Spatie, streepje of aan elkaar? Eerste Hulp Bij Samenstellingen!

Mede door invloed van de Engelse taal worden steeds meer Nederlandse samenstellingen los geschreven. Zo zul je in de supermarkt ongetwijfeld een blik tomaten soep kunnen kopen, drink je een beker chocolade melk in een café en haal je bij de fietsenwinkel een fiets bel. Maar in het Nederlands gelden vooralsnog simpele en strenge regels voor het gebruik van spaties. Wanneer gebruik je een spatie en wanneer niet?

---

Standaardregel: altijd aan elkaar

Samenstellingen (woorden uit twee of meer zelfstandige woorden) schrijf je altijd aan elkaar, zonder spaties dus. Het is bijvoorbeeld autoverzekering en niet auto verzekering. Ook langere woorden schrijf je aan elkaar, tenzij er verwarring ontstaat. Autoverzekeringspolis schrijf je dus ook gewoon aan elkaar. Bij woorden zoals deze mag er een tussen –s geplaatst worden, zoals ook bij vrijetijdskleding. Krijg je te maken met klinkerbotsingen (autoongeval), dan gebruik je een verbindingsstreepje: auto-ongeval.  Ook werkwoorden schrijven we gewoon aan elkaar: klaarzetten, afmelden en terugdraaien.
 

Uitzondering

Er zijn uitzonderingen voor het aan elkaar plakken van woorden. Bij begrippen en eigennamen (Tweede Kamer, Albert Heijn, Harry Potter) gebruik je een koppelteken. Een Tweede Kamerlid is bijvoorbeeld iets anders dan een Tweede Kamer-lid. Om de eigennaam als één te houden, gebruik je het streepje. Dus: Albert Heijn-filiaal en Harry Potter-boek
 

Afkortingen, cijfers en symbolen

Bij afkortingen en symbolen (zoals tv, @ en 50) gebruiken we altijd een koppelteken: tv-kast, @-teken, 50-jarige.
 

Misverstanden

In de meeste gevallen levert een spatie te veel geen grote problemen op (het is echter nog steeds fout!), maar bij sommige samenstellingen kan een spatie de betekenis van het woord veranderen. Kijk maar naar de volgende woorden:

• Oude kaaskroketten (kaaskroketten die al een jaar in de vriezer liggen) en oudekaaskroketten (kroketten met een vulling van oude kaas)

• Drie jarige paarden is heel iets anders dan driejarige paarden

• Naakt model tekenen en naaktmodel tekenen: wie is er nou naakt, de tekenaar of het model?

• Auto weg: is je auto gestolen, of rijd je op de autoweg?

Twijfel je over de schrijfwijze van een bepaald woord? Op de website van Onze Taal kun je vaak vinden wat de juiste manier van schrijven is. Meer weten over onjuist spatiegebruik? René Dings schreef hier een grappig boek over: Weg om legging.

Bron: Spatiegebruik.nl/Onze Taal

Over de auteur

Marije Catsburg is webredacteur en contentmanager bij Schrijven Online en freelance tekstschrijver. In 2017 studeerde zij af aan de Hogeschool van Amsterdam waar zij zich specialiseerde in creatief schrijven, communicatie en marketing. Ze leest en schrijft het liefst korte verhalen. Haar favoriete boek is Alle verhalen van Roald Dahl.