn hoofdpersoon is docent. Hij heeft daar een duidelijke mening over. Niet ik. Den Haag wordt ook even genoemd. Het is trouwens een tweede laag in het verhaal, een onderlaag, zeg maar. Misschien moet ik dat gedeelte toch maar wat inkorten. Het ging inderdaad over een onderwerp waar ik me druk over maakte, Nienke. Eigenlijk ben ik beter in ouwehoeren.

Ik kan me eigenlijk voorstellen dat je iets schrijft wat totaal niet geëngageerd is. Ieder mens heeft toch een mening over wat er rondom hem/haar gebeurt, en tenzij je een stationsromannetje of zo schrijft (en dan nog) sijpelt dat toch, bewust of onbewust, door in de verhalen die je schrijft. Of wordt hier met geëngageerde literatuur enkel literatuur bedoelt die enkel en alleen omwille van de boodschap wordt geschreven?

Geen idee. Ik geef nooit een boodschap mee.

L'art pour l'art.

Waar gaat die art dan over? Hoe ziet art eruit zonder enige betrokkenheid? Staat de beschrijving van de bloei (of teloorgang) van bijvoorbeeld een onkruidje los van zijn omgeving? Geen oorzaken, geen gevolgen? Of het Ei van Hilde: wat wil je schrijven over een Ei zonder context? L'art pour l'art, wat levert dat meer op dan mooischrijverij? Of zie ik iets over het hoofd?

Hebben we een tekort aan geëngageerde literatuur?

Ik geloof wel zeker dat NL meer engagement gebruiken kan. Maar we zijn polder. Egaal. Neutraal. Van linksom, rechtsom - en dan weer hetzelfde zien, net als onze buurman (tenzij die van een andere planeet komt, maar dan moet hij ook nog schrijver zijn).

Zodra er engagement is, ontstaat ook afgunst. Betrokkenheid wordt nu meer dan vroeger uitgelegd als profilering van een zeker standpunt of mening, en minder als het kritisch tegen het licht houden. Denk hierbij bv aan het verschil in programmering van de VPRO en de AVRO. Scheelt één letter en een bak vol betrokkenheid. Links is overigens maatschappijkritischer dan rechts (conservatief, conventioneel, reactionair), en is derhalve van nature ook meer geëngageerd. Maar we zitten in een behoudend tijdvak, gevangen in angst, onzekerheid en twijfel (FUD) en alles dat teveel afwijkt is al snel exotisch, op het xenofobische af. Het tekort aan geëngageerde schrijvers (cq kunstenaars) kan daarom een gevolg zijn van de tijdgeest, maar evengoed een oorzaak. Een te gedweëe houding levert geen engagement. Omringd door prettige afleiding van gadgets, snacks en vermaak wordt de wereld op de vierkante meter van de sofa aangegaapt. Van alle kanten geplukt door soberder beleid, zelfredzaamheid en marktwerking zet men zich schrap voor ballen en wielen op de buis. En de straten zijn leeg. Zolang als het volk maar brood en spelen heeft, de sukkels. Wie durft die knuppel in het hoenderhok, wanneer neemt men geen genoegen met Marie-Antoinnettes alternatieve cake? Als je mocht kiezen, zou je dan een fantasy-bestseller willen kunnen schrijven met een Rowling-fortuin in't verschiet, of liever eeuwige roem vergaren als echte moderne drakenslachter, de vernietiger van deze onbeesten als banken, verzekeraars, vastgoedbeheerders en alle andere schraapzieke Scrooges door Het Volk in opstand te krijgen, en te sterven op barricaden van de verkrachte wereld? Ze zijn er wel, die engagettes en engageurs. Maar ze worden niet meer of nog niet gelezen. Ze zijn niet salon-fähig. Ze moeten leren zwemmen op de digitale platformen. Er staan voldoende Noach-tobbes in de steigers, maar het is toch mooi weer? Wat doet die gek dan? Alleen maar overlast. De aso. Je moet het er niet over hebben, maar het er óver hebben, mevr. E. Hunting.

'Ben jij het met hen eens, hebben we een tekort aan geëngageerde literatuur?' Misschien. 'Schrijf jij wel (eens) een verhaal dat deze tijd reflecteert?' Ja.

Zodra er engagement is, ontstaat ook afgunst.

Afgunst is er altijd. Daar is geen engagement voor nodig. Het idee dat schrijvers in deze tijd meer geld-gericht zijn en daarom eerder kiezen voor het goedkope vermaak lijkt me wat kort door de bocht. Die motieven spelen denk ik meer bij de uitgevers en de media. Maar ook dat is niet nieuw natuurlijk

@21, Bijvoorbeeld het werk van V Nabokov. De man moest in 1917 vluchten uit Rusland. Zijn vader werd vermoord in Berlijn. AH kwam aan de macht. De familie vlucht naar Parijs. De Duitsers kwamen hen achterna, de familie vlucht naar Amerika. Toch geen enkel engagement bij Nabokov. Hij had er zelfs een hekel aan. (Hij verafschuwde het werk van Orwell vanwege de politieke pretenties) Toch wordt hij gezien als een van de grootste stilisten van de 20e eeuw. tp://nl.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Nabokov

Of het Ei van Hilde: wat wil je schrijven over een Ei zonder context? Of zie ik iets over het hoofd?

Schrijven is het ei, de schrijver de context. Er is per definitie engagement als de schrijver schrijft.

Ik geloof wel zeker dat NL meer engagement gebruiken kan.Maar we zijn polder.Egaal. Neutraal. Van linksom, rechtsom - en dan weer hetzelfde zien, net als onze buurman (tenzij die van een andere planeet komt, maar dan moet hij ook nog schrijver zijn).

aanmodderen dus?

@21, Bijvoorbeeld het werk van V Nabokov. De man moest in 1917 vluchten uit Rusland. Zijn vader werd vermoord in Berlijn. AH kwam aan de macht. De familie vlucht naar Parijs. De Duitsers kwamen hen achterna, de familie vlucht naar Amerika. Toch geen enkel engagement bij Nabokov. Hij had er zelfs een hekel aan. (Hij verafschuwde het werk van Orwell vanwege de politieke pretenties) Toch wordt hij gezien als een van de grootste stilisten van de 20e eeuw. tp://nl.wikipedia.org/wiki/Vladimir_Nabokov

Je zou bijna zeggen dat zijn afkeer van pretenties zijn grote pretentie was. :)

Schrijven is het ei, de schrijver de context. Er is per definitie engagement als de schrijver schrijft.

Ik geloof wel zeker dat NL meer engagement gebruiken kan.Maar we zijn polder.Egaal. Neutraal. Van linksom, rechtsom - en dan weer hetzelfde zien, net als onze buurman (tenzij die van een andere planeet komt, maar dan moet hij ook nog schrijver zijn).

aanmodderen dus?

Aankleien, :) , is wat kunstzinniger. Schrijven zonder engagement is niet per se nix. Er zijn heel wat pretentieloze werken, die kunnen heerlijk zijn om je in onder te dompelen. Maar meestal wil een schrijver toch iets vertellen, overdragen, mede delen - ook Nabokov met zijn Lolita (zie post van janpmeijers). Ik kan me indenken dat iemand het leuk vindt om zoiets te schrijven, maar tegelijkertijd geloof ik dat hij er iets mee wilde overdragen (alleen wát is mij niet helemaal duidelijk).

Engagement en pretentie zijn dan ook geen synoniemen ;)