Titel aangepast. Dit trekt vast veel lezers, maar je hebt er niks aan als je de zoekfunctie gebruikt.

Interessant onderwerp. Er zijn schrijfsters/schrijvers die veel autobiografische elementen in hun werk gebruiken en blijkbaar geen last hebben van deze vraag. Anderen omzeilen het en komen ook tot mooie resultaten. Maar ik vind, dat als oma niet meer leeft het gewoon gebruikt mag worden en als de dochter het niet wil lezen leest ze het niet. En nee als oma nog geleefd had had het ook niet gevraagd hoeven worden. Het zijn autobiografische elementen, het wordt uitgebreid of in een andere context gezet, vanuit een andere leefwereld beschreven. Ik schrijf dit nu wel maar ik heb er zelf, in mijn gedichten, ook moeite mee en ben dus een omzeiler. En dan vraag ik me nog af of het niet herkend wordt.

@IJber, wat zou jij ervan vinden als er een onthullend boek over je moeder wordt geschreven? Ik zou toch op zijn minst de nabestaanden, indien nog in leven, vragen of ik dat wel mag gebruiken. Zoals dat ene boek over prins Bernhard, zou koningin Beatrix echt zo gelukkig zijn met het feit dat het hele leven van haar vader nu op straat ligt?

Ik vind niet dat je per se toestemming moet hebben, maar nabestaanden informeren, lijkt me wel nodig en handig voor alle partijen, om de goede (of minder goede) verstandhoudingen niet te verstoren. Als schrijvers zouden moeten wachten op toestemming van nabestaanden en anderen die meer of minder herkenbaar in een manuscript worden opgevoerd, en alles zouden moeten schrappen wat volgens hen niet aan de openbaarheid prijs mag worden gegeven, kunnen we de Literatuur wel opdoeken.

Er is een verschil tussen het noteren van de feiten en een romanpersonage maken van zo iemand. Bij de feiten moet je dus alles citeren uit dagboeken en dergelijke. Bij een romanpersonage geef je ook dialoog weer, en gedachten en handelingen. Als dat niet 100% klopt, dan kun je dat niet straffeloos doen.

Ik gebruik een pseudoniem en verander belangrijke eigenschappen van de betrokkenen (sowieso hun naam, maar ook vaak hun geslacht en leeftijd en soms hun uiterlijk). Niemand die zich herkent in de personages die ik van ze heb gemaakt. Zo kan ik lekker mijn gang gaan. :)

Nabestaanden informeren kan natuurlijk, maar ik vraag me af of je jezelf dan niet teveel gaat censureren. En wat Schlimazinik zegt bedoel ik eigenlijk ook, er wordt een romanpersonage van gemaakt. Het gegeven is een uitgangspunt en de rest wordt eromheen verdicht. @waus: Ik zou het gewoon lezen! En wat Beatrix en Bernhard betreft: dat zijn de genoegens van de bekendheid. Ik heb ooit een kort verhaal geschreven en gepubliceerd (zonder vragen en informeren) waar de hoofdpersoon gebaseerd is op iemand zeer nabij. Pas toen het in het tijdschrift gepubliceerd was heb ik het laten lezen. Geen enkel probleem. Hoe ik het beleef en verzin is voor de ander anders en dus werd het beschouwd als een fictieverhaal waarin alleen de gebeurtenis gebruikt was.

Naja, kunnen makkelijk dingen in voorkomen die erg positief zijn of gewoon geheim/privé. Op die manier zou je wel iemand bijvoorbeeld op hun werk kunnen schaden of in hun privéleven met bepaalde aspecten die eigenlijk niet boven water moet komen maar die wel het interessantste zijn om te lezen.

Ik schrijf nu een autobiografie en mijn plan is: * eerste versie helemaal vrij schrijven zonder me bezig te houden met andermans mening * manuscript laten lezen aan mijn naasten, zodat ze tenminste kunnen zeggen wat ze ervan vinden, ik eventueel iets aan kan passen (moeilijke afweging uiteraard) * en mijn ubercreatieve idee is dan om ze de gelegenheid te geven ´voetnoten´ te schrijven, waar ze iets hebben toe te voegen. Gewoon iets leuks wat ik wil uitproberen, om zo wat verschillende perspectieven te krijgen en ook hen een stem te geven in mijn boek. En verder verander ik wel alle namen. Een beetje erbij betrekken lijkt me goed, als je uiteindelijk maar zelf je keuzes maakt. Ik denk dat je de grote lijn voor ogen moet houden: wat is echt belangrijk en wat niet? Het kan voor iemand al uitmaken of je naam, leeftijd, beroep verandert en als dat niet essentieel is voor je verhaal, kan dat prima. De echt belangrijke dingen pas ik niet aan.

Toen ik mijn Vader met zijn broek op zijn enkels pompend achter de met een bloedoorlopen rode kop en gierend naar adem happende buurvrouw zag staan begon ik toch te twijfelen aan hoe gelukkig het huwelijk van mijn ouders wel niet was. Prachtig toch! Zonde om toestemming te vragen!

