Personages een eigen stem geven

Ik zou denken aan kledingvoorkeur, stem en uitspraak (heel hoog stemmetje zoals Marc-Marie Huybrechts, een bijzonder dialect, stopwoordjes enz) en andere uiterlijkheden (raar haar, littekens en andere gezondheidsproblemen)?

Maar die uiterlijkheden, dat noem je toch maar een keer? Dat is niet iets wat steeds terugkomt zodat het personage meer gestalte krijgt, volgens mij. Ik zit nu even hardop na te denken. In Cadans zit een personage met blauw haar, dat noemde ik wel een paar keer, maar toch... Ik zit meer over karakter dan uiterlijk te dubben. Hoe karakteriseer je iemand?

Taalgebruik, kleding, (voorspelbare) reacties op gebeurtenissen, stokpaardjes, uiterlijk, reacties van personages op elkaar: al die dingen zeggen iets over personages. En er zijn er vast nog veel meer, alleen ben ik te moe om ze nu te bedenken. En voorbeelden zoeken, dat lukt nu helemaal niet. Maar een interessant topic, dan inkleuren vind ik enorm leuk om te doen. Morgen zal ik dieper nadenken.

Gewoontes: schouder ophalen, op de tenen wippen, van het ene been op het andere leunen. Dat zijn dingen die kunnen gebeuren om een dialoog aan te kleden. Een droog kuchje (je hoort iemand aankomen aan het kuchje). Een gewoonte om altijd een pakje kauwgom bij zich te hebben (om het niet over roken te hebben). Door het haar strijken, achter de oren krabben. Neus ophalen. Let op de mensen om je heen, iedereen heeft wel iets. Met die ietsigheden kun je een dialoog aankleden. Iemand die lang is kijkt gemakkelijk 'neer' op iemand die klein is. Telkens een bril afzetten om te poetsen. Een arrogant figuur luistert nauwelijks naar anderen, slaat goede raad in de wind, ... maar dit soort dingen is toch niet nieuw voor je... Of bedoel je toch wat anders?

Niet nieuw, maar ik heb even een reminder nodig, een kickstart, zeg maar. Ik heb niet zo veel mensen om me heen, dus afkijken uit real life is lastig ;)

Iemand heel verlegen laten zijn. Door middel van opmerkingen. Iemand heel uitbundig laten zijn. Ook vaak opvallendere kleding etc. Een laag gevoel van eigenwaarde door zichzelf steeds de grond in te trappen. Iemand die zich heel arrogant en goed voelt. Steeds laten zeggen dat hij zo goed is, opscheppen in gesprekken etc. Een twijfelaar.. iemand die over alles twijfelt en vraagt of het wel de goede keuze is. Trek ik vandaag een blauw of een geel shirt aan?Zal ik een boek lezen of toch naar de winkel gaan? Iemand die heel erg van eten houdt en er steeds over denkt. Iemand die moet afvallen en elke keer de calorieen telt. Maar goed... dit zijn mijn tips... en dat zijn vast chicklittips ;)

Je kan ook verschillen in dialoog duidelijk maken door mensen een verschillend taalgebruik te geven. Iemand die intellectueel over wil komen kan bijvoorbeeld vaak moeilijke woorden gebruiken, en iemand die al wat ouder is legt de klemtoon misschien soms anders, waar je karakter zich kan over blijven verbazen (mijn opa zei bijvoorbeeld altijd helicoptèr). Of iemand die altijd twijfelt, zoals Rietje zegt...dat kan natuurlijk in zijn of haar hele houding en opstelling zitten. Die persoon zal vaak om de mening vragen van je hoofdpersoon en met lichaamstaal duidelijk maken onopvallend te willen zijn, of vaak duidelijk maken dat wat hij of zij zegt eigenlijk niet zo belangrijk is. Iemand die arrogant is zal daarentegen heel vaak over zichzelf praten, of altijd vanuit zichzelf redeneren. Iemand die een simpele achtergrond heeft zal niet zo snel lastige woorden of zinsconstructies gebruiken. Of een verward persoon, die altijd uitdrukkingen door elkaar haalt of zinnen niet af maakt, tot grote ergernis van anderen? Of een betweter die altijd de fouten van anderen verbetert. Ik denk dat je op die manier duidelijk kan maken dat karakters bepaalde eigenschappen hebben, maar misschien wordt het inderdaad snel een gimmick. Aan de andere kant moet je het er met schrijven vaak wel net iets dikker op leggen omdat het niet zo visueel is. Ik vind het wel altijd een leuke uitdaging om mensen door wat ze zeggen een eigen karakter te proberen mee te geven.

