Zo is het moderne boek ontstaan

Aan de boekdrukkunst hebben we ontzettend veel te danken. Onderwijs, onze kenniseconomie, emancipatie en natuurlijk het plezier van een goed boek lezen. Maar welke weg hebben boeken afgelegd voordat ze ‘het moderne boek’ werden?

De meest bekende boekdrukpers werd in de 15e eeuw uitgevonden. Tot die tijd werden alle boeken met de hand geschreven. In elke kopie van een boek gingen uren en uren aan schrijfwerk zitten, dat vaak werd uitgevoerd door monniken omdat weinig mensen konden schrijven. Zij werkten met een schrijfsnelheid van ongeveer vier pagina’s per dag. Door de grote hoeveelheid werk waren boeken zeer kostbaar en niet voor het grote volk beschikbaar.

De ware uitvinder van de boekdrukkunst is moeilijk vast te stellen, aangezien er wereldwijd door veel verschillende mensen werd geëxperimenteerd met methodes voor het vermenigvuldigen van boeken. In West-Europa was het echter de Duitse Johannes Gutenberg die de drukpers ontwikkelde en introduceerde. Hij gebruikte losse letters van lood, die hij in de juiste volgorde in een rek plaatste en zo een tekst kon ‘stempelen’. Deze letters konden herbruikt worden, wat bij veel vroeger ontwikkelde drukpersen niet mogelijk was. Zo werd boekdrukkunst efficiënt en goedkoper, en konden boeken voor het eerst in grote aantallen geproduceerd worden.

In de jaren die daarop volgden namen veel drukkers deze methode over, en gingen ze zich richten op boeken voor het gewone volk. Doordat boeken nu makkelijker en goedkoper te verspreiden waren, steeg de alfabetisering en konden steeds meer mensen lezen. Hierdoor steeg ook de vraag naar boeken weer. Vanaf de 19e eeuw kwamen er steeds meer middelen voor het nog efficiënter maken van de boekdrukkunst. De uitvinding van de schrijfmachine, stencilmachine en kopieermachine zorgden voor een nog snellere manier van boeken produceren.

Tegenwoordig gaat het drukken van boeken geheel automatisch. Het tekstbestand wordt naar de drukpers gestuurd, die de tekst op losse pagina’s drukt. Het papier wordt automatisch op het juiste formaat gesneden, de (zachte) kaft wordt geprint en om het boek gebonden. Zo transformeert een boek in zeer korte tijd van een tekstdocumentje naar een fysiek boek en kunnen er enorme hoeveelheden achter elkaar geproduceerd worden. Een boek drukken kun je tegenwoordig ook heel makkelijker zelf online doen.