@Jorien: echte regels zijn er inderdaad niet. Als die er waren, was dit topic ook niet nodig ;).

Maar waarom open je dit topic. Als je al weet dat er geen regels zijn, waarom vraag je er dan naar?

Mijn vraag was niet of er officiële regels zijn. Mijn vraag was: wat mag er volgens jullie wel of niet in een gedicht? @FS: die heb ik wel eens van de bieb geleend. Voor mij stond er weinig nieuws in.

Sommige gedichten zijn vooral bedoeld om gelezen te worden, andere zijn vooral geschikt om naar te luisteren. Gedichten met veel taalverdichting en experimenten zijn leesgedichten. In het voorbeeld van Schli hierboven is de verdeling van de tekst over de regels belangrijk. Om het te kunnen waarderen, moet je het zien. Bij luistergedichten is de voordracht belangrijk. Daarvoor moet je het horen. In het begin schreef ik sonnetten met vrij veel taalverdichting. Ik merkte dat mensen het niet konden volgen als ik ze voorlas. Een vers als dat over de stolp is geschreven om voorgelezen te worden. Ik zal eens nadenken over diezelfde regels, maar dan met meer verdichting. Edit: je zou dan bijvoorbeeld zoiets kunnen krijgen: Stolp. Verdwenen piramide. Leeg vierkant. Hooi noch gras. Geheugen als een brand broeit laatste leugen uitgeprocedeerd. Vertrok en zweeg. Op die manier voldoet het gedicht nog steeds helemaal aan de eisen van een klassiek sonnet. Het is alleen veel minder geschikt om voor te dragen. En veel minder mensen gaan het begrijpen. Deze strofe doet waarschijnlijk knapper, kunstiger aan dan de oorspronkelijke versie. Maar deze vond ik makkelijker om te schrijven. Ik doe mijn best om mijn gedichten te laten klinken alsof ze zomaar uit mijn toetsenbord zijn gerold, in grammaticale zinnen, spreektaal. Dat is vrij lastig. Makkelijk lezen is niet hetzelfde als makkelijk schrijven. Ter vergelijking is hier de eerste strofe van het origineel. Op dit hoekje heeft een stolp gestaan, boerderijmodel uit het verleden. Keuken, kamers, koeienstal beneden, in het vierkant plaats voor hooi en graan. Zelfde rijmschema, zelfde metrum, zelfde onderwerp.

Ceridwen, ik denk dat je daar precies verwoordt waar het om gaat. Er zijn mensen die houden van puzzelgedichten en er zijn er die houden van sfeergedichten. De puzzelversie hierboven doet een sterk beroep op het voorstellingsvermogen van de lezer. De sfeerversie brengt de lezer in een bepaalde stemming - hoop ik. De sfeerversie is moeilijker te schrijven en daarom interessanter voor mijzelf. Het is niet alleen moeilijker omdat je grammaticale zinnen moet schrijven, maar ook omdat je heel snel een cliché te pakken hebt.

Gelaagdheid in een sfeergedicht kan natuurlijk ook. Het is meestal niet waar ik voor kies: ik wil het beeld graag zo helder mogelijk hebben, als een nieuwsfoto. Ik zal eens nadenken over diezelfde strofe, in grammaticale zinnen, met sfeer en dan met gelaagdheid. nuchter uit de zware klei getrokken stond een piramide op dit land paarden doorgevoerd uit boerenhand stolp van hooi en haver, melk met brokken Lijkt dit er een beetje op? Zelf vind ik dat ik met deze versie zwaar ingeleverd heb t.o.v. het origineel. Omdat je meer moet denken, trekt het je minder mee. Maar uiteindelijk is het natuurlijk gewoon een kwestie van smaak.

Wat niet wegneemt dat je in een puzzelgedicht een geslepen taalgebruik zou kunnen vinden, met ritme en rijm.

Dat probeerde ik aan te tonen in #34.