Uitgeven in eigen beheer: vooral een kwestie van aanpakken

In 2018 publiceerde ik mijn eerste boek: 'Kruimels, Op zoek naar een toekomst'. Het speelt zich af in de wereld van hergebruik, de kringloopwinkel. Ik werk zelf als werkleider in een filiaal in Avelgem, West-Vlaanderen.
Samen met mijn assistente Nathalie, run ik er de tent. Het is een soort van microkosmos, alles in het klein.
De Belgische kringloopwinkels zijn sociaal economische bedrijven die zorgen voor alternatieve tewerkstelling. Je treft er de meest uiteenlopende medewerkers; de aan lager wal geraakte Vlamingen; mensen die langdurig werkloos zijn geweest; zij die na een reeks tegenslagen, een lange ziekte of gevangenisstraf weer aansluiting willen vinden; mentaal of lichamelijk gehandicapte mensen; schoolverlaters, enz. aan de ene kant, en de nieuwkomers, vluchtelingen uit Syrië, Somalië, Irak, Iran, Afghanistan,... aan de andere kant.

We verkopen er tweedehandsgoederen, de kruimels van tafel in onze welvarende westerse maatschappij - die gratis afgegeven worden, niet onbelangrijk. Ze liggen aan de basis van een bedrijf, een VZW oftewel vereniging zonder winst, dat met deze goederen een complete wereld op poten zet waarin mensen die moeilijk aan een job raken een nieuwe kans krijgen, waarin afgeschreven materiaal van de afvalberg wordt gered (goed voor het millieu), en waar klanten die aan de grond zitten zich voor een prikje opnieuw kunnen installeren. De boekhouding is openbaar, wat betekent dat derden kunnen zien hoeveel materiaal er binnenstroomt, wat verkocht wordt en wat er wordt gerecycleerd, wat de winst hiervan is, en wat er daarvan naar de werking gaat (lonen, huur van gebouwen, onderhoud, vrachtwagens, enz.) en wat er met de rest gebeurt (investeringen in nieuwe of andere projecten in de sociale economie). Na een goed jaar worden er intern geen bonussen uitgekeerd, en onze directeur rijdt met de kleinste wagen. Dit is - in een notedop - wat we doen. De blauwdruk van een leefbare wereld!

Maar daar gaat mijn boek slechts gedeeltelijk over. Wat mij fascineert is hoe we met deze merkwaardige groep van mensen dag in dag uit samen moeten zien te werken, vaak alleenstaanden voor wie de kringloopwinkel een tweede thuis vormt. Ik schrijf ook over de klanten; vaak vereenzaamde mensen voor wie de winkel een dagelijkse afspraak met het leven vormt, of die fabrieksdirecteur, op zoek naar een nieuwe das. Iedereen komt hier over de vloer, zowel de hipsters en youngsters als de volledig gesluierde moslima's. Dat zorgt voor een werelds gevoel in het oude fabrieksgebouw, in dat kleine dorpje dicht bij de Franse grens. En tenslotte heb ik het ook nog over het materiaal dat binnenkomt, zowel de schatten van zolder als het afgedankte Ikea interieur van tien jaar geleden. De meest uiteenlopende zaken kun je hier vinden.
Kort nadat ik zes jaar geleden bij de kringloop aan de slag kon, begon ik met het schrijven van verhalen over dagdagelijkse voorvallen. Ongeveer zo'n twee en een half jaar terug, toen ik er tweehonderd had, selecteerde ik er een kleine vijftig die samen een groter verhaal leken te vertellen. Ik stelde het manuscript zorgvuldig samen en vroeg Mieke De Loof en René Broens, vandaag allebei schrijvers maar in een vorig leven docenten, om het geheel te redigeren, een taak die ze met overgave op zich namen en waarvoor ik ze nog steeds heel dankbaar ben.