Ik mijn boek in wording heeft er een altijd zijn overhemd van het uniform half uit zijn broek hangen. Hij stopt het vaak terug en zijn baas valt er steeds over. Een ander persoon doet op elk vrij moment een sudoka en rookt vieze zware shag. Iemand kan klossen bij het lopen enz. Een ander kan alles zien in het kader van zijn of haar geloof. Die dingen zijn goed aan te dikken en te vertellen. Ik zie zelf vaak in boeken dat het flink aangedikt wordt zonder dat het blijkbaar stoort.

Mooi topic. Moet zeggen dat ik het zelf ook moeilijk vind, en zeker als je vanuit een ik-persoon schrijft. Ik ben het met je eens dat je moet oppassen niet te vaak te noemen dat iemand blauw haar heeft bijvoorbeeld, dan gaat het de lezer storen. Na twee of drie keer weet hij het wel, dan ziet hij die persoon echt wel voor zich. Dus verschillen kunnen inderdaad bijna alleen in dialoog worden aangegeven of in de reactie van de ikpersoon op een ander. Ik vind dingen als hebbelijkheidjes (met voet wippen) altijd heel opgelegd, zou dat zelf geloof ik niet zo snel gebruiken. Of het zeker niet meer dan twee keer noemen.

Ben het met Greetje eens dat uiterlijkheden snel zullen irriteren. Blijft over de stem van het personage. Daar kan je - met mate - meer kanten op. Iemand die stottert kan je in de dialoog iets vaker laten haperen (maar vast niet zoveel als iemand in het echte leven zou doen, dan zou het teveel storen - oeps, wat een nare gedachte eigenlijk :confused: ). Datzelfde geldt voor dialect, stopwoordjes en stokpaardjes. Het draait uiteindelijk om de verhouding. Micha, als je elke persoon die je nu meer kleur wilt geven 1 extra typering meegeeft, dan moet het toch lukken om dat subtiel in het verhaal te verwerken? Ik ben benieuwd waar je voor kiest.

Als aanvulling op Rietje en Inanna nog wat ideeen voor directe dialogen. Onzeker personage: bijvoorbeeld regelmatig '...uh...' laten zeggen, of woorden als 'misschien', of onhandige zinnen met 'zou het...' e.d., of dubbele ontkenning gebruiken - variaties te over. Iemand die sneller denkt dan zijn woorden kunnen bijhouden: regelmatig zinnen niet af laten maken, bijvoorbeeld werken met ' - ' of '...' halverwege een zin, dan verder gaan met nieuwe zin; van de hak op de tak springen, een ander in de rede vallen, te snelle conclusies trekken e.d. Louche figuur: zwijgzaam, korte zinnen laten gebruiken, of juist het omgekeerde: 'commerciele prietpraat', in combinatie met 'amicale arm om schouder' e.d. Overdreven empatisch persoon: geitenwollensokkentaal (misschien zweverige uitdrukkingen?). Zomaar wat dingen die me te binnen schieten. Kun je hier wat mee - met deze manier van personages benaderen? Werkt bij mij meestal wel, maar het is erg opletten dat je dezelfde personages dezelfde types laat blijven!

jocoja53: daarom maak ik altijd een overzicht van personages met daarbij hun karaktertrekken en uiterlijk. Kan ik het nog eens nazoeken ;)

In Ywriter kan je alle (relevante) eigenschappen van je personages opslaan (zelfs met een foto!), zodat je alles bij het hand hebt als dat nodig is.

