Waarom schrijven we?

Schrijven is tijdrovend, hard werken, soms emotioneel en bovenal loont het vaak maar weinig. Toch verdedigen schrijvers het geschreven woord met hand en tand. Logisch ook. Het heeft immers maanden, dan wel jaren geduurd de zinnen op papier te zetten. Toch zijn er  veel schrijvers die hun manuscript niet naar de uitgeverij sturen en geen enkele intentie hebben het te publiceren. Als publicatie niet de reden is, waarom schrijven we dan?

Het was op het balkon in het huis van mijn ouders dat ik me besefte wat de trigger was, die mij al van jongs af aan aan het schrijven heeft gekregen. Het had niks te maken met emoties van me afschrijven; dan had ik wel een dagboek gehad. Het had eerder te maken met de reden waarom ik las: de verdieping in een andere wereld en jezelf kunnen verliezen in de gedachtegang van een ander. Ontsnapping aan het hier en nu dus. Schrijven is daar het verlengde van. Waar de lezer beperkt is tot het geschreven woord, heeft de auteur niet alleen de macht aan het alledaagse leven te kunnen ontsnappen, hij heeft zelfs de kans die naar volledig eigen inzicht in te vullen.

Daarbij onderscheidt fictie zich niet van non-fictie. Zelfs vele schrijvers van non-fictie weten hun eigen elementen aan een verhaal toe te voegen zonder de daadwerkelijke gebeurtenissen te verdraaien. Denk maar aan het overheersende belang van water in Sonny Boy van Annejet van der Zijl of de invalshoek van waaruit auteurs over de Tweede Wereldoorlog (neem bijvoorbeeld Harry Mulisch – De aanslag) hun woorden neerzetten. Al vindt de lezer vaak een andere realiteit in het boek dan de schrijver, de auteur heeft de mogelijkheid de gedachtegang in verschillende hoeken te sturen. Iedere keuze die de schrijver maakt, beïnvloedt de manier waarop een boek gelezen wordt.

Zijn de lezers dan een extra reden om te schrijven? Waarom zouden we behoefte hebben ons verhaal met anderen te delen als het ons slechts gaat om het creëren van een eigen wereld? Uiteraard wenst menig (aspirant-)schrijver boeken zoals die van J.K. Rowling of Tolkien te kunnen schrijven om de verborgen geldsok eens flink bij te spekken. Die winst is echter van oppervlakkige aard. De werkelijke goudmijn is de herkenning en daarbij gepaarde erkenning die de lezer de auteur bieden kan. Want wat is mooier dan erkenning voor die wereld – jouw eigen gecreëerde wereld – door een breed publiek?

De auteur krijgt vele kansen door woord op papier te zetten. Voor de schrijver ligt er slechts een tabula rasa. Deze kan al dan niet door eigen ervaringen en wetenswaardigheden ingevuld worden. Wat voor wending een verhaal ook neemt, de keuze blijft altijd aan diegene die het verhaal heeft gevormd. Het is pas bij het uitgeven, bij de intrede van de lezer, dat die wereld vastligt.  

Ik ben Marieke van Mil, 19 jaar en studeer op het moment European Studies. Ik ben geboren te Rotterdam en heb in Schiedam het Stedelijk Gymnasium afgerond. Van maart t/m juli 2013 heb ik een semester in Rostock - Duitsland verbracht, waar ik mijn oude hobby schrijven weer heb opgepakt. Ik schrijf momenteel op een weblog en ben ook op Twitter te vinden onder de naam @MariekevMil.

Comments

Best Noek, Bedankt voor je reactie. Misschien kan ik het één en ander verhelderen. Zoals aangegeven gaat het schrijven er om een eigen wereld naar volledig eigen inzicht te kunnen creëren; kortom, een eigen realiteit neer te zetten. De lezers versterken deze eigen wereld door 'herkenning' en 'erkenning'. Het is de ultieme ontsnapping aan het alledaagse leven (alinea 2). Uiteraard blijft dit subjectief - een andere schrijver heeft hier misschien een ander idee over - maar voor mij is er niks mooiers dan mijn eigen verhaal van de grond af te kunnen opbouwen. Een tabula rasa... En daar kan ík als enige leven in brengen door het met woorden in te vullen. Wat is mooier dan een stuk papier tot leven te brengen? En wat betreft de vele vraagtekens... die zijn deels symbolisch bedoeld (al hebben ze ook een functie). Het schrijfproces begint immers altijd met vragen. Hoe? Waar? Wat? Wanneer? Groetjes, Marieke

Beste Marieke, Jij zegt: Het is de ultieme ontsnapping aan het alledaagse leven (alinea 2). --- De ultieme ontsnapping aan het alledaagse leven is je volstoppen met drugs of alcohol, of er meteen een einde aan maken. Ik pas dus voor de ultieme ontsnapping. Jij zegt: Wat is mooier dan een stuk papier tot leven te brengen? --- Dat vind ik een vergezochte beeldspraak. Ik zie geen interactie tussen een tekst en de dode stof (cellulose) van het houtvrije papier waarop hij gedrukt staat. Nu ik erover nadenk: toch kan ‘papier tot leven brengen’ als minder vergezocht gebezigd worden. Als kind bracht ik papier tot leven door er vliegers van te maken. En mijn zus bracht nu en dan de weekend krant tot leven door er karakterpoppen van te kneden, tot grote ergernis van onze vader die het aan de ontbijttafel dan zonder krant moest stellen. Maar ter zake, jij zegt: En wat betreft de vele vraagtekens... die zijn deels symbolisch bedoeld (al hebben ze ook een functie). Het schrijfproces begint immers altijd met vragen. Hoe? Waar? Wat? Wanneer? --- Allemaal goed en wel, maar ik blijf op mijn honger zitten: Waarom schrijven we? Groetjes Noek

Dag Marieke, dag Noek, Mag ik hier even tussendoor komen? Noek, jij zit nog met de vraag: waarom schrijven we. We schrijven omdat we contact willen met onze medemens; een eerste vereiste om te overleven. Schrijven hebben we ook nodig om te leren: school en verdere studies Schrijven kun je ook zien als kunstuiting: gedichten, romans. Schrijven met familie, vrienden/vriendinnen: onmisbaar Dit zijn zo maar een paar gedachten van mij. Ik schrijf dus om me te uiten. Waarom schrijf jij Noek? Vriendelijke groet, Riny

Dag Riny, Jij zegt: We schrijven omdat we contact willen met onze medemens; een eerste vereiste om te overleven. --- Dat gaat dan alvast niet op voor mij en vele anderen. Ik schrijf verhalen onder vele schuilnamen (nooit onder de schuilnaam Noek). Ik wil weliswaar gelezen worden, maar ikzelf wil niet in de belangstelling staan. Jij zegt: Schrijven hebben we ook nodig om te leren: school en verdere studies --- We hebben het hier wel over verhalen schrijven. Ik heb hogere studies gevolgd, maar ik ben pas dertig jaar na mijn afstuderen begonnen met schrijven. Jij zegt: Schrijven kun je ook zien als kunstuiting: gedichten, romans.Schrijven met familie, vrienden/vriendinnen: onmisbaar ---- Dat begrijp ik al helemaal niet als antwoord op de vraag waarom we schrijven. Ik wil helemaal geen kunstenaar zijn. Ik heb lak aan de meeste kunstenaars, en mijn familie en vrienden zijn de laatsten aan wie ik iets laat lezen. Hun oordeel is toch maar subjectief. Jij zegt: Dit zijn zo maar een paar gedachten van mij. Ik schrijf dus om me te uiten. --- Ja natuurlijk, maar waarom wil jij je uiten door te schrijven? Jij vraagt: Waarom schrijf jij Noek? --- Ik had gehoopt door dit artikel meer duidelijkheid te krijgen, maar helaas. Het enige wat ik kan zeggen is dat ik schrijf om gelezen te worden, maar waarom wil ik gelezen worden? Het blijft me een raadsel. Vriendelijke groet, Noek

Dag Noek, tjeetje zeg, wat ben jij ingewikkeld! Even van vanaf # 7 beginnen: mijn eerste schrijven is zuiver het werkwoord. Ik heb dus niet gedacht aan verhalen schrijven. Ik heb wel eens stukjes en verslagen geschreven in een verenigingsblad: iedereen wist wie ik was, weet wie ik ben. Na de middelbare school, geen echte studie meer. Ja, het oordeel van bekenden is subjectief: helemaal mee eens! Daardoor kwam ik ook bij SO terecht. Ik volg een cursus, vind het hartstikke moeilijk, leuk en geweldig spannend. Ik schrijf dus om te leren, te willen weten. Ik uit me nu ook door dit gesprek met jou. Jij schrijft: dat je schrijft om gelezen te worden, maar waarom je gelezen wil worden is je een raadsel. Ik denk: je stopt je weg; ieder mens heeft behoefte aan erkenning E.N. = echte naam, ik zeg met opzet geen Noek. Er zit je waarschijnlijk iets dwars en je weet zelf niet wat! Heb ik zo wat licht in de duisternis kunnen brengen? Heb jij al eens iets naar Proeflezen gestuurd? ( Ik had natuurlijk eerst moeten kijken, sorry!) Dat lukt natuurlijk niet door het gebruik van schuilnamen; ik had even moeten doordenken! Vriendelijke groet, Riny

Dag Riny, Ik lees van je: Ik denk: je stopt je weg; ieder mens heeft behoefte aan erkenning. --- En meteen valt er een belangrijk woord: erkenning. Ik stop me inderdaad weg voor de schrijverswereld, maar niet omdat me iets dwars zit. Ik wil erkend worden, maar niet herkend. Aan mijn kop of mijn persoon heeft geen hond iets. Mijn erkenning bestaat erin dat sommige van mijn verhalen een wedstrijd winnen of gepubliceerd worden in een papieren literair tijdschrift. Het jaar waarin dat niet meer gebeurt stop ik met schrijven en ga ik vissen of vlinders vangen. Voor dit jaar moet ik me alvast geen zorgen maken. Maar erkent worden zonder bekend te zijn? Dat kan. Ik heb genoeg aan mijn eigen erkenning, de wetenschap dat ik met mijn verhaal soms honderd en meer mededingers achter me laat, geeft me een goed gevoel. Een doorsnee literair tijdschrift krijgt jaarlijks honderden kortverhalen toegestuurd, en dan denk ik ‘héhé, zo’n publicatie is toch alweer niet niks’. In een poging om het antwoord op de vraag ‘waarom schrijven we’, mag het woord ‘erkenning’ inderdaad niet ontbreken. Maar zoals ik betoog vult iedereen de betekenis van dat begrip anders in. Misschien dat mijn invulling wat speciaals is, maar ik ben dan ook altijd een buitenbeetje geweest als ik mijn moeder zaliger mag geloven. Vriendelijke groet Noek

Hallo Marieke, We zijn nu zo'n acht maanden verder. Nu vraag ik mij af, heb jij aan deze reacties nog iets gehad voor je studie? Het schrijven en de feedback (voeding noem ik dat maar) heeft mij goed gedaan. Tot een echt kort verhaal is het nog niet gekomen. Ik lees momenteel wel veel. Wat schrijven betreft loop ik een beetje om de brij heen. Succes met je studie Marieke vrg