Daarna stuurde ik het naar enkele uitgevers. 'Vrijdag' wou meer over de werking van de kringloopwinkel in het boek zien, voor 'Lannoo' was het te literair. Op de dag dat mijn vader stierf in het voorjaar, liet Epo weten geïnteresseerd te zijn, hoewel ze er zwaar aan twijfelden of er wel een publiek voor een boek over de kringloopwinkel was. Maar alles zat al tot in het najaar vol en ik kon pas in oktober, november op gesprek. Ik besloot niet te wachten en bracht het boek in eigen beheer uit. Het boek moest visueel niet onder doen voor uitgaves uit reguliere uitgeverijen en ik stuurde exemplaren naar een aantal schrijvers waarvan er een paar wonderlijk genoeg reageerden met lovende commentaren. Zo kreeg ik heel mooie quotes van onder andere Christophe Vekeman en Pat Donnez.

'Kruimels, Op zoek naar een toekomst' werd voorgesteld op 30 juni in de kringloopwinkel van Kortrijk. Omdat het geen officiële uitgave betrof, verschenen er geen recensies in kranten en tijdschriften. Roderik Six van Knack nam de moeite zich daarvoor te verontschuldigen want hij vond dat het boek beter verdiende. Maar ook zonder de medewerking van de pers heb ik er vandaag, op eigen houtje, reeds zo'n vijfhonderd van verkocht. De meeste daarvan werden via mijn eigen webwinkel en het centraal boekhuis aan de man/vrouw gebracht. Ook verschillende bibliotheken hebben het boek bij hun aanbod gevoegd. Je moet aan alles denken, want als je je boek zelf uitgeeft, ben je zelf overal verantwoordelijk voor. Naast uitgever zorg je dus ook voor de promotie en kun je persoonlijk afscheid nemen van ieder boek dat via je webwinkeltje wordt besteld. En het een goeie reis toe wensen net voor je het in de brievenbus stopt!
Maar de heerlijke reacties die ik quasi dagelijks via berichtjes of mails van lezers krijg bewijzen dat ik goed bezig ben.

Ik ben zit momenteel middenin een nieuw boek, maar af en toe, ter ontspanning, ga ik aan mijn computer zitten om op zoek te gaan naar manieren om 'Kruimels' nog breder onder de aandacht te brengen. Zo sta ik sinds deze week als auteur geregistreerd op Goodreads en Hebban. Want ik wil alles in het werk stellen om te bewijzen dat zij die niet in mijn project geloofden, een kans hebben gemist; om aan te tonen dat je de pers niet persé nodig hebt; om sympathie te oogsten voor het mooie kringloopwinkel project, en het allerbelangrijkste: om de lezer te laten lachen, af en toe een traantje te laten wegpinken, en bovenal enkele mooie uurtjes te bezorgen met mijn boek.

Je kunt 'Kruimels' in elke boekhandel bestellen, je vindt het terug op Amazon en bol.com en je kunt het ook bekomen via Broederij Ei, voor zij die graag een gesigneerd exemplaar willen. 

Je kunt me ook boeken voor een lezing. Er zijn verschillende formules mogelijk, afhankelijk van wat de organisator voor ogen heeft, en of het voor een school, een bibliotheek, een leesclub of een kringwinkel is. Stuur gerust een mailtje (rinofeys@gmail.com) of contacteer me via de 'Kruimels' Facebookpagina. 

Tot slot: mocht je zelf al een hele tijd met een boek in je hoofd zitten, niet langer aarzelen: gewoon doen. Veel succes!

Over de auteur

Rino Feys (1967) leed als kind aan alle mogelijke allergieën, moest tweemaal overgeven tijdens een concert van Freddy Breck, en eenmaal bij Joe Harris. Hij was bij één van de laatste lichtingen met een verplichte legerdienst, maar werd na een maand ongeschikt bevonden om het land te dienen in tijden van oorlog. Daarna ging hij aan de slag als lasser, spinner, metaalbewerker, cafébaas en boekhandelaar. Tegenwoordig werkt hij in de Kringloopwinkel.