Tegenwoordig deelwoord

Ik doe dat ook vrij regelmatig, en niet alleen om een zin mee te beginnen. Inderdaad als vervanging van terwijl, maar ook in actiescènes voor extra snelheid (struikelend over...), voor de afwisseling dus. Ik vind het niet storend. Ik geef er soms ook een basissituatie mee aan waarin personen iets doen (glurend vanachter de wijnvaten...).

Eén keer op elke pagina vind ik best wel vaak, maar nu en dan is niet erg.

Ik doe dat ook vrij regelmatig, en niet alleen om een zin mee te beginnen. Inderdaad als vervanging van terwijl, maar ook in actiescènes voor extra snelheid (struikelend over...), voor de afwisseling dus. Ik vind het niet storend. Ik geef er soms ook een basissituatie mee aan waarin personen iets doen (glurend vanachter de wijnvaten...).

Ja precies! Ik vraag me af of je hier bij een uitgever op afrekent word. Omdat het op mij overkwam als "Not Done."

Tips zijn geen regels he. Interpreteer ze losjes...

Ze zullen je er niet om afwijzen lijkt me, maar om 'afrekent word' daarentegen ;)

Als het veel gebruikt wordt, vind ik het erg opvallend, lelijk en storend. Ik zie het door schrijvers met meer ervaring ook zelden gebruikt worden. Wat niet wil zeggen dat het nooit gepast is, uiteraard, maar als je bij jezelf merkt dat je het vaak gebruikt, mag dat zeker een aandachtspunt zijn bij het herschrijven. Met die voegwoorden heb ik, mits juist gebruikt, dan weer geen probleem. Ik zie wel steeds vaker het woord "echter" foutief gebruikt worden.

Het tegenwoordig deelwoord kun je ook foutief gebruiken. Dus tenzij je weet wat je aan het doen bent, ben je het beter mijdend. Het lijkt ook vaak een trucje om "literairder" te schrijven. Het komt ook onnatuurlijk over, omdat het tegenwoordig deelwoord op de manier uit de voorbeelden zelden in de spreektaal wordt gebruikt. "Struikelend over..." lijkt mij nou een typisch foutief gebruik. Het tegenwoordig deelwoord geeft aan dat iets "bezig is" (Bron), wat een bepaalde duur impliceert. Met "Struikelend over zijn losse veters" geef je dus eigenlijk aan dat die situatie enige tijd duurt, terwijl iets anders gebeurt. Meestal is er sprake van iets dat erna gebeurt, of als gevolg van gebeurt, of iets dat het "bezig zijn met" beëindigt. Dan is het tegenwoordig deelwoord niet op zijn plaats. @ Hekate: Hoe wordt "echter" dan foutief gebruikt?

Aan het begin van de zin, zonder komma erachter.

Struikelend over zijn veters zag hij het pistool op de vloer liggen, kan prima toch? Volgens mij gebruiken veel beginnende schrijvers inderdaad veel tegenwoordig deelwoorden. Je niet al te spectaculaire zin lijkt er opeens heel literair door, omdat het er zo lekker schrijftalerig uitziet. Het probleem is alleen dat literaire boeken zelden constructies bevatten die op het eerste gezicht literair/schrijftalig aandoen. Ik geloof best dat Grunberg her en der een tegenwoordig deelwoord gebruikt, maar het écht goed van zijn stijl zit juist niet in dat soort dingen

Struikelend over zijn veters zag hij het pistool op de vloer liggen, kan prima toch?n

Dat klinkt meer naar "Terwijl hij vijf minuten lang aan het struikelen was, zag hij een pistool". Het is een stuk strakker als er staat: "Hij struikelde. In zijn val zag hij het pistool."

Dat klinkt meer naar "Terwijl hij vijf minuten lang aan het struikelen was, zag hij een pistool". Het is een stuk strakker als er staat: "Hij struikelde. In zijn val zag hij het pistool."

