'De dichter is zelf zonder twijfel een onbeweeglijke reiziger'

Dit jaar vindt het 46^e Poetry International festival te Rotterdam plaats. Een van de uitgenodigde dichters is de Chileen Yanko González. Ter ere van deze internationale uitwisseling interviewde Poetry International González voor SchrijvenOnline.

Dit jaar bent u een van de dichters op het Poetry International festival. Hoe voelt u zich daar bij? Bent u al eens eerder onderdeel van het festival geweest? Wat zijn uw verwachtingen met betrekking tot het festival en uw betrokkenheid daarbij?

Het is de eerste keer dat ik jullie festival bezoek en ik vind het een eer om mee te doen, om twee redenen. Ten eerste is het festival een van de oudste en bekendste vormen om de poëzie als een soort draaikolk in omloop te brengen en internationaal te verspreiden. De dichter is zelf zonder twijfel een onbeweeglijke reiziger, maar het sociale-, culturele- en subjectieve- rondzwerven van zijn teksten, en ook het contact met andere stemmen, geven zijn woorden en zijn vak zin en betekenis. De tweede reden is dat Poetry International en haar Festival, begin jaren ’80 de belangrijke 'Encuentros de Poesía Chilena en Rotterdam' hebben ondersteund. Ten tijde van het (interne en externe) ballingschap en de culturele onderdrukking konden meer dan 50 dichters schrijvers en intellectuelen uit ons land, in deze bijeenkomsten en in jullie stad, de Chileense literatuur kritisch, communicatief en creatief continuïteit geven. Het belang hiervan voor de geschiedenis en de culturele herinnering van ons land is nog steeds voelbaar voor dichters zoals ik, die, ook al zijn ze van een latere generatie, in Rotterdam en zijn festival een belangrijk steunpunt herkennen voor het uitdragen en laten overleven van poëzie in tijden van verschrikking en tragedie.

Uiteraard zult u uw werk voordragen op het festival. Kunt u iets zeggen over de gedichten die u zult reciteren? Zijn dat een bepaald soort gedichten? Zijn deze onderling gerelateerd, verbonden door een overkoepelend thema? Of bestaan ze juist in een soort isolement?

Tijdens het festival wil ik een kleine bloemlezing presenteren van mijn uitgegeven werk en ook een aantal ongepubliceerde gedichten waar ik sinds een tijd mee bezig ben. Mijn uitgangspunt is om de “visuele oraliteit” waar mijn werk op steunt te kunnen delen, vanaf Metales Pesados (1998) wat een poëtisch (en dialogisch) etnografisch project is dat uitdrukkingsvormen en vormen van uitsluiting onderzoekt in diverse Chileense jongerenculturen (of subculturen) tijdens de dictatuur en de postdictatuur; Alto Volta (2007) dat door verschillende bestaande verhalen en beelden over “nationaliteit” – historische en literaire echo’s – naast elkaar te plaatsen, “identiteit” poëtiseert vanuit het etnocentrische denken dat uitgaat van het vooroordeel, de stereotype en het verschil; Elabuga (2011) dat zelfmoord door ophanging tekstualiseert vanuit een biografisch en cultureel multicentrisch perspectief. Maar zoals altijd het geval is, kijk ik vooral uit naar de reacties op een nog ongepubliceerd project, getiteld “Torpedos” [Spiekbriefje of Cheat Sheets], waarvan ik nog niet precies weet waar het heen gaat, maar dat in algemene zin de grenzen onderzoekt van het biologische geheugen in relatie tot pedagogische absurditeiten en de willekeur van wat we “nou eenmaal moeten” leren.

Dan nu iets over de manier van het schrijven zelf. Omdat de doelgroep van SchrijvenOnline voornamelijk bestaat uit hen die zelf ook schrijven, zou u misschien iets kunnen vertellen over uw schrijfproces? Schrijft u instinctief, waarna u overgaat tot ingrijpende herziening, bijvoorbeeld? Of bent u meer geneigd te werken vanuit een bepaald idee, door meticuleus vers samen te stellen aan de hand van eerder opgestelde notities en conceptuele constellaties? En, ten slotte, bent u zich bewust van specifieke ontwikkelingen die u bent ondergaan als dichter?

'Een schrijver is een man voor wie het schrijven moeilijker is dan voor andere mensen,' zei Thomas Mann. Wat in mijn geval zeker zo is, want ik heb van mijn muze geen hoer gemaakt. Ik werk langzaam en gedetailleerd aan de vorm en inhoud van elk van mijn werken, zonder over tijd na te denken. Dat omvat veldonderzoek, participerende observatie, transcripties... Van al die dingen blijft ongeveer een tiende over als grondstof voor iets publiceerbaars: heel weinig gedichten per jaar. Misschien is poëzie een priester waar je niet in gelooft, maar een gebrek aan geloof, maakt nog geen gebrek aan discipline. Hoe dan ook, ik merk dat mijn poëzie dichter bij entropie komt dan bij orde. Niet precies noch zeldzaam, borrelen er soms veel juiste, of redelijke thema’s op maar ook veel “onredelijke gedichten”. Langzamerhand ben ik gaan inzien dat de poëzie iets is dat je overkomt. Of eigenlijk: dat de poëzie voorvalt, gewoon gebeurt; niemand bezit haar.

Door Jonas van de Poel en Bodil Kok

Meer weten? Surf naar www.poetryinternational.nl voor meer informatie over het festival. Ook kunt u hier meer lezen over Yanko González, en genieten van een aantal van zijn gedichten (natuurlijk met Nederlandse en Engelse vertaling). 

LEZERSACTIE: 2e kaartje gratis!

Op 11 en 13 juni biedt Poetry International workshops en andere programmaonderdelen waar schrijvers echt wat van kunnen opsteken. Daarom profiteren lezers van Schrijven Magazine op die dagen van een speciale actiekorting: de 2e dagkaart gratis. Je kunt dus met z’n tweeën naar Poetry International voor slechts € 15,-. Je leest alles over deze actie in het juninummer van Schrijven Magazine, dat omstreeks 5 juni verschijnt.

Nog geen abonnee? Neem vóór dinsdag 26 mei 16.00 uur een actie-abonnement, dan krijg je het juninummer thuis.

Word abonnee