Bedankt allemaal. Ik ga het straks allemaal proberen. Ik zie er wel een beetje tegenop om visuele dingen te gebruiken in dialoog, zoals "uh" en stotteren en puntjes om stilte aan te geven, omdat dat volgens mij erg onrustig leest. Iemand daar ervaring mee? Oh, en al met al heb ik eigenlijk niet zo heel veel dialoog, geloof ik :') Dat kan ook nog wat worden.

Ja MichaM: ik gebruik dat heel vaak. Puntjes en eh (Het is Eh en geen uh, volgens mijn uitgever) etc. Maar jij hebt het gelezen en was er niet zo te spreken over he.. dus misschienn toch maar niet ;) Ik denk overigens niet dat het onrustig leest. Waarom probeer je het niet eens? En dan laat je proeflezers gewoon oordelen. Of je uitgever of zo. Ik denk dat je wat moet spelen, moet oefenen om te zien wat jouw stijl is. Succes!

Ik vond jouw dialogen niet heel fijn om te lezen nee, maar ik weet niet of het alleen daardoor kwam. Je gaf in een ander topic al aan dat je die namen steeds ook had geschrapt in je tweede boek nu, dat stoorde mij ook. Ze waren niet erg natuurlijk. Maar wat betreft uitproberen heb je natuurlijk gewoon gelijk. Ik ga het doen. Misschien juist omdat ik weinig (denk ik... het voelt als weinig) dialoog heb, zal het niet zo storen. En proefloezers ook handig. Nou eerst het manuscript af zodat ik aan de herschrijf kan beginnen ,ehehehe.

MichaM: klopt... dat was inderdaad bagger. Jammer dat mijn uitgever dat niet had gezien in mijn eerste boek. Maar goed, alles moet je leren hè. Dat is in boek twee zeker niet meer. Ik zie daar zelf ook mijn vooruitgang en ik boek 3 zie ik nog meer. En in boek 4, dat ik nu schrijf, kan ik alle tips & trucs toepassen. Maar dat zul je zelf ook wel herkennen. Iedere schrijver/schrijfster denk ik. Ergens moet je beginnen en je kunt je dan verder ontwikkelen. En misschien stoort het jou wel, maar de gemiddelde lezer niet en dan moet je natuurlijk uitgaan van je lezers. Zo is mijn mening. Afijn hoe dan ook succes! Enne... laat anders hier eens een stukje lezen. Als je wilt dan hè.

Jammer, Micha dat je blijkbaar weinig dialoog in je manuscript hebt. Ik heb daar juist heel veel van en vind dat je er zoveel mee kunt doen. Plus dat ik het heerlijk vind om te doen. :D

Arthur is niet zo spraakzaam ;) Ik durf het ook niet te zeggen of het veel of weinig is, hoor. Maar het VOELT weinig. Rietje, ja, in Cadans zitten ook dingen waar ik van geleerd heb, vooral wat betreft perspectief. En dat is ook het mooie van schrijven. Net zoals je personages ontwikkel je zelf ook. Een "stukje" posten is lastig, maar ik zal eens kijken. Ik ben vooral bang dat Arthurs vriendjes te veel op elkaar lijken. Wat op zich niet eens zo heel gek zou zijn, aangezien hij een bepaald type heeft, maar het zijn geen kloons van elkaar natuurlijk.