Ik snap wat je bedoelt, maar ik denk bij struikelen dan weer niet aan 'een val maken', want dan zie ik iemand voor me die echt plat op zijn gezicht gaat, wat de meeste struikelaars niet doen. Voor mijn gevoel kan struikelen daarentegen wel wat tijd in beslag nemen. Ik struikel altijd eerst over mijn veter, dan vang ik mezelf op, raak uit evenwicht en dan ga ik nog een keer bijna tegen de grond. Dat kan een persoonlijke onhandigheid zijn, maar die duurt echt meer dan lang genoeg om de hele vloer uitgebreid in me op te nemen. :rolleyes: Verder ben ik het met je eens hoor, dat een zin als "struikelend zag hij het pistool liggen" geen goed doet aan je manuscript en dat er heel wat manieren zijn om het mooier op te lossen, mijn punt was dat je het wel zo kunt formuleren. Kunnen of willen zijn dan weer twee heel verschillende dingen.

Blijkbaar gebruik ik het dan volkomen verkeerd, maar ik gebruik het dan ook niet om literair over te komen, maar om ellenlange saaie zinnen te vermijden, of juist staccato-zinnen die ik hoogst zelden gebruik. Beiden vind ik dan wel weer storend. 'In zijn val zag hij het pistool': hier lijkt het juist alsof het vallen vijf minuten duurt, terwijl dat heel snel gaat. (Maar dat is mijn nederige mening en een miniem nuance-verschil) En blijkbaar was de duur die het tegenwoordig deelwoord impliceert langer dan ik wist. So be it, regels zijn er om gebroken te worden (of om te maken :D ). Zo lang het niet om -d of -dt gaat, is niks not done. Volgens mij geef je er ook de situatie/gemoedstoestand mee aan waarin iemand verkeert. Bijvoorbeeld: Hij bedankte haar huilend. Ik geloof niet dat dit betekent dat hij nog minuten door blijft janken, maar wel dat hij blij en opgelucht is op het moment dat hij haar bedankt. In vier woorden veel gezegd dus.

Bijvoorbeeld: Hij bedankte haar huilend. Ik geloof niet dat dit betekent dat hij nog minuten door blijft janken, maar wel dat hij blij en opgelucht is op het moment dat hij haar bedankt. In vier woorden veel gezegd dus.

Ik lees dat toch echt als "hij huilde al toen het bedanken begon, en hij was er nog mee bezig toen het danken ophield". Wat is er mis met "Hij huilde toen hij haar bedankte"?

Ja, zo zou ik dat ook interpreteren. En als je het daadwerkelijk zo bedoelt, vind ik dat een voorbeeld van een zin die wel kan, mits je natuurlijk niet iedere zin zo opbouwt.

Een aantal interessante reacties hier en ik denk dat het wel duidelijk voor me is waar het tegenwoordig deelwoord door iets mooiers vervangen kan worden. Echter, heb ik nog een vraag erover. Hij plofte hijgend neer. Zijn pistool schitterde in het zonlicht, terwijl hij leunend op de balustrade over de stad uitkeek. Vinden jullie in dit soort zinnen het T.W.D ook storend? Of is dat meer het geval, als je de zin er mee begint: "Lopend door de straat.." etc.

Zijn pistool schitterde in het zonlicht, terwijl hij tegen de balustrade leunde en over de stad uitkeek. 'Leunen op' heeft een andere betekenis, namelijk 'afhankelijk zijn van iets/iemand'.

In de tweede zin vind ik het zeker storend en overbodig. Het eerste voorbeeld kan wel, daar wordt "hijgend" bijwoordelijk gebruikt, al moet je bij bijwoorden natuurlijk altijd overwegen of ze noodzakelijk zijn of niet.

Echter, heb ik nog een vraag erover.

Die zin klopt ook niet, dat was dat andere punt dat hier werd aangestipt.

ik heb hier echter nog een opmerking over. Ik vind als het vaak wordt gebruikt, de tekst passief overkomt.

