Dichtvormen – het figuurgedicht

De kunst van het dichten kent vele vormen en maten. Toch blijft poëzie vaak wat onderbelicht in Nederland en Vlaanderen. Daarom zet Schrijven Online elke week een dichtvorm online met uitleg, een voorbeeld en een schrijfopdracht. Deze week de beurt aan het figuurgedicht.

Vorm

Bij het figuurgedicht, ook wel een typografisch gedicht genoemd, is de vorm veel belangrijker dan de inhoud. De vorm van het gedicht beeldt de inhoud uit, benadrukt het of legt het nader uit. Dat maakt  het figuurgedicht meer poëzie om naar te kijken dan poëzie om te lezen. Soms is het gedicht door de vorm niet eens te lezen.

Dit soort gedichten bestaan al sinds de Middeleeuwen. Een voorbeeld hiervan zijn lofdichten die in kruisvorm werden geschreven, zodat ze op een kruis geplaatst konden worden. Guillaume Apollinaire was één van modernere dichters die het figuurgedicht als poëzievorm koos.

Voorbeeld

Het onderstaande figuurgedicht is gemaakt door Apollinaire, heeft de vorm van de Eiffeltoren en komt uit de bundel Calligrammes (1918).

De vertaling van het gedicht staat niet vast, maar is zoiets als:

Gegroet wereld, ik ben de eloquente spraak die uit uw mond komt, O Parijs, dat je voor altijd op de Duitsers mag vuren.

Meer voorbeelden vind je gemakkelijk via Google.

Opdracht

Nu is het aan jou de beurt! Kies allereerst een vorm voor je figuurgedicht. Dit kan van alles zijn: gebouwen, dieren, fruit, alles kan. Maak dan een lijst van woorden die met de vorm te maken hebben, of juist met de vorm contrasteren. Deze woordenlijst kun je als basis voor het gedicht gebruiken.

Je kunt je figuurgedicht in het reactieveld plaatsen. Er zal geen redactionele feedback op gegeven worden, maar onderling is er uiteraard ruimte voor feedback.