Lezen!

Op aanbeveling van mijn dochter lees ik Looking for Alaska van John Green, haar favoriet. Zou je niet, is haar impliciete aansporing, zo kunnen schrijven als hij? Achterin de paperback beantwoordt de auteur gelukkig zelf de vraag. Hij herhaalt het aloude ‘Schrijf veel en lees veel.’ En hij is zo vrij eraan toe te voegen: vertel elkaar verhalen.

Ik schrijf deze dagen wat minder, maar lees des te meer. Tussendoor denk ik na over mijn studie aan de Schrijversvakschool. Wat mij het meest verrast is niet dat ik anders ben gaan schrijven - dat was het doel - maar dat ik anders ben gaan lezen. Ik lees niet meer louter uit lust tot verstrooiing, maar uit belangstelling voor het schrijven.

Op de Schrijversvakschool volgen we leesblokken waarbij een enkel werk zeer diepgaand wordt besproken. Dat heeft mijn lezen zeker veranderd, maar meer nog werd ik er een andere lezer van: elke les weer eigen en andermans werk lezen en bespreken vanuit het oogpunt van het schrijven.

Bij het lezen van Looking for Alaska vallen me dingen op die ik twee jaar geleden niet zo duidelijk had gezien of had kunnen benoemen. Het boek is knap en effectief, en tegelijk onopvallend en terloops geconstrueerd. Precies zoals zou moeten. De lezer wordt vertrouwd gemaakt met verhaalelementen voordat ze van belang worden voor de plot. De informatie van de plot wordt gedoseerd verstrekt, de lezer wordt er niet door overweldigd en tegelijk komt het verhaal nergens tot stilstand.

Je leest en leeft met de hoofdpersoon mee, je neemt waar wat hij waarneemt, je weet wat hij op het moment weet. Tegelijk weet je méér - het boek is verdeeld in de delen before en after, en het eerste deel telt de dagen af. Je weet dat er iets te gebeuren staat, je weet niet wat, maar het werpt z’n schaduw vooruit.

Een literair foefje, natuurlijk, maar effectief en goed uitgevoerd. Ondanks de dwingende countdown word je lezend in het hier en nu gehouden omdat het verhaal onderhoudend is en met vaart en met liefde voor taal is geschreven. Bijvoorbeeld wanneer de hoofdpersoon – haast in litanie, met ritme, alliteratie en een mooie vergelijking aan het slot – zijn tekortschieten beschrijft: ‘I lacked the courage and she had a boyfriend and I was gawky and she was gorgeous and I was hopelessly boring and she was endlessly fascinating. So I walked back to my room and collapsed on the bottom bunk, thinking that if people were rain, I was drizzle and she was a hurricane.’

Of Looking for Alaska ooit in een leesblok besproken zou worden weet ik niet, het is misschien iets te veel voor jongvolwassenen geschreven, maar vakwerk vind ik het wel. Vakwerk dat ik ambieer. Vakwerk waar ik voor leer. Zo schrijven zou ik wel willen kunnen.

En als ik dan zelf ooit de vraag  wat ik schrijvers in spe zou adviseren mag beantwoorden, zal ook ik zeggen: ‘Schrijf veel, en lees veel!’ En dan ben ik zo vrij eraan toe te voegen: lees als een schrijver en, als het even kan, bespreek wat je leest.

Leesblokken op de Schrijversvakschool zijn ook toegankelijk voor cursisten en iedereen die de opleiding afrondde (beperkt plaats). Ze zijn er in de smaken proza, poëzie, toneel, essay, scenario en kort verhaal en worden vijf keer per jaar op een donderdagavond gehouden (de eerste op 14 november). Voor meer informatie: zie de site van de Schrijversvakschool.

Marten Hoekstra studeert Proza aan de Schrijversvakschool, hij hoopt in 2015 zijn studie af te ronden. Tot die tijd zal hij regelmatig bloggen en zo een blik achter de schermen van de opleiding geven.

Beeld: Sanne Houkes