Wanneer heeft je kind bijles nodig?

Het is nog altijd schrikbarend gesteld met de schrijfvaardigheid van kinderen in ons land. Alle goed bedoelde pogingen ten spijt is er in tien jaar tijd vrijwel niets verbeterd. Dat blijkt uit het rapport dat in maart 2021 door de Inspectie van het Onderwijs werd gepresenteerd. Het rapport volgt op het tienjaarlijkse peilingsonderzoek naar de schrijfvaardigheid van kinderen in het Nederlandse basisonderwijs. Zowel het reguliere basisonderwijs als het speciaal onderwijs zijn daarin meegenomen. De uitslagen zijn separaat verwerkt. In 2019 liet onderwijsminister Arie Slob al weten dat achttien procent van de kinderen in het basisonderwijs betaalde bijles krijgt. Gebleken is dat het oefenen van correct schrijven van Nederlands met een bijlesdocent vaak vruchten afwerpt. Wanneer we ook onbetaalde vormen van aanvullend onderwijs meerekenen, krijgt gemiddeld één op de drie kinderen bijles.

Commissie Meijerink

Een goede beheersing van de Nederlandse taal in woord en geschrift is een basisvaardigheid die in feite elke Nederlander zou moeten beheersen. Toch is daarvan in de praktijk nog lang geen sprake. Van alle kinderen die de basisschool verlaten om door te stromen naar het voortgezet onderwijs, blijkt ruim een kwart niet te voldoen aan het fundamentele niveau voor schrijfvaardigheid, zo staat in het rapport te lezen. Bij het speciaal onderwijs is de situatie nog ernstiger, daar behaalt een derde van alle kinderen slechts het minimale niveau. Dat de cijfers in tien jaar tijd vrijwel niet gewijzigd zijn, geeft aan dat de destijds gestelde ambities niet gehaald zijn. In 2009 was door de Expertgroep Doorlopende Leerlijn (vaak aangeduid als Commissie Meijerink) bepaald dat de schrijfvaardigheid op de basisscholen moest worden verbeterd. Het uitgangspunt was dat 85 procent van alle leerlingen aan de minimum norm zou moeten voldoen.

Gevolgen voor de kinderen

Wanneer we de percentages vertalen naar harde cijfers, komt het erop neer dat in ons land jaarlijks tienduizenden leerlingen toetreden tot het middelbaar onderwijs zonder voldoende schrijfvaardigheid te hebben ontwikkeld. Dat kan ze in hun verdere leven voor grote problemen plaatsen. Te denken valt aan het correct schrijven van een sollicitatiebrief, het indienen van een formele klacht of het aanvaarden van een baan waarin regelmatig verslagen moeten worden geschreven. Los daarvan helpt schrijven kinderen ook om materie beter te kunnen begrijpen. Door ergens over te schrijven, gaan kinderen sneller bepaalde verbanden zien. Bovendien hebben deze kinderen op de middelbare school vaak moeite om het tempo bij te houden, doordat ze langzamer schrijven.