Afgezien daarvan: voor wie is de (auto)biografie bedoeld? Welke literaire of historische waarde heeft de (auto)biografie? In hoeverre is het dan noodzakelijk juist die dingen te noemen die naasten eventueel kunnen kwetsen? Hoe wetenschappelijk is het geheel; kun je de bronnen noemen van de beweringen die je doet, of zuig je hier en daar wat sappige details uit je duim? Daarbij dus ook de literaire beschouwing: wat voegt het noemen van de wederwaardigheden van anderen toe aan de boodschap die de (auto)biograaf wil overbrengen? Is dat om de boodschap te onderbouwen of pure rancune? Om verweij's bijdrage als voorbeeld te gebruiken: dat is een interessante observatie als het in de biografie draait om hechting, trouw en liefde en de moeite die de biografeerde hoofdpersoon heeft met die thema's. In een biografie met het thema "van krantenjongen tot miljonair" past het niet. Want ook een biografie is slechts een gefilterde weergave van de werkelijkheid. Welk filter wordt gebruikt, is afhankelijk van de boodschap die wordt gebracht.

Toen ik mijn Vader met zijn broek op zijn enkels pompend achter de met een bloedoorlopen rode kop en gierend naar adem happende buurvrouw zag staan begon ik toch te twijfelen aan hoe gelukkig het huwelijk van mijn ouders wel niet was.

Ben je ook meteen van dat vervelende kerstdiner af voor de rest van je leven. ;) Op zich vind ik dat je als schrijver alles zou moeten kunnen opschrijven, maar ik zou het zelf niet kunnen om iets uitgesproken negatiefs op te nemen over mensen van wie ik houd. Zou een erg duf boek worden, die autobiografie van mij, want ik laat relaties met familie en vrienden voorgaan op wat ik schrijf. Ik denk dat je als schrijver moet afwegen of je iemand gaat kwetsen met wat je geschreven hebt en of je dat wil/kunt/durft.

Natuurlijk is daarin gefilterd. Gewoon omdat sommige bekende details volstrekt niet interessant zijn voor het beeld dat iemand van zichzelf of een ander wil geven. Of wil je per se lezen hoe vaak Hitler zijn snor scheerde, op welke data, en hoe laat op de dag, en wanneer hij daar om welke reden dan ook vanaf week? Stel dat ik jouw biografie zou willen schrijven, en ik zou exact weten wat je vandaag hebt gedaan? Wat daarvan is interessant voor de lezer?

Natuurlijk is daarin gefilterd. Gewoon omdat sommige bekende details volstrekt niet interessant zijn voor het beeld dat iemand van zichzelf of een ander wil geven. Of wil je per se lezen hoe vaak Hitler zijn snor scheerde, op welke data, en hoe laat op de dag, en wanneer hij daar om welke reden dan ook vanaf week? Stel dat ik jouw biografie zou willen schrijven, en ik zou exact weten wat je vandaag hebt gedaan? Wat daarvan is interessant voor de lezer?

Een biografie is vaak zelfs zeer sterk geschreven vanuit een bepaalde visie die bepaalt wat belangrijk en onbelangrijk is om te vermelden. Daarom kunnen er meerdere biografieën van één persoon worden geschreven, die onderling sterk van elkaar verschillen. De ene schrijver zal het ongeluk in de kindertijd als bepalend zien voor het verdere leven en daar hele hoofdstukken aan besteden, een andere vindt de relatie tot de moeder misschien bepalend en gaat heel snel voorbij aan het ongeluk. Een mensenleven past niet in 500 pagina's en de lezer verwacht een samenhangend verhaal, dus achter iedere biografie gaat een constructie schuil. Vergelijk voor de grap eens drie biografieën over Hitler. Ze zullen allemaal andere cruciale punten in zijn leven aanwijzen.

Ik doe promotieonderzoek naar schrijvers van militaire autobiografieën over Afghanistan en een van de dingen waar ik naar kijk, is of de schrijver 'iets' zegt te veranderen aan de beschreven werkelijkheid. De meerderheid van de militaire schrijvers doet dat: meestal door namen te veranderen, maar soms ook door data en plaatsnamen te wijzigen of door mensen op foto's onherkenbaar te maken. Ik ben zelf ook schrijver van een militaire autobiografie. In mijn boek heb ik alle namen aangepast en werk ik alleen maar op basis van voornamen. Ik beschrijf voornamelijk buitenlanders; de kans dat ze mijn Nederlandstalige boek ooit zullen lezen is zeer klein en zal dus geen wezenlijke impact hebben op hun leven. Een van de Nederlanders die ik beschrijf is ondanks de veranderde voornaam echter heel erg herkenbaar. Ik beschrijf een Nederlandse luchtmachtkolonel die met een Engels accent Nederlands spreekt. Op basis van deze summiere beschrijving zal iedere Nederlandse luchtmachtofficier direct weten wie ik bedoel. Hem heb ik vooraf wel de tekst laten lezen en hem ook toegezegd dat als hij dat wilde, ik bereid zou zijn om de zin over het Engelse accent te schrappen. Dat hoefde overigens van hem niet. Ik beschrijf ook een aantal publieke figuren, een staatssecretaris bijvoorbeeld en de Afghaanse honorair consul. Hoewel ik geen namen noem, zijn die erg herkenbaar. Ik heb hun beschrijvingen zo feitelijk mogelijk gehouden en elk detail gecheckt (zo bleek de staatssecretaris geen sigaren te roken, maar sigaretten), maar hen geef ik vooraf geen inzag in de tekst, omdat ik vind dat het bij hun publieke rol past dat zij kunnen worden beschreven.

:D Kluchtigaard!!

En in vredesnaam... heb je geen betere foto?

Vind je mijn coverfoto beter? Tja, is alles in het leven niet relatief onbelangrijk? Zeker literatuur, als je het vergelijkt met zaken als leven en dood?