Dichtvormen – het stiftgedicht

De kunst van het dichten kent vele vormen en maten. Misschien heb je eerder van een stiftgedicht gehoord, maar wat is het precies en hoe schrijf je het? 

---

Vorm

Het stiftgedicht is een nieuwe en vrije dichtvorm. De vorm is bedacht door de Amerikaanse schrijver Austin Kleon en wordt eigenlijk niet geschreven, maar onstaat door schrappen.

Een stiftgedicht wordt gemaakt door met een dikke zwarte stift in een bestaande, gedrukte tekst woorden of delen van woorden weg te strepen, net zolang tot wat overblijft een gedicht is. Dit uiteindelijke gedicht heeft (vaak) niets meer met de oorspronkelijke tekst te maken.

Vaak worden voor stiftgedichten artikelen uit bijvoorbeeld kranten of tijdschriften gebruikt of een bladzijde uit een oud boek.

Een aantal tips bij het maken van een stiftgedicht zijn:

• Scan de bestaande tekst totdat je een zin of woord vindt dat je raakt.
• Kijk of je vanuit dat woord of die zin naar enkele andere woorden of zinnen kunt springen, zodat je het begin van je gedicht krijgt.
• Blijf vrij in de associaties die je maakt. Je kunt in de tekst naar vergelijkbare woorden gaan zoeken, maar blijf open staan voor verrassende wendingen.
• Je kunt ook een gedicht maken met twee verschillende artikelen.
• Bedenk eerst het volledige gedicht in je hoofd. Omlijn daarna met potlood de passages die je wilt gebruiken. Op het laatst begin je pas met het daadwerkelijk wegstrepen.

Het stiftgedicht is een voorbeeld van een readymade: kunst die ontstaat uit iets bestaands. Een ander, leuk voorbeeld van zulke gedichten is Google Poëzie. Dit zijn gedichten die ontstaan uit de zoekopties die Google geeft na het intypen van enkele woorden.

Voorbeeld

Het onderstaande stiftgedicht heeft nog een extra dimensie doordat de overbodige woorden niet simpelweg zijn weggestreept, maar de relevante woorden juist omcirkeld zijn. Bovendien is de overbodige tekst door middel van een mooie tekening weggewerkt. Zo kun je van je stiftgedicht een echt kunstwerk maken.

Met dank aan: Zichtbaar Alleen

Opdracht

De eerste paar pagina’s van kranten lijken soms alleen maar verschrikkelijk nieuws te brengen. Jij hebt nu de mogelijkheid om een verdrietige tekst om te toveren tot een mooi gedicht.

Kies een artikel uit een krant over een somber onderwerp, bijvoorbeeld oorlog. Kijk dan hoe je, door bepaalde woorden uit de tekst te lichten, hier een positief, mooi stiftgedicht  van kunt maken. Je kunt er ook voor kiezen om er, zoals bij het bovenstaande voorbeeld, een mooie tekening overheen te maken.

---

Afbeelding

Meer leren over het schrijven van gedichten?

In iedere editie van ons tijdschrift Schrijven Magazine interviewen we een dichter over zijn of haar werk, of analyseren we één specifiek gedicht. Leerzaam! 

Nog geen abonnee? Meld je aan!

Ja graag!    Geef cadeau

---