Bestaat handgeschreven communicatie straks nog wel?

Door de snelle ontwikkeling van de technologische wereld wordt de mens steeds minder vaak uitgedaagd om met de hand te schrijven. Veel zaken die vroeger met pen en papier gingen worden nu digitaal aangevlogen. Het handschrift heeft plaats gemaakt voor een toetsenbord, maar is dit wel zo’n goede ontwikkeling?

---

De ontwikkeling die het handschrift teweegbrengt

Het schrijven met de hand is een complexe handeling en vraagt om coördinatie van verschillende onderdelen van het lichaam. Zo zijn bijvoorbeeld de ogen, hersenen, nek en vingerspieren betrokken bij een schrijfhandeling. Bij de ontwikkeling van schrijfvaardigheid worden motorische verbindingen in de hersenen geïntegreerd, wat een positief effect heeft op zowel grote motoriek als de kleine motoriek. Als we de schrijfvaardigheid goed ontwikkelen heeft dit ook een positief effect op de ontwikkeling van taalgevoel en denkvaardigheid. We worden door een goede schrijfvaardigheid immers minder afgeremd wanneer we een gedachte op papier willen zetten. Met een gebrekkige schrijfvaardigheid zouden we meer bezig zijn met hoe we schrijven dan wat we precies opschrijven.

Het schrijven met de hand bevordert ook de ontwikkeling van het ruimtelijke inzicht. Tijdens het schrijven ben je bijvoorbeeld bezig met hoe groot de letters zijn, hoe ver ze uit elkaar staan en hoe de regels en alinea’s worden ingedeeld. Dit wordt allemaal automatisch geregeld als je digitaal schrijft, waardoor je de kans om hierover na te denken niet krijgt. 

Een ander positief effect van het schrijven met pen en papier is dat je hiermee je concentratie beter maakt. Tijdens het leren schrijven met de hand ben je gefocust bezig, en leer je om je concentratie te verbeteren. Dit is een waardevolle vaardigheid in de algemene ontwikkeling.

De expressiviteit die komt kijken bij een handschrift

Het schrijven met de hand biedt ook meer mogelijkheden tot expressie. Zo kun je een persoonlijk handschrift ontwikkelen waarmee je woorden misschien wel beter overkomen dan wanneer ze getypt zijn. Met je handschrift laat je een stukje persoonlijkheid zien. In geval van digitaal schrijven loop je deze kans mis, en zul je genoegen moeten nemen met het lettertype waar je voor kiest. 

Het maken van aantekeningen is ook makkelijker wanneer je met de hand schrijft. Zo kun je door middel van het trekken van pijlen en het omcirkelen van woorden of frases de notitie duidelijker maken voor jezelf. Dit is natuurlijk ook mogelijk bij een digitale notitie, maar de handelingen voor het plaatsen van cirkels en pijlen in schrijfsoftware vertragen het schrijfproces. 

De nieuwe generatie

Hoewel de nieuwe generatie momenteel op school nog steeds leert om aan elkaar te schrijven, worden veel onderdelen van het onderwijs verhuist naar het digitale alternatief. Werkstukken worden met de computer geschreven en huiswerk wordt steeds vaker in schrijfsoftware gemaakt. Jongeren geven hier vaak de voorkeur aan, omdat onderlinge communicatie tegenwoordig ook vaker via de digitale weg gaat. Zo wordt de smartphone tegenwoordig vaker gebruikt om berichtjes naar elkaar te typen en notities te maken, en worden de handgeschreven brief en het notitieblokje vaak niet meer gebruikt. 

Je zou kunnen stellen dat de smartphone een onbetrouwbaar medium is om teksten op te maken, want in geval van schade zou alle getypte tekst verloren kunnen gaan. Beschermende accessoires zoals bijvoorbeeld Samsung S21 hoesje kunnen dit tegengaan en kunnen ervoor zorgen dat het digitale schrijfmedium minder kwetsbaar wordt. 

Of het handschrift het digitale tijdperk zal overleven is niet te voorspellen. Hopelijk kan er in de toekomst een gulden middenweg komen tussen het analoog en digitaal schrijven, zodat alle ontwikkelings-bijvangst van het schrijven met de hand kan worden behouden.