Ik vind 'hij plofte hijgend neer' ook niet kunnen - om waar het hierboven ook al om gaat, namelijk dat 'neerploffen' heel kort duurt, en hijgen langer. Je kan tijdens het neerploffen hooguit een halve hijg voor elkaar krijgen, bij wijze van spreken. Ik vind trouwens ook dat je je tekst niet bewust literairder moet maken, maar ik vind niets mis met een plechtige, archaïsche stijl, als het bij je past - denk maar aan Gerard Reve. En dat 'echter', dat is taalverandering. Ik heb net een boel schrijfwerk van studenten van net 20 nagekeken, en daar komt het niet meer 'goed' in voor, alleen nog maar 'fout' (volgens de officiële regel en ook zeker nog voor mijn taalgevoel, ik ben 45). Ik streep het niet meer aan. Louise

Ik vind 'hij plofte hijgend neer' ook niet kunnen - om waar het hierboven ook al om gaat, namelijk dat 'neerploffen' heel kort duurt, en hijgen langer. Je kan tijdens het neerploffen hooguit een halve hijg voor elkaar krijgen, bij wijze van spreken.

Maar moeten die momenten dan exact tegelijkertijd plaatsvinden? Je kunt best hijgend neerploffen. Je hijgt, je ploft neer, je hijgt verder. Dan plof je toch hijgend neer? Correcte, maar malle alternatieve zouden kunnen zijn:

Hij hijgde neerploffend.

Hij hijgde en plofte neer. Daarna hijgde hij nog steeds.

Maar wie wil dat schrijven? Als je zo exact de momenten wilt laten samenvallen, kun je nergens meer grinnikend de drempel over, niet meer met een traan in je ooghoek iets in ontvangst nemen, of met bonzend hart aan een presentatie beginnen. Want het hart bonst ook nog enige tijd na het begin van de presentatie, en die traan druppelt nog wel even door nadat je iets leuks in ontvangst genomen hebt. Ik geloof dat de genoemde voorbeelden (zoals Hij plofte hijgend neer) milde bijverschijnselen zijn wat topicstarter bedoelde. Naar mijn idee werkt dat tegenwoordig deelwoord, indien frequent gebruikt, ontzettend versaaiend, maar af en toe kan het gerust.

Helemaal mee eens. Als er staat "Hij plofte hijgend neer" dan neem ik aan dat hij al aan het hijgen was (langdurig), toen neerplofte (kort) en nog wat verder hijgde. Is taalkundig perfect in orde. Ik heb echter al teksten proefgelezen waarin de helft van de zinnen zo waren opgebouwd, en dan wordt het storend. Net zoals het stoort als je elke zin met Hij begint, of in elke zin tien adjectieven zet. Vooral in dialogen vind ik die deelwoorden vaak irritant. ... zei hij grinnikend, riep hij hijgend, hijgde hij wenend ... terwijl dat natuurlijk compleet overbodig is en je net zo goed grinnikte hij enzovoort kunt schrijven.

En dat 'echter', dat is taalverandering. Ik heb net een boel schrijfwerk van studenten van net 20 nagekeken, en daar komt het niet meer 'goed' in voor, alleen nog maar 'fout' (volgens de officiële regel en ook zeker nog voor mijn taalgevoel, ik ben 45). Ik streep het niet meer aan.

Hoe fout? http://taaladvies.net/taal/advies/vraag/236/ Er zijn dus verschillende gradaties van "foutief" gebruik.

Ik geloof dat de genoemde voorbeelden (zoals Hij plofte hijgend neer) milde bijverschijnselen zijn wat topicstarter bedoelde. Naar mijn idee werkt dat tegenwoordig deelwoord, indien frequent gebruikt, ontzettend versaaiend, maar af en toe kan het gerust.

Dat klopt inderdaad. Grappig dat je die alternatieven noemde, want ik kwam ook al niet op iets beters uit.