De boekenkrant in gesprek met nieuw schrijftalent

‘Als ik het kan, dan kan jij het ook!’

Het is niet makkelijk om als onbekend schrijver je eerste boek uit te geven. De Boekenkrant wordt door Frida Moisto en haar Nederlandse uitgever dan ook enthousiast onthaald met koffie en gebak. Het feit dat haar thrillerdebuut Net nitroglycerine het niet alleen in Zweden goed doet maar nu ook in de Nederlandse boekhandels ligt, blijkt een feestje waard.

Net nitroglycerine volgt het verhaal van politieagente Lisa Engström, die de moord op topadvocaat Niklas Bromander onderzoekt. Lisa is een sterke vrouw, die geen blad voor de mond neemt en soms nogal bot overkomt. Langzamerhand leren we haar steeds beter kennen en ontdekken we dat de familie Bromander niet de enige is met een duister verleden. ‘In de meeste thrillers is de detective een oude, soms alcoholistische, man, maar ik wilde iets anders,’ legt Frida Moisto uit. ‘Ik miste een sterke, vrouwelijke detective, die niet bang is om haar mening te uiten. Zo kwam ik op het karakter van Lisa Engström.’
Achter de sterke verschijning van het vrouwelijke hoofdpersonage gaat ook een kwetsbaarheid schuil. Zo wordt Lisa Engström geconfronteerd met meerdere verkrachtingszaken en krijgt ze persoonlijk te maken met seksuele mishandelingen. Toen Moisto vier jaar geleden bij toeval op verschillende artikelen over dit onderwerp stuitte, ontstond het idee voor het verhaal van Net nitroglycerine. ‘Ik ontdekte dat het in Zweden vroeger lastig was om verkrachting te bewijzen. Slachtoffers zonder verdedigingswonden werden door het Zweedse rechtssysteem vaak niet als benadeelden erkend. Uit onderzoek bleek echter dat de meeste vrouwen verstijfden van angst en daarom amper wonden hadden. Ik wilde deze onrechtvaardigheid graag aankaarten in mijn boek. Tegenwoordig is er een nieuwe wet in Zweden waarin staat dat zowel de man als de vrouw eerst instemming moeten geven voordat ze seks met elkaar hebben. Hierdoor kan de advocaat van de aangeklaagde niet meer het argument “maar ze zei geen nee” gebruiken in de rechtszaal.’

Uitgeven in eigen beheer
Toen Frida Moisto de eerste versie van haar boek klaar had, ging ze op zoek naar een uitgever. Dit bleek echter niet zo makkelijk te zijn als ze dacht. ‘Ik las dat van de duizenden manuscripten die een uitgeverij ieder jaar ontvangt, er maar een paar gepubliceerd worden. Toen wist ik dat ik iets anders moest gaan doen.’ De Zweedse schrijfster gaat op zoek naar andere manieren om haar boek uit te geven. ‘Het idee dat niemand mijn werk zou gaan lezen, was geen optie voor mij. Ik zag dat andere schrijvers, zoals de Zweedse misdaadauteur Emelie Schepp, hun debuut zelf met succes hebben uitgegeven, dus ik dacht bij mezelf: “Als zij dat kunnen, dan kan ik dat ook!”’
Het was nog een behoorlijke opgave voor Moisto om het boek uit te geven. ‘Veel mensen om me heen vonden het geen goed idee dat ik zonder de hulp van een uitgever mijn boek zou publiceren. Ze waren bezorgd dat ik verdrietig of boos zou worden als niemand mijn boek zou willen kopen.’ Zelf een boek uitgeven brengt altijd risico met zich mee. Er zijn geen professionele redacteuren die je manuscript nakijken, je moet de gehele productie- en marketingstrategie zelf organiseren en je kunt geen gebruik maken van het netwerk dat een uitgever heeft. ‘Het was wel eng om alles zelf te doen,’ geeft Moisto toe. ‘Maar mijn man wist dat het mijn droom was om schrijver te worden en steunde me gedurende het hele proces volledig. Dat hielp erg veel. Verder dacht ik bij mezelf: “Het ergste dat er kan gebeuren is dat niemand mijn boek wil lezen en dat ik nog jarenlang mijn familie met Kerstmis een exemplaar cadeau zou moeten doen.”’

De weg naar succes
Binnen drie maanden had Moisto al tweeduizend boeken verkocht en niet veel later kreeg ze een bericht van de Zweedse uitgeverij Bokfabriken met de vraag of ze Net nitroglycerine mochten uitgeven. Toen ook een Nederlandse uitgeverij interesse in het boek van Moisto toonde, kon ze haar geluk niet op. ‘Het was een droom die uitkwam. Toen ik het bericht kreeg dat Stortebeeker mijn boek wilde uitgeven, schreeuwde ik het uit van geluk. Als iemand mij anderhalf jaar geleden had verteld dat mijn boek in Nederland uitgebracht zou worden, dan had ik er geen woord van geloofd.’ 
Na het succes van haar eerste boek kreeg Moisto de smaak te pakken. Haar tweede boek in de Lisa Engström-reeks is in Zweden reeds verschenen en wederom goed ontvangen, en de schrijfster is inmiddels alweer bezig met het schrijven van het derde deel. ‘Eigenlijk ben ik al begonnen met het vierde en vijfde boek,’ bekent ze. ‘Iedere keer als ik ideeën krijg voor een volgend deel, zoals problemen die uit Engströms verleden terugkeren, schrijf ik die op in een apart mapje: voor elk boek heb ik er één.’ Het doorzettingsvermogen van Moisto, die duidelijk van haar welverdiende stukje Hollandse gebak zit te genieten, is indrukwekkend en werkt inspirerend. ‘Een boek gaat zichzelf niet schrijven, dus moet je er tijd voor vrijmaken en er gewoon voor gaan. Geef nooit op en geloof in jezelf. Er zullen genoeg mensen zijn die je boek zullen gaan afkraken, maar als ik het kan, dan kan jij het ook!’

Boekgegevens: Frida Moisto, Net nitroglycerine, vertaling: Edith Sybesma, Uitgeverij Stortebeeker, 462 pagina’s (€ 19,95)

Tekst: Jeroen van Wijk

Dit interview verscheen eerder in de Boekenkrant, editie december 2019. Kijk voor meer informatie over de Boekenkrant op: http://www.boekenkrant.com/boekenkrant/