Ons brein reageert op poëzie als op muziek

Wetenschappers van de Universiteit van Exeter hebben met een nieuw onderzoek aangetoond dat het brein anders reageert op poëzie dan op proza.

Het hersenonderzoek

Professor Adam Zeman, een cognitieve neuroloog van de Universiteit van de Exeter Medical School, werkte samen met collega’s van psychologie en Engels aan dit onderzoek. Er waren in totaal dertien proefpersonen, bestaande uit faculteitleden en senior alumni in Engels. Hun hersenactiviteit werd gescand tijdens het lezen van verschillende teksten zoals evocatieve passages uit romans, een gebruiksaanwijzing, makkelijke en moeilijke sonnetten en hun favoriete poëzie.

De resultaten

Het onderzoek wees uit dat er activiteit plaatsvond in het 'lezen netwerk' van ons brein. Het 'lezen netwerk' bestaat uit de hersengebieden die geactiveerd worden tijdens het lezen van een willekeurige tekst. Daarnaast ontdekten ze dat meer emotioneel geladen teksten verscheidene gebieden in de hersenen activeerden die ook reageren op muziek. Uit eerder onderzoek is al gebleken dat de betreffende hersengebieden, met name te vinden in de rechterhersenhelft, verantwoordelijk zijn voor de rillingen in de rug die voortkomen uit een emotionele reactie op onder meer muziek.

Toen de proefpersonen hun favoriete passages poëzie lazen, ontdekten de wetenschappers dat de hersengebieden die belangrijk zijn voor het geheugen sterker gestimuleerd werden dat het 'lezen netwerk'. Dit wijst erop dat het lezen van een favoriete passage poëzie te vergelijken is met het opdoen van een herinnering.

In een specifieke vergelijking tussen poëzie en proza vond het team bewijs dat bij het lezen van poëzie hersengebieden geactiveerd worden die ook verband houden met introspectie.

Wijs worden uit kunst

Professor Zeman zegt: 'Sommige mensen zeggen dat het onmogelijk is om wetenschap en kunst met elkaar te verbinden, maar door het in kaart brengen van het brein met deze nieuwe technologie krijgen we steeds meer bewijs over hoe het brein reageert op de ervaring van kunst. Dit was een preliminaire studie, maar die maakt onderdeel uit van werk dat ons helpt om kunst op psychologische, biologische en anatomische wijze te begrijpen.'

De nieuwe technologie die ze gebruikten bij het scannen heet voluit: functional magnetic resonce imaging (FMRI). Het onderzoek is gepubliceerd in de Journal of Consciousness Studies. Het verschil in de hersenrespons op poëzie ten opzichte van proza werd nog niet eerder onderzocht.