MichaM: kun je dan de vrienden niet wat verschillend laten zijn? Tuurlijk, bepaalde mensen trekken bepaalde type vrienden aan. Maar... je kunt ook tegenpolen aantrekken. Laat anders één vriendje heel anders zijn en de rest een beetje hetzelfde. Dat geeft misschien wat pit. In mijn vriendinnengroep is ook niet iedereen hetzelfde. En toch zijn we al jaren goede vriendinnen. Maar dit zeg ik nu en ik realiseer me dat ik a jouw boek niet ken en b niet weet hoe jij daar tegenover staat. Ik denk wel dat je moet oppassen dat er geen verschil in karakters zit. Dan heb je zo weinig onderscheid. Ik heb zelf die fout in liever niet verliefd ook gemaakt. Door personages niet goed genoeg uit te werken. Voornamelijk met uiterlijk. Niemand wist hoe Anne eruit zag en hoe Bram eruit zag etc. Het is gewoon belangrijk. En zo geldt dan m.i. ook voor verschillende types. Zijn die vrienden van Arthur allemaal homo? Kan er niet 1 biseksueel zijn bijvoorbeeld? Iemand die dan als enige af en toe ook naar vrouwen kijkt of met ze zoent. Zoiets... iets dat hem een beetje anders maakt, maar toch ook wel een beetje hetzelfde. Snappie?

Dank, Zjaan, voor je Ywriter-tip; die kende ik niet!

Oh, dat is ook zeker zo hoor. Niet IEDEREEN is hetzelfde. Ach, misschien ben ik wel gewoon paranoide ;) Maar ik had het over vriendJES. En die zijn wel allemaal homo, ja ;) Gewone vrienden verschillen wel behoorlijk. Overigens had ik geen problemen met het gebrek aan beschrijving van Anne en Bram. Misschien omdat ik zelf ook niet zo veel uiterlijkheden beschrijf. Als het niet belangrijk is voor het verhaal, kan de lezer het ook best zelf invullen, toch? Ja, damn, zonder voorbeelden schiet het niet op natuurlijk, maar ik zat net een beetje te kijken, maar ik kan bijna niks posten dat onder de 300 woorden zit en een beetje een beeld geeft. Sorry 'bout that ;)

Tja, dat vond ik ook, maar het blijkt dus dat mijn 'publiek' het wel belangrijk vindt. Waarschijnlijk ook omdat het chicklit is. Mensen willen dan gewoon weten hoe iedereen eruit ziet denk ik. Dan plaats je stiekem in dit topic een voorbeeldje dat iets langer is. ;) Wis je het daarna weer? Of overtreed je dan de regels? Ik vind dat het mag. Het kan namelijk heel leerzaam zijn voor jou, maar ook voor ons.

Ik zal mijn best doen iets te vinden waar ik over twijfel. Ik heb inmiddels 90k woorden dus "even" iets zoeken kost nogal wat tijd ;)

jemig dat zijn er veel! Ik heb er nu 40 k voor mijn vierde boek. Wil naar de 60.

De opzet is ook anders ;) Cadans is 102k. Ik denk dat ik uiteindelijk op 110 ga uitkomen of zo. Maar goed. Da's off topic.

Hoe kan het dat bijvoorbeeld Meneer Baantjer het al 183 boekjes lang over de grijze speurder heeft... Concreet voorbeeld: De hoofdpersoon kan zich wel ergeren aan een bepaalde gewoonte van zijn opponent, zonder dan het blauwe haar te noemen, kan hij wel denken dat hij nodig weer eens naar de kapper moet met dat stomme haar.. Of misschien vindt hij het juist leuk, en denkt hij jaloers over de durf van de persoon met de smurfenkleurhaar. Ik vergeet het vaak, het inkleuren van de persoon. Meestal omdat ik ze voor me zie, en mijn kleine persoonlijke leeskring ook. Ik moet echt leren te schrijven voor personen die mij absoluut niet kennen.

Ik ben bang dat als Arthur ergens een mening over ventileert, hardop of inwendig, dat het dan te duidelijk wordt voor de lezer, te veel tell. Want in principe benoem je dan een karaktertrek die juist moet blijken uit beschrijvingen. Nu heb ik het dus niet over uiterlijkheden, maar bijvoorbeeld iemand die veel roddelt.

Show door de handeling waar je je aan ergert te beschrijven.

Ja, maar tell als Arthur denkt "jezus, kan ie nou niet een keer zijn mond houden met dat geroddel". Bijvoorbeeld.