Schrijven leer je nooit!

Geen afbeelding

Janneke Heimweg

15 februari 2013 - 9:19

Onlangs volgde ik een masterclass van Renate Dorrestein. Wat een wonderlijk mens; zij is het en zij weet het, dat gevoel had ik de hele middag. Als beginnend schrijver luisterde ik en maakte aantekeningen alsof mijn leven ervan afhing. Ik absorbeerde alles wat ze zei en alles wat ze niet zei. Want veel werd er niet gezegd, maar wij cursisten noteerden ook dat. Net als literatuur eigenlijk. Drie uur lang was zij het universum.

Leerzaam dus, maar we kregen veel tips die ik al wist. Dat krijg je als je naar meerdere schrijfcursussen gaat en je regelmatig een schrijfboek leest. Ik ben van mening dat herhaling goed is; hoe vaker je iets hoort, hoe beter je het onthoudt. Als je dingen vaker hoort en leest dan ga je verbanden leggen. Al luisterend betrek je de leerstof op je eigen schrijfwerk, maar je ontdekt ook dat er tegenstellingen zijn in de diverse schrijftips.

En dat is even wennen, want hoe weet je als beginnend schrijver wie de waarheid spreekt? Naar welke tips luister je om dat ene geweldige boek te schrijven?

Paradoxaal

Kortgeleden las ik Bestseller van Paul Sebes. Wanneer ik dit schrijfboek vergelijk met de masterclass van Renate Dorrestein, vallen mij een aantal tegenstrijdigheden op. Hieronder een overzicht:

  • ‘Schrijf vanuit je personage’, zegt Dorrestein. ‘Bepaal je (sub)thema’s en bouw dat uit’, zegt Sebes.
  • ‘Stuur je complete manuscript naar een uitgever’, zegt Dorrestein. ‘Stuur alvast een deel van je manuscript naar een uitgever’, zegt Sebes.
  • ‘Varieer met ‘zei hij’, maar hou het geloofwaardig’, zegt Dorrestein. ‘Schrijf ‘zei hij’ en ga niet knutselen met variaties hierop’, zegt Sebes.

Zo kan ik wel even doorgaan. Wie heeft gelijk? Hoe weet je ooit of je het goed doet? Hoe behoud je jouw schrijfstem? Word je niet de pen gesnoerd door alle schrijftips?

Hoe nu verder?

Nou is het natuurlijk de bedoeling dat ik verder schrijf aan mijn manuscript. Want alleen met het lezen over schrijven komt er vanzelfsprekend geen letter op papier. Alles dat te leren valt, heb ik (vergeef me mijn arrogantie) geleerd en nu moet het dus gaan gebeuren.

Jullie kennen uiteraard de beroemde uitspraak van Simon Carmiggelt: ‘Het aardige van het ambacht schrijven is dat je het nooit leert’. Misschien moeten we in deze wijze woorden berusting vinden, stoppen met paniekerig alle schrijftips opzuigen en gewoon gaan schrijven.

Hoe weet jij wanneer je genoeg schrijftips hebt verzameld? En hoe bepaal jij je eigen schrijfweg tussen al die grote schrijvers met hun tips?

Biografie

Janneke Heimweg is beginnend schrijfster. In 2012 zijn zes korte verhalen van haar gepubliceerd in verhalenbundels, met een van deze verhalen won zij de derde prijs bij de ‘Toekomstschrijvers’. Janneke is gastblogger voor verschillende websites, schrijft (boek)recensies en draagt haar columns voor tijdens de literaire avond van Uitgeverij Passage. Sinds december 2012 schrijft ze aan haar thriller Cum Laude. Lees meer op haar blog of volg haar op Twitter (@JannyAnna).

Comments

Toepasselijke tekst. Ik ben een beginnend schrijver, die totdat, ik nog geen enkel boek over schrijven had gelezen, de verhalen zo uit de mouw schudde. Inmiddels na een boek of zes, zeven, helemaal vastzit. Elke zin die ik nu schrijf vind ik mislukt, lelijk of raakt kant noch wal. Ineens zie ik niet meer of ik het show, don't tell-principe nog wel toepas, slaan personages nergens meer op en komt er geen enkele scene meer op papier. Sterker nog er komt helemaal niets! Ik zou ik niet zijn wanneer ik niet bleef volhouden, want schrijven betekent blijven schrijven en alle begin is moeilijk, dus ik geef niet op.

Hallo NatureRunsWild, Ramon en Jembee Bedankt voor jullie reactie op mijn blog. Inderdaad, vooral doorschrijven! Dat is het enige wat helpt. Door blogs en columns te schrijven kom ik zelf altijd in een soort schrijfflow. Dus misschien is dat een tip; start een blog. Het maakt niet uit waarover je schrijft, als je maar schrijft. Dan ga ik ondertussen op zoek naar mijn eigen (hopelijk onderscheidende) schrijfstijl. Succes! Groet Janneke Heimweg

Leuk, herkenbaar verhaal Janneke! Volgens mij is het heel nuttig om van alle kanten verschillende adviezen aan te horen. Maar uiteindelijk moet je gewoon je eigen conclusies trekken. En soms als je gaat schrijven moet je dat alles even naast je neerleggen en gewoon lekker schrijven wat je wil. Je kunt altijd bij het herschrijven al het geleerde er weer bij slepen.

Schrijven leer je nooit. Ik weet niet of ik het daar mee eens ben. Ik denk wel dat het een kwestie is van je eigen schrijfstem ontdekken/ontwikkelen. Misschien valt dat te leren van een docent/uit een boek. Mijn ervaring is dat ik mijn schrijfstem alleen leer kennen door zelf te schrijven en eigenwijs als ik ben, wil ik eerst zelf wielen uitvinden, ook al zijn die al tig keer door een ander voorgekauwd. Ik heb een aantal schrijfboeken gelezen en vond het daarna tijd zelf aan de slag te gaan en geen boeken meer over schrijven te lezen. (In elk geval niet vooraf, misschien wel na het schrijven.) Als check of ik dingen anders had kunnen doen, moeten doen en om te zien of er nog iets te verbeteren valt aan mijn teksten. Soms zie ik mezelf als kloon als ik teveel tips en tricks van een ander krijg en overneem, Een ander artikel deze week heeft ontzenuwd dat je de schrijfstijl van een ander niet over kan nemen. Opluchting. Geeft ruimte om fijn verder te ploeteren tot ik mijn schrijfstem uitgekristalliseerd heb en dan kan ik daarna altijd nog eens een paar boeken lezen. Gr. Imeen

Ik heb als enige tip volg je hart. De lezer gaat beslissen wat een goed boek is, niet de uitgever of bekende schrijver of schrijfster. Mijn boek komt vrijdag uit, uitgegeven via een kleine uitgeverij. Ik ben trots op het feit dat ik een boek heb geschreven. Ik heb het lak aan iedereen. Ik geloof in mezelf. Jullie zien mijn boek a.s. vrijdag. E. van Aartje

Dat van dat opsturen van je manuscript komt me bekend voor. Voordat ik mijn manuscript opstuurde controleerde ik eerst de aanlevervoorwaarden op de website van de uitgever. Daarna belde ik ze op om te vragen of het echt de bedoeling was het complete manuscript op te sturen. Nee hoor, aan de eerste paar hoofdstukken haddden ze voldoende om zich een beeld van mijn boek te kunnen vormen. Een paar maanden later kreeg ik een brief met het bericht dat ze mijn manuscript niet hadden kunnen beoordelen. Ze behandelden alleen volledige manuscripten. Met schrijftips is het net zo, die lijken ook niet gebonden te zijn aan harde regels. Het kan best zijn dat je nu aan een verhaal bezig bent waarin het van levensbelang is om 'te schrijven vanuit je personages', terwijl je volgende verhaal er alleen maar beter van wordt als je dat juist niet doet. Alleen door opgebouwde ervaring en veel uitproberen zul je misschien op een gegeven moment zelf de juiste keuzes kunnen maken. Al die ervaren schrijvers en schrijfcoaches kunnen je daarbij alleen maar een richting aanwijzen. Op het gebied van schrijven raak je nooit uitgeleerd. Gelukkig, het zou anders een saaie bedoening worden.

Hallo Inge, Imena, E. van Aartje en Olivier. Bedankt voor jullie reactie op mijn blog. En ook heel erg bedankt voor jullie schrijftips, die we tussen de regels door kunnen lezen. Ik wens jullie allemaal veel succes en vooral plezier met schrijven. Want plezier is het allerbelangrijkste:-) Groet Janneke Heimweg