Afbeelding

Feedback

Ann H via Pexels

Manuscript onder de loep: de uitdaging van feedback

Wanneer je om feedback vraagt op je verhaal, stel je je kwetsbaar op. Het is snel persoonlijk, je hebt hard gewerkt aan het verhaal. Hoe ga je dan om met feedback? Ik had deze ervaring bij het schrijven van een tweede deel van een autobiografische roman.

In 2021 heb ik een autobiografische roman geschreven Bas zoekt zin in zijn leven. Bas is het alter ego van een jongen waar ik een aantal jaren intensief mee heb opgetrokken. Hij had te maken met pesten, buitensluiten en de mentale problemen die dat veroorzaakte. Hij dacht dat hij de enige was die daar mee worstelde maar sinds corona wordt steeds meer duidelijk dat veel jongeren last hebben van eenzaamheid, stress en worstelen met zingeving. Ik ben momenteel bezig met een vervolg. In dit verhaal wil ik verdergaan en zijn ontwikkeling en groei laten zien.

Herschrijven en schrappen

De eerste versie van het manuscript heb ik op papier staan en het wordt nu tijd voor de tweede versie waar ik moet gaan herschrijven, schrappen en schaven.
Nu kan ik denken of vinden dat ik als schrijver beter ben geworden. Dat ik de schrijftechnieken in mijn vingers heb en een boeiend en indrukwekkend verhaal kan vertellen. Moet ik op mezelf vertrouwen en geloven in mijn verhaal en schrijfstijl of ga ik feedback vragen aan mensen uit de schrijfwereld? Er wordt heel veel aangeboden om manuscripten (gedeeltelijk) te beoordelen. Na veel getwijfel heb ik gekozen voor een redactrice en een schrijfster. 

Ik heb gevraagd feedback te geven over de eerste 3.000 woorden. In de mail heb ik uitgebreide informatie gegeven waarom ik ooit ben begonnen met schrijven en dit de eerste versie van het manuscript is. Dat ik vooral antwoord wil op de vraag of het verhaal potentie heeft, de personages herkenbaar zijn en uitnodigen om meer over ze te weten te komen.  

Eerst de redactrice. Ze begint met benoemen wat ze van het inhoudelijke verhaal niet goed vindt. Het is te beschrijvend, veel details. Over het hoofdpersonage is ze positiever. Bas is interessant en heeft de potentie om uit te groeien tot een herkenbaar personage voor veel jongeren. Als ik op haar eerste leesrapport reageer hoe ik het gelezen heb, komt ze met meer nuancering en vindt ze al met al dat met meer show, don’t tell er een mooi boek in dit verhaal schuilt. 

Constructief

De schrijfster. Ze begint met aan te geven dat er nog heel veel te verbeteren valt. Vervolgens geeft ze aanwijzingen op interpunctie en woorden of zinnen die veranderd of verwijderd moeten worden zonder aan te geven waarom. Ik beheers volgens haar de basisregels schrijven niet en moet daar eerst maar een cursus voor volgen en dat kan ik dan bij haar doen. 
Ze vindt mijn onderwerp goed. Een boek over depressiviteit is zeker iets dat goed kan vallen. Dan mijn hoofdpersonage. Ze heeft geen beeld van Bas, hij lijkt nergens iets te zeggen en dat hij geen personage is waar lezers zich mee kunnen identificeren. Ze heeft 600 woorden nodig om tot de conclusie te komen dat het manuscript zoals het er nu ligt, niet voldoende is om gepubliceerd te worden, ook niet met een redactionele ronde voor de taaltechnische zaken. Als ik haar aangeef dat dit niet is wat ik zoek en mij helpt, geeft ze aan dat ze niet met me in discussie gaat over welke adviezen wel of niet constructief zijn. Het moet goed voelen voor mij… 

Schrijven is een persoonlijk en intens proces. Je kwetsbaar opstellen, wat behoorlijk eng is, want hoe gaan mensen reageren en wat vinden ze ervan? Ik ga er niet meer naar op zoek, maar mocht er een redacteur of schrijver zijn die gelooft in mijn verhaal en schrijfstijl, mij op een constructieve manier kan helpen groeien in mijn creatieve schrijfproces, dan houd ik mij zeker aanbevolen. 

Comments

Dit artikel illustreert treffend waar het bij aspirant-schrijvers vaak misgaat. Als je een verhaal publicabel wilt maken, moet je over je eigen ego heen durven stappen en professionele, goed onderbouwde feedback kunnen omarmen, ook als die pittiger is dan je leuk vindt. Een goed redacteur zal zich niet zozeer bekommeren om jouw comfortzone of je naar de mond praten, maar de stem van jouw ultieme lezer vertolken in duidelijke aanwijzingen over wat er beter kan/moet in jouw manuscript. Uit eigen ervaring weet ik dat kritiek soms zwaar valt en je aan het twijfelen brengt. Een redactieproces is misschien wel zo intens als de eerdere schrijffase. Maar het is bitter noodzakelijk om van een verhaal een lezenswaardig boek te maken.

Het klinkt alsof de schrijfster van dit artikel eerder toe is aan een schrijfcoach. Dat is wat anders dan een